Bài 1. Chuyển động cơ

Chủ đề 1:
Chuyển Động Cơ.
Chuyển Động Thẳng Đều
CHƯƠNG I:
ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM
NHỮNG KIẾN THỨC CŨ LIÊN QUAN
LỚP 8
S: có đơn vị là cm, m, km
t: Có đơn vị là s, phút (min), h
v: Có đơn vị là cm/s; m/s; km/h
vtb : Có đơn vị là cm/s; m/s; km/h
Đông sang Tây
Nam tới Bắc
Trái qua Phải
Trên xuống dưới…
Cây bên đường, tòa nhà, cột điện…
A
B
C
O
Quan sát và cho biết vật nào chuyển động?
A
B
O
Trong chuyển động của xe ô tô đỏ. Cột điện O được chọn làm vật mốc, xe ô tô đỏ là vật chuyển động.
Trong bài toán, vật mốc không bắt buộc phải là một vật cụ thể nào cả, nó được chọn tùy thuộc vào thói quen của người giải bài. (Nếu giả thiết chọn rồi thì các em phải giải bài theo yêu cầu của đề bài). Vật làm mốc là đứng yên.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
Chuyển động cơ. Chất điểm:
A
B
O
a. Chuyển động cơ: Là sự thay đổi vị trí của vật so với vật khác ( vật làm mốc) theo thời gian
Bài toán 1: Ô tô dài 2m chuyển động trên sân dài 10m. Hãy biểu diễn ô tô chạy trên sân.
www.themegallery.com
Bài toán 2: Ô tô dài 2m chuyển động trên đường Trường Sơn từ Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh (khoảng 1600 km). Hãy biểu diễn ô tô chạy trên bản đồ.
b. Chất điểm:
Một vật chuyển động có kích thước rất nhỏ so với quãng đường (khoảng cách) được đề cập đến được gọi là chất điểm.
c.Quỹ đạo: Khi chuyển động, chất điểm vạch ra một đường trong không gian gọi là quỹ đạo.
Nói cách khác, tập hợp tất cả các điểm mà chất điểm chuyển động đi qua tạo nên một đường nhất định gọi là quỹ đạo.
2.Cách xác định vị trí của vật trong không gian
a. Vật làm mốc và thước đo:
Để xác định vị trí của một vật trong không gian ta cần phải:
- Chọn một vật làm mốc
- Chọn một chiều dương trên quỹ đạo
Dùng thước để đo chiều dài đoạn đường
từ vật đó đến vật làm mốc.
Muốn xác định vị trí của điểm M
Chọn chiều dương trên các trục Ox, Oy
Chiếu vuông góc điểm M xuống 2 trục tọa độ Ox, Oy. Ta được điểm H và I
Vị trí của M được xác định bằng 2 tọa độ:
b. Hệ tọa độ
3.Cách xác định thời gian trong chuyển động
a. Mốc thời gian và đồng hồ:
Để đo thời gian trong chuyển đồng ta cần:
- Xác định mốc thời gian (thời điểm ban đầu)
- Dùng đồng hồ để đo thời gian
b. Thời điểm và thời gian:
Ta có: t = t – t0
t0 : gọi là thời điểm ban đầu
t: gọi là thời điểm sau
t gọi là khoảng thời gian
4.Hệ quy chiếu:
Hệ quy chiếu giúp ta không những xác định được vị trí của vật mà còn xác định được cả thời gian của chuyển động.
x
M1
II.CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU
1.Chuyển động thẳng đều
*Thời gian chuyển động và quãng đường đi được
Xét một vật coi là chất điểm chuyển động trên quỹ đạo thẳng Ox. Chiều dương là chiều chuyển động
x
M1
x1
t1
t2

Gỉa sử ở thời điểm ban đầu t1 , vật đi qua điểm M1 có tọa độ x1 . Tại thời điểm t2 , vật đi qua điểm M2 có tọa độ x2
x
M1
x1
t1
t2
Thời gian chuyển động của vật từ M1 đến M2 là:
t = t2 – t1
Quãng đường đi được trong khoảng thời gian t là :
S = x2 – x1
Thời gian chuyển động và quãng đường đi được?
 
 
Kí hiệu:
 
a.Tốc độ trung bình
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Một ô tô xuất phát từ TP Hồ Chí Minh đi Vũng Tàu lúc 8h00, ô tô đến Vũng Tàu lúc 11h00. Biết quãng đường từ TP Hồ Chí Minh đến Vũng Tàu dài 120 km. Tính tốc độ trung bình của xe trên quãng đường chuyển động này?
 
 
Chuy?n d?ng th?ng d?u c� qu? d?o lă du?ng th?ng vă t?c d? trung b�nh nhu nhau trín m?i quêng du?ng.
Nêu đặc điểm về quỹ đạo và vận tốc của chú gấu trên?
Chú gấu đi trên quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ không đổi trên đoạn đường OD. Chú gấu đang chuyển động thẳng đều.
b. Chuy?n d?ng th?ng d?u
 
 
 
c. Quêng du?ng di du?c trong chuy?n d?ng th?ng d?u

2. Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều:
a.Phương tình chuyển động thẳng đều
A
B
x
Trong đó:
x: tọa độ của vật tại thời điểm t (Đơn vị:m, km)
x0: tọa độ của vật ở thời điểm ban đầu (Đơn vị:m, km)
v: tốc độ của vật (Đơn vị:m/s, km/h)
Luu ý:
 
Vật chuyển động theo chiều dương thì v > 0 (cùng chiều Ox)
Vật chuyển động theo chiều âm thì v < 0 (ngược chiều Ox)
 
Phuong tr�nh chuy?n d?ng:
 
b. D? th? t?a d? - th?i gian c?a chuy?n d?ng th?ng d?u
 
 
2
4
6
 
20
40
60
 
D? th? t?a d? - th?i gian c?a chuy?n d?ng th?ng d?u bi?u di?n s? ph? thu?c c?a t?a d? x c?a v?t chuy?n d?ng văo th?i gian t
 
*Vật chuyển động theo chiều dương của tọa độ: đồ thị hướng lên
x (m)
O
t (s)
v > 0
*Vật chuyển động theo ngược chiều dương của tọa độ: đồ thị hướng xuống
BÀI TẬP CỦNG CỐ
1.1. Trong trường hợp nào dưới đây không thể coi vật chuyển động như một chất điểm?
Viên đạn đang chuyển động trong không khí.
B. Trái Đất trong chuyển động quay quanh Mặt Trời.
C. Viên bi trong sự rơi từ tầng thứ năm của một toà nhà xuống đất.
D. Trái Đất trong chuyển động tự quay quanh trục của nó.
1.2. Từ thực tế, hãy xem trong trường hợp nào dưới đây, quỹ đạo chuyển động của vật là đường thẳng?
A. Một hòn đá được ném theo phương ngang.
B. Một ô tô đang chạy trên quốc lộ 1 theo hướng Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh.
C. Một viên bi rơi từ độ cao 2 m.
D. Một tờ giấy rơi từ độ cao 3 m.
1.3. Người nào dưới đây có thể coi chiếc máy bay là một chất điểm?
A. Một hành khách trong máy bay.
B. Người phi công đang lái máy bay đó.
C. Người đứng dưới đất quan sát chiếc máy bay đang bay trên trời.
D. Người lái ô tô dẫn đường máy bay vào chỗ đỗ.
1.4. "Lúc 15 giờ 30 phút hôm qua, xe chúng tôi đang chạy trên quốc lộ 5, cách Hải Dương 10 km". Việc xác định vị trí của ô tô như trên còn thiếu yếu tố gì?
A. Vật làm mốc.
B. Mốc thời gian.
C. Thước đo và đồng hồ.
D. Chiều dương trên đường đi.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
2.1. Trong chuyển động thẳng đều:
A. tọa độ x tỉ lệ thuận với tốc độ v
B. tọa độ x tỉ lệ với thời gian chuyển động t
C. quãng đường đi được s tỉ lệ với thời gian chuyển động
D.quãng đường đi được s tỉ lệ với tốc độ v
2.2. Chỉ ra câu sai
Chuyển động thẳng đều có những đặc điểm sau:
A. Quỹ đạo là một đường thẳng
B. Vật đi được những quãng đường bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kỳ.
C. Tôc độ trung bình trên mọi quãng đường là như nhau.
D. Tốc độ không đổi từ lúc xuất phát đến lúc dừng lại.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Một chất điểm chuyển động có phương trình chuyển động là: x = 10 + 25t (km; h).
a. Hãy xác định vị trí vật ở thời điểm ban đầu, vận tốc của vật.
b. Hãy xác định vị trí của chất điểm đi được sau 3 giờ.
 
GIẢI
b) thế t = 3h vào phương trình đã cho
x = 10 + 25.3 = 85 km