Tổ 1 – Chi Đoàn 10A3
Bài Thuyết Trình Giáo dục quốc phòng
Quan niệm ANPTT
trên thế giới
Quan niệm ANPTT
Trong Việt Nam
Nhận diện ANPTT
a) Trong lĩnh vực KT
b) Trong lĩnh vực chính trị - tinh thần
c) Về lĩnh vực QP - AN
Thách thức đe
dọa ANPTT
1.
Quan niệm anptt trên thế giới
An ninh phi truyền thống
Bắt đầu được nói đến vào những năm 80 của thế kỷ XX, sử dụng nhiều trong thập niên đầu thế kỷ XXI, an ninh phi truyền thống trở thành một thuật ngữ phổ biến trong các hội nghị, diễn đàn khu vực, quốc tế, hợp tác song phương, đa phương giữa các quốc gia, các tổ chức cũng như các chủ thể khác trong quan hệ quốc tế đương đại. Tuy nhiên, trên thế giới hiện nay có khá nhiều cách hiểu, quan niệm về an ninh phi truyền thống. Giới nghiên cứu trong nước và quốc tế hiện nay chưa thống nhất được một khái niệm hoàn chỉnh xung quanh thuật ngữ này. Tùy thuộc vào cách nhìn nhận, góc độ, lĩnh vực tiếp cận, hoàn cảnh cụ thể mà từng nhà nghiên cứu đưa quan niệm khác nhau về an ninh phi truyền thống.
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, đặc biệt là thập niên đầu thế kỷ XXI, thế giới có nhiều biến động phức tạp vượt qua khuôn khổ dự báo của giới nghiên cứu về một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Trong thế giới đương đại, bên cạnh mối đe dọa về quân sự, vẫn tồn tại và xuất hiện nhiều yếu tố mới đe dọa đến an ninh con người, an ninh quốc gia như: khủng bố, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ma túy, tội phạm xuyên quốc gia...
Trong bối cảnh đó, những nhận thức về an ninh cũng thay đổi nhanh chóng. Bên cạnh những quan niệm đã và đang được sử dụng xung quanh chủ đề này như: an ninh tập thể, an ninh chung, an ninh toàn diện..., xuất hiện thuật ngữ an ninh phi truyền thống
(non-traditional security).
Biến đổi khí hậu, một trong những vấn đề ANPTT đáng lo ngại nhất thế giới đang cố gắng giải quyết.
Quan niệm ANPTT trên thế giới
Trong giới nghiên cứu phương Tây, Richard H. Ullman có lẽ là một trong những người đầu tiên đưa ra quan niệm ngắn gọn và cô đọng nhất về an ninh phi truyền thống. Trong bài viết mang tính tiên phong của mình vào năm 1983, ông cho rằng an ninh quốc gia không nên hiểu theo nghĩa hẹp là bảo vệ nhà nước trước những cuộc tấn công quân sự qua biên giới lãnh thổ mà an ninh quốc gia còn phải đối mặt với những thách thức phi truyền thống, bao gồm: khủng bố quốc tế, tội phạm xuyên quốc gia có tổ chức, an ninh môi trường, di cư bất hợp pháp, an ninh năng lượng và an ninh con người
Nhìn nhận dưới một góc độ khác, Mely Caballero Anthony quan niệm an ninh phi truyền thống có thể được định nghĩa là: thách thức đối với sự tồn vong và thịnh vượng của các quốc gia, dân tộc, xuất hiện chủ yếu trong các nguồn phi quân sự, chẳng hạn như thay đổi khí hậu, suy thoái môi trường xuyên biên giới và nguồn tài nguyên cạn kiệt, bệnh truyền nhiễm, thiên tai, di cư bất hợp pháp, tình trạng thiếu lương thực, buôn lậu, buôn bán ma túy và các hình thức khác của tội phạm xuyên quốc gia.
Quan niệm ANPTT trên thế giới
Tại châu Á, Trung Quốc là nước có khá nhiều học giả nghiên cứu về an ninh phi truyền thống. Đặc biệt, sau sự kiện ngày 11-9-2001 - khi 2 tòa tháp của Trung tâm Thương mại thế giới tại New York bị bọn khủng bố đánh sập - rồi thế giới liên tiếp xảy ra các cuộc khủng bố ở nhiều nơi, cộng thêm tình trạng bạo lực, dịch bệnh diễn ra trong và ngoài biên giới Trung Quốc... thì giới nghiên cứu ở quốc gia này gia tăng mức độ quan tâm đến các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.
Từ định nghĩa này có thể thấy rằng, an ninh phi truyền thống thường có đặc điểm chung là bao hàm những yếu tố phi quân sự, không tồn tại trong phạm vi một quốc gia, dân tộc; nó phát triển, lan tỏa và được truyền đi nhanh chóng nhờ xu thế toàn cầu hóa và cuộc cách mạng khoa học - công nghệ. Điều đó cho thấy, những vấn đề an ninh phi truyền thống có số lượng nhiều hơn và hậu quả nguy hiểm đáng sợ không thua kém thách thức an ninh truyền thống.
Còn theo Amitav Acharya, an ninh phi truyền thống là “các thách thức đối với sự tồn vong và chất lượng cuộc sống của con người và nhà nước có nguồn gốc phi quân sự như thay đổi khí hậu, khan hiếm nguồn lực, bệnh dịch, thiên tai, di cư không kiểm soát, thiếu lương thực, buôn người, buôn ma túy và tội phạm có tổ chức”. Trong cách tiếp cận vấn đề an ninh phi truyền thống này, hai đối tượng bị thách thức trực tiếp ở đây là nhà nước và con người.
01
Vấn đề an ninh liên quan đến phát triển bền vững (sustainable development), bao gồm bảo vệ môi trường, phát triển tài nguyên, môi trường sinh thái toàn cầu và kiểm soát phòng chống dịch bệnh.
02
Các mối đe dọa an ninh đến sự ổn định khu vực và quốc tế (regional and international stability), bao gồm an ninh kinh tế, an ninh xã hội, quyền con người và người tị nạn.
03
Tổ chức tội phạm xuyên quốc gia (transnational organized crimes) bao gồm cả buôn người và buôn bán ma túy.
04
Tổ chức tồn tại ngoài nhà nước/phi quốc gia (non-state/nation organizations) thách thức trật tự quốc tế, lớn nhất là sự đe dọa của khủng bố quốc tế.
Theo giới học giả Trung Quốc, các vấn đề an ninh phi truyền thống ở Trung Quốc hiện nay được chia thành năm nhóm
05
Vấn đề an ninh gây ra bởi phát triển công nghệ và toàn cầu hóa, bao gồm cả an ninh mạng, an ninh thông tin và an ninh kỹ thuật di truyền (genetic engineering security)
Ở cấp độ hợp tác, tổ chức khu vực, an ninh phi truyền thống cũng được đưa ra thảo luận và có quan niệm cụ thể, rõ ràng, tiêu biểu như trong Tuyên bố chung ASEAN - Trung Quốc về hợp tác trên lĩnh vực an ninh phi truyền thống thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ sáu giữa các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc tại Phnôm Pênh (Campuchia) ngày 01-11-2002. An ninh phi truyền thống được hiểu là những vấn đề về các loại tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm khủng bố và ma túy đe dọa an ninh khu vực và thế giới, đồng thời tạo ra những thách thức mới đối với hòa bình, ổn định trong và ngoài khu vực.
Cũng trong tuyên bố trên, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc bày tỏ “sự quan ngại về những vấn đề an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng như buôn lậu, ma túy, buôn bán phụ nữ và trẻ em, cướp biển, khủng bố, buôn lậu vũ khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tế và tội phạm công nghệ cao”. Đồng thời, Hội nghị xác định nội dung hợp tác về các vấn đề “an ninh phi truyền thống” bao gồm các cơ chế và khả năng hợp tác cụ thể về: phòng chống tội phạm ma túy; phòng chống tội phạm buôn bán người; chống cướp biển; chống tội phạm khủng bố; chống buôn lậu vũ khí; chống tội phạm rửa tiền; chống tội phạm kinh tế quốc tế; chống tội phạm công nghệ cao
Nhìn nhận vấn đề dưới lăng kính của tổ chức quốc tế, theo Liên hợp quốc, an ninh phi truyền thống
bao gồm bảy lĩnh vực là: kinh tế, lương thực, sức khỏe, môi trường, con người, cộng đồng và chính trị
2.Quan niệm anptt trong việt nam
Ở Việt Nam, thuật ngữ an ninh phi truyền thống cũng bắt đầu được sử dụng, đồng thời cũng là chủ đề hấp dẫn đối với giới nghiên cứu nói chung, khoa học chính trị, an ninh, quốc phòng nói riêng.
Theo xu hướng đó, một số quan niệm về an ninh phi truyền thống của giới học giả Việt Nam cũng được hình thành, xem an ninh phi truyền thống bao gồm các vấn đề: chủ nghĩa khủng bố quốc tế, buôn bán ma túy và tội phạm xuyên quốc gia, HIV/AIDS, dịch bệnh, nhập cư bất hợp pháp, đói nghèo, chênh lệch phát triển, xuống cấp môi trường, thảm họa thiên nhiên, an ninh thông tin, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD)...
Những nhân tố phi quân sự như: chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa khủng bố, an ninh tài chính, tiền tệ, an ninh năng lượng, an ninh khoa học - kỹ thuật, hiệu ứng nhà kính với sự nóng lên của trái đất và mất cân bằng sinh thái (an ninh môi trường sinh thái), buôn lậu ma túy, dịch bệnh truyền nhiễm (đối với con người, gia súc và cây trồng), tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, rửa tiền, tấn công mạng, di dân bất hợp pháp, bùng nổ dân số, cạn kiệt nguồn nước, cướp biển, kinh tế ngầm... đều thuộc lĩnh vực an ninh phi truyền thống.
Ở cấp độ khu vực, giới học giả Việt Nam cũng đưa ra một số cách tiếp cận đối với vấn đề an ninh phi truyền thống ở Đông Nam Á. Theo đó, an ninh phi truyền thống trong khu vực bao gồm các lĩnh vực: an ninh môi trường; an ninh năng lượng; an ninh kinh tế; an ninh con người; an ninh biển; khủng bố và chống khủng bố; thiên tai, dịch bệnh
3.
Nhận diện ANPTT
“Nhìn lại các quan niệm nêu trên có thể thấy hiện nay có hai trường phái:
- Trường phái thứ nhất quan niệm an ninh phi truyền thống là tổng hợp, bao gồm an ninh quân sự, chính trị, kinh tế, xã hội, môi trường. An ninh phi truyền thống không đối lập với an ninh truyền thống mà là mở rộng nội hàm của khái niệm an ninh truyền thống - vốn lấy an ninh quân sự làm trung tâm. Căn cứ xuất phát của quan niệm này là do tính tương đối của an ninh phi truyền thống, một mối đe dọa an ninh phi quân sự có thể chuyển hóa thành xung đột vũ trang, chiến tranh.
- Trường phái thứ hai quan niệm an ninh phi truyền thống đối lập với an ninh truyền thống, không bao hàm an ninh quân sự. Trường phái thứ hai rõ ràng hơn về mặt ngữ nghĩa, nhưng cũng thừa nhận, các vấn đề an ninh phi truyền thống có thể dẫn tới xung đột, chiến tranh. Ở Việt Nam, quan điểm chính thống và quan niệm của hầu hết các học giả theo cách tiếp cận của trường phái thứ hai, tức quan niệm an ninh phi truyền thống là đối lập với an ninh truyền thống, tức bao gồm các lĩnh vực an ninh ngoài quân sự, phi vũ trang.”
Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống thường do các tác nhân tự nhiên hoặc do các tổ chức ngoài nhà nước, nhóm người hoặc cá nhân tiến hành.
02
Đặc điểm chủ yếu của ANPTT
03
04
05
06
01
Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống có cả những vấn đề mang tính phi bạo lực (kinh tế, văn hóa, môi trường, an ninh mạng, dịch bệnh...) và những vấn đề mang tính bạo lực, nhưng đó là bạo lực phi quân sự (khủng bố, tội phạm có tổ chức...)
Diễn ra ảnh hưởng trên phạm vi khu vực hoặc toàn cầu, mang tính xuyên quốc gia, đa quốc gia.
Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống uy hiếp trực tiếp đến cá nhân con người hoặc cộng đồng, rồi quốc gia-dân tộc.
Giải quyết an ninh phi truyền thống nhấn mạnh đến hợp tác, sử dụng biện pháp ngoại giao, kể cả ngoại giao giữa quân đội các nước
Về mặt thời gian, an ninh phi truyền thống xuất hiện muộn hơn an ninh truyền thống. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống đã xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử (dịch bệnh, khan hiếm lương thực, khủng bố...) nhưng do diễn ra ở phạm vi nhỏ hẹp, quy mô chưa lớn, truyền thông chưa phát triển hoặc vấn đề quyền con người chưa được quan tâm, nên ít hoặc không được quan tâm. Còn ngày nay, do tác động của toàn cầu hóa, mặt trái của sử dụng thành tựu cách mạng khoa học - công nghệ, sự mở rộng các phương tiện truyền thông đa phương tiện,... các vấn đề an ninh phi truyền thống có điều kiện phát tác nhanh, lan tỏa rộng, ảnh hưởng lớn, trở thành mối quan tâm toàn nhân loại.
An ninh phi tt
4.
THÁCH THỨC ĐE
DỌA ANPTT
Thách thức đối với Việt Nam trong vấn đề ANPTT
Việt Nam thành điểm tập kết ma túy từ Tam Giác Vàng
Video here :3
Bước 2: Chọn Insert -> Video -> Video from file.
Xuất hiện hộp thoại Insert video, các bạn chọn đến video cần chèn sau đó nhấn Insert để chèn. Kết quả chèn:
Bước 2: Chọn Insert -> Video -> Video from file. ...
Hoặc chọn biểu tượng Video ở trong silde mới:
Xuất hiện hộp thoại Insert video, các bạn chọn đến video cần chèn sau đó nhấn Insert để chèn.
Vestibulum congue
Vestibulum congue
Vestibulum congue
TRONG LĨNH VỰC KT
Giải quyết, ứng phó với vấn đề ANPTT đòi hỏi sự quan tâm, hợp tác, nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế và trách nhiệm của từng quốc gia, với hệ thống giải pháp phù hợp với điều kiện kinh tế, chính trị, pháp luật, khoa học – kỹ thuật, ngoại giao và an ninh, quốc phòng…
Ở Việt Nam, những tác động làm giảm khả năng huy động cũng như khả năng phát huy các yếu tố tiềm lực quốc gia đã ảnh hưởng lớn tới sức mạnh quốc phòng của đất nước. Với tiềm lực chính trị - tinh thần, nó tác động tạo tâm lý hoang mang, làm suy giảm ý chí, quyết tâm và lòng tin của nhân dân đối với chế độ; đồng thời, có thể làm gia tăng mâu thuẫn xã hội, nhất là giữa các tầng lớp dân cư.
Với tiềm lực kinh tế, tác động từ ANPTT sẽ làm kìm hãm, thậm chí phá hoại sự phát triển của nền kinh tế, gây khó khăn trong việc kết hợp kinh tế với quốc phòng và mở rộng hợp tác quốc tế về kinh tế; làm suy giảm đáng kể khả năng dự trữ và huy động cơ sở vật chất từ nền kinh tế cho các nhiệm vụ quốc phòng cũng như khả năng đầu tư cho quốc phòng nói chung, cho hiện đại hóa quân đội nói riêng. Hơn thế, tác động của ANPTT còn ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ vào lĩnh vực quốc phòng, chất lượng xây dựng lực lượng và thế trận quốc phòng cũng như xây dựng các khu vực phòng thủ, công trình quốc phòng, nhất là sự tàn phá do thảm họa, thiên tai gây ra.
Vestibulum congue
Vestibulum congue
Vestibulum congue
TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ - TINH THẦN
ANPTT là những vấn đề đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững, ổn định xã hội, môi trường sinh thái và thể chế xã hội; làm suy giảm tăng trưởng kinh tế, sức khoẻ con người, tác động tiêu cực đến đời sống sinh hoạt của đông đảo nhân dân và làm gia tăng các hiểm họa tự nhiên.
Ở Việt Nam, Mục tiêu tập trung nhất của QPVN là phải giữ vững hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước, tạo điều kiện cơ bản để giải quyết thắng lợi các tình huống về quốc phòng. Thực tiễn cho thấy, mất ổn định đất nước do nhiều nguyên nhân; trong đó, tác động từ ANPTT là một trong những nguyên nhân quan trọng, khó lường.
Hậu quả từ ANPTT có thể gây ra mất ổn định đất nước trên nhiều lĩnh vực, như: chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh (QP-AN) và đối ngoại,...Trong đó, tác động từ tình hình biến đổi khí hậu, dịch bệnh, xung đột sắc tộc, tôn giáo, khủng bố và tội phạm ma túy,... sẽ có tác động trực tiếp làm kìm hãm phát triển kinh tế, gia tăng đói nghèo. Từ đó, làm thay đổi kết cấu xã hội, mâu thuẫn nội bộ gia tăng, tạo tâm lý bất bình, chống đối của dân chúng đối với chính quyền, gây khủng hoảng xã hội trầm trọng. Ngoài ra, tác động của an ninh thông tin với các biểu hiện là “chiến tranh thông tin”, “chiến tranh mạng” cũng tạo ra nguy cơ mất ổn định đất nước.
Đặc biệt hiện nay, an ninh thông tin có thể gây rối loạn hệ thống mạng của đất nước, dẫn đến sự sụp đổ toàn bộ hệ thống điều khiển quốc gia; tạo ra các luồng thông tin xuyên tạc, bóp méo sự thật, gây chia rẽ nội bộ lãnh đạo, làm mất lòng tin của nhân dân, dẫn đến sai lệch định hướng của quốc gia.
Lợi dụng điều đó, các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, kích động gây rối, biểu tình, bạo loạn, làm mất ổn định đất nước, tạo cớ can thiệp từ bên ngoài.
Thách thức an ninh phi truyền thống từ cuộc cách mạng công nghiệp
Vestibulum congue
Vestibulum congue
Vestibulum congue
TRONG LĨNH VỰC QP - AN
Các mối đe dọa ANPTT có phạm vi tác động rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều quốc gia, chủ thể, vượt ra khỏi lợi ích, phạm vi ANTT và trở thành vấn đề toàn cầu, tác động cả trực tiếp, gián tiếp, cả trước mắt và lâu dài đối với ANQG.
Xét về tổng thể, nguy cơ xung đột và chiến tranh được hình thành từ nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan, cả bên trong và bên ngoài; trong đó có các nguyên nhân từ tác động của ANPTT, nhất là từ khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, ma túy, xung đột dân tộc, sắc tộc và khai thác tài nguyên, v.... Vì vậy, ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ xung đột và chiến tranh đến với nhiều quốc gia thực chất là ngăn chặn, đối phó với các thách thức ANPTT và đây được coi là một trong những mục tiêu cơ bản của QP-AN mỗi nước.
Trên thực tế, hai cuộc chiến tranh tại I-rắc (năm 1991, 2003) xét cho cùng cũng có nguyên nhân từ nguồn lợi dầu lửa; chiến tranh Nam Tư xảy ra từ xung đột dân tộc, sắc tộc; chiến tranh Áp-ga-ni-xtan xuất phát từ chống khủng bố. Đối với Việt Nam, nguy cơ xung đột và chiến tranh từ tác động của ANPTT có thể ít xảy ra nhưng không thể không dự báo. Hiện nay, các loại tội phạm về an ninh mạng, ma túy, buôn bán phụ nữ và trẻ em, tội rửa tiền và các loại tội phạm trên lĩnh vực thương mại, đầu tư,... vẫn diễn biến phức tạp và là một trong những nhân tố gây mất ổn định, nhất là trên các tuyến biên giới, có thể làm tổn hại tới quan hệ với các nước. Điều đó cho thấy, nguy cơ từ ANPTT tác động đến QPVN không chỉ từ các vấn đề trong nước mà còn từ các vấn đề khu vực và thế giới, cần được coi trọng và kiểm soát có hiệu quả.
Cảm ơn thầy cô giáo và các bạn đã theo dõi!
nguon VI OLET
