?
Tàu to và nặng hơn kim,
Thế mà tàu nổi kim chìm ! Tại sao ?
?
Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy được bình thường trên nền đất mềm, còn ôtô nhẹ hơn nhiều lại có thể bị lún bánh và sa lầy trên chính quãng đường này ?
CHƯƠNG I : CƠ HỌC
Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời.
Mặt Trời chuyển động từ đông sang tây.
Vậy Trái Đất đang chuyển động hay Mặt Trời đang chuyển động?
Bài học sẽ cho ta câu trả lời
BÀI 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC
I/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT MỘT VẬT CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
Câu hỏi thảo luận:
?
Làm thế nào để biết một ôtô đang chuyển động ?
Trong vật lý, để nhận biết một vật chuyển động hay đứng yên ta căn cứ vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc (vật mốc).
Có thể chọn một vật bất kì làm vật mốc. Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì ta nói vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học (gọi tắt là chuyển động ).
C1: Trong tình huống sau vật nào chuyển động so với vật nào (nói rõ vật được chọn làm mốc) ?
Con ngựa chuyển động so với cây.(Cây được chọn làm mốc).
?
Nếu lấy con ngựa làm mốc thì cây có được coi là chuyển động không ? Tại sao ?
C1: Trong tình huống sau vật nào chuyển động so với vật nào (nói rõ vật được chọn làm mốc) ?
Nếu lấy con ngựa làm mốc thì cây được coi là chuyển động so với con ngựa vì vị trí của cây so với con ngựa thay đổi theo thời gian.
C1: Trong tình huống sau vật nào chuyển động so với vật nào (nói rõ vật được chọn làm mốc) ?
-- Nếu lấy cây làm vật mốc thì con ngựa chuyển động so với cây.
-- Nếu lấy con ngựa làm mốc thì cây được coi là chuyển động so với con ngựa .
Chú ý: Vật mốc theo quan niệm vật lí là vật đứng yên.
C2:Hãy tìm ví dụ về chuyển động cơ học, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.
C3: Khi nào một vật được coi là đứng yên ? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.
Vật có vị trí không thay đổi so với vật được chọn làm mốc thì vật được coi là đứng yên.
II/ TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG VÀ ĐỨNG YÊN
Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga.
C4: So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên ? Tại sao ?
So với nhà ga thì hành khách đang chuyển động vì vị trí của hành khách thay đổi so với nhà ga.
C5: So với toa tàu thì hành khách đang chuyển động hay đứng yên ? Tại sao ?
So với toa tàu thì hành khách đang đứng yên vì vị trí của hành khách so với toa tàu không thay đổi.
C6: Tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của câu nhận xét sau đây :
Một vật có thể là chuyển động ……………………..nhưng lại là ……………đối với vật khác.
đối với vật này
đứng yên
C8: Trong vật lí ta chỉ có thể nói vật A chuyển động so với vật B khi vật B được chọn làm mốc.Vậy một vật được coi là chuyển động hay đứng yên phụ thuộc vào yếu tố nào ?
Một vật được coi là chuyển động hay đứng yên phụ thuộc vào việc chọn vật làm mốc. (ta chỉ có thể nói vật chuyển động hay đứng yên so với vật mốc chứ không thể nói vật chuyển động một cách chung chung).
Ta nói: Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối.
?
III/ MỘT SỐ CHUYỂN ĐỘNG THƯỜNG GẶP.
Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo của chuyển động. Tuỳ theo hình dạng của quỹ đạo, người ta phân biệt chuyển động thẳng và chuyển động cong.
?
Quan sát các chuyển động sau và cho biết dạng chuyển động của các vật.
C9: Hãy tìm thêm ví dụ về chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn thường gặptrong đời sống.
Trò chơi
Luyên tập
NHỔ CÀ RỐT
Bác ơi ! Cháu đói lắm bác cho cháu củ cà rốt được không ạ ?
Được chứ. Nhưng để ta xem con ở trường có học hành đàng hoàng không thì ta mới cho
Giờ ta sẽ cho con tự nhổ cà rốt
Con có dám thử không?
Dạ. Con đồng ý
A. Chuyển động cơ học là sự thay đổi vị trí của vật này so với vật khác theo thời gian.
Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào là đúng khi nói về chuyển động cơ học?
A B C D
B. Chuyển động cơ học là sự dịch chuyển của vật.
: 1
C Chuyển động cơ học là sự thay đổi vận tốc của vật.
D. Chuyển động cơ học là chuyển dời vị trí của vật.
Quan sát một đoàn tàu đang chạy vào ga, trong các câu mô tả sau đây, câu mô tả nào là sai?
A B C D
A Đoàn tàu đang chuyển động so với nhà ga. : sai
B Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách
đang ngồi trên tàu. : đúng
C Đoàn tàu đang đứng yên so với người lái tàu. sai
D Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách đang đứng dưới sân ga. : sai
Quỹ đạo chuyển động của một vật là
?
A B C D
A đường thẳng vật chuyển động vạch ra trong không gian. sai
B đường tròn vật chuyển động vạch ra trong không gian. ai
C :đường cong vật chuyển động vạch ra trong không gian. ai
D đường mà vật chuyển động vạch ra trong không gian. : đúng
Mặt Trời mọc đằng đông, lặn đằng Tây. Trong hiện tượng này:
A B C D
A Mặt Trời đứng yên còn Trái Đất chuyển động.
B Mặt Trời chuyển động còn Trái Đất đứng yên. đúng
C Mặt Trời và Trái Đất đều chuyển động.
D Mặt Trời và Trái Đất đều đứng yên.
Vận dụng
C10: - Ôtô đứng yên so với người lái xe, chuyển động so với người đứng bên đường và cột điện.
- Người lái xe đứng yên so với ôtô, chuyển động so với người bên đường và cột điện.
- Người đứng bên đường đứng yên so với cột điện, chuyển động so với ôtô và người lái xe.
- Cột điện đứng yên so với người đứng bên đường, chuyển động so với ôtô và người lái xe.
C11:
Nói :”khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc” không phải lúc nào cũng đúng. Ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc.
Bài học cần ghi nhớ những nội dung nào?
GHI NHỚ
Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ học.
Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được chọn làm mốc. Người ta thường chọn những vật gắn với Trái Đất làm vật mốc.
Các dạng chuyển động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng, chuyển động cong.
Học thuộc lòng phần ghi nhớ.
làm bài tập 1.1 1.6 (SBT).
Đọc thêm mục “có thể em chưa biết”.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
nguon VI OLET
