Bài 1. Dân số

CHÀO MỪNG CÁC CON ĐẾN VỚI MÔN ĐỊA LÍ LỚP 7
Phần một
THÀNH PHẦN NHÂN VĂN CỦA MÔI TRƯỜNG
BÀI 1: DÂN SỐ
NỘI DUNG CHÍNH
1
…………………………………………………………………………………………………….
Dân số và nguồn lao động
2
…………………………………………………………………………………………………….
Dân số thế giới tăng nhanh
trong thế kỉ XIX và thế kỉ XX
3
…………………………………………………………………………………………………….
Sự bùng nổ dân số
1. Dân số, nguồn lao động
Dân số: tổng số dân sinh sống trên một lãnh thổ nhất định, tại một thời điểm cụ thể.
DÂN SỐ VIỆT NAM NĂM 2020: hơn 97.58 triệu người
Tổng dân số
Lãnh thổ nhất định
Thời điểm cụ thể
? Làm thế nào để biết dân số của một lãnh thổ trong một năm là bao nhiêu
Tổng số dân của một số địa phương.
Thông qua cuộc Tổng điều tra dân số cho ta biết:
- Tổng số nam và nữ.
? Tổng đều tra dân số cho chúng ta biết những điều gì?
Độ tuổi
- Học vấn
Nghề nghiệp...
1. Dân số, nguồn lao động:
Dân số là tổng số người đang sinh sống trên 1 lãnh thổ nhất định và được tính tại một thời điểm cụ thể.
Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số, nguồn lao động của một địa phương, một quốc gia.
Dân số được thể hiện bằng 1 tháp tuổi (tháp dân số)
Dân số được biểu hiện bằng tháp tuổi
Số nam/nữ phân theo từng độ tuổi
Số người dưới độ tuổi LĐ, trong độ tuổi LĐ và trên độ tuổi LĐ
Nhóm tuổi 0 - 14
Nhóm tuổi 15 - 59
Nhóm tuổi > 60
Tháp tuổi cho chúng ta biết đặc điểm gì của dân số?
(Dưới độ tuổi lao động)
(Trong độ tuổi lao động)
(Trên độ tuổi lao động)
Nhận xét hình dạng của 2 tháp tuổi khác nhau như thế nào?
Tháp A
Tháp B
Mở rộng
Thu hẹp
Nhỏ hơn
Phình to
Nhọn
Rộng hơn
Tháp A
Tháp B
Tháp tuổi một địa phương thay đổi hình dạng như thế thì chúng ta có kết luận gì?
Tháp A
Tháp B
Cơ cấu Dân số địa phương đó già
Số người dưới độ tuổi lao động giảm
Số người trong độ tuổi lao động tăng
Số người ngoài độ tuổi lao động tăng
1. Dân số, nguồn lao động:
-Dân số là tổng số người đang sinh sống trên 1 lãnh thổ nhất định và được tính tại một thời điểm cụ thể.
- Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số, nguồn lao động của một địa phương, một quốc gia.
- Dân số được thể hiện bằng 1 tháp tuổi (tháp dân số)
- Tháp tuổi cho biết đặc điểm cụ thể của dân số qua giới tính, độ tuổi, nguồn lao động hiện tại và tương lai …
=>Dân số là nguồn lao động quý báu của mỗi quốc gia.
2. Dân số thế giới phát triển nhanh trong thế kỷ XIX và thế kỷ XX
Nhận xét tình hình tăng dân số thế giới từ đầu thế kỉ XIX đến cuối thế kỉ XX?
Tăng chậm giai đoạn nào?
Tăng nhanh giai đoạn nào?
Tăng vọt từ giai đoạn nào?
Từ CN đến 1804
Từ 1804-1960
Từ 1960-1999
1804
123
33
14
13
12
12
Thời gian dân số tăng thêm 1 tỉ người
Tại sao trong thời gian đầu trước Công nguyên đến TK 15 dân số tăng rất chậm?
Tại sao trong những năm đầu TK XX -> nay dân số thế giới lại tăng nhanh hơn so với các năm của thế kỉ trước?
Do dịch bệnh, đói kém, chiến tranh, y tế chưa phát triển...
Nhờ vào các tiến bộ trong y tế, sự phát triển của kinh tế...
2. Dân số thế giới phát triển nhanh trong thế kỷ XIX và thế kỷ XX

- Trong nhiều thế kỉ dân số thế giới tăng hết sức chậm chạp. -Nguyên nhân do dịch bệnh, đói kém, chiến tranh
- Từ năm đầu TK XX đến nay, dân số thế giới tăng nhanh. Nguyên nhân do những tiến bộ về kinh tế- xã hội và y tế
3. Sự bùng nổ dân số
Quan sát bảngthống kê số liệu tramg 6 nhận xét: Giai đoạn 1990- 1995 châu lục nào có tỉ lệ gia tăng dân số cao( trên 1,5%)
Châu lục có tỉ lệ gia tăng dân số cao( trên 1,5%): châu Á, châu Phi, Nam Mĩ
Thế nào là bùng nổ dân số?
Bùng nổ dân số: Dân số tăng nhanh và tăng đột ngột trong một thời gian ngắn do tỉ lệ gia tăng dân số lên đến 2,1%
Bùng nổ dân số thế giới diễn ra vào thời gian nào?
3. Sự bùng nổ dân số
- Thực trạng: Từ những năm 50 của thế kỉ XX, bùng nổ dân số diễn ra ở các nước đang phát triển thuộc châu Á, châu Phi và Mĩ Latinh.
- Khái niệm bùng nổ dân số: Dân số tăng nhanh và tăng đột ngột trong một thời gian ngắn do tỉ lệ gia tăng dân số lên đến 2,1%
- Số trẻ em được sinh ra > số người chết đi
- Số người nhập cư cao
- Số trẻ em được sinh ra < số người chết đi
- Số người chuyển cư cao
? Dân số ở một nơi (một tỉnh/thành) tăng hay giảm phụ thuộc vào yếu tố nào?
Tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa các yếu tố nào?
Tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử
Khoảng cách rộng, hẹp ở các năm có ý nghĩa gì?
Khoảng cách thu hẹp thì dân số tăng chậm,
khoảng cách mở rộng thì dân số tăng nhanh
Biểu đồ tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ở các nước phát triển và đang
phát triển
Trong giai đoạn 1950-2000, nhóm nước nào có tỉ lệ gia tăng dân số cao hơn? Tại sao?
Các nước phát triển
Các nước đang phát triển
3. Sự bùng nổ dân số
- Nguyên nhân: do các nước này giành được độc lập, đời sống được cải thiện và những tiến bộ về y tế làm giảm nhanh tỉ lệ tử, trong khi tỉ lệ sinh vẫn cao.
Ai nhanh hơn: ghi nhanh những hậu quả do dân số đông , tăng nhanh
- Hậu quả: kinh tế - xã hội – môi trường
+ Môi trường: ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên,….
+ Xã hội: Sức ép giáo dục, y tế, việc làm,..
+ Kinh tế: giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế,…
- Biện pháp: chính sách dân số và phát triển kinh tế - xã hội
Biện pháp để hạn chế sự gia tăng dân số ở các nước trên thế giới là gì? Liên hệ Việt Nam
3. Sự bùng nổ dân số
Củng Cố
Tháp tuổi càng rộng thì độ tuổi lao động càng nhiều.
Tháp tuổi cho ta biết đặc điểm cụ thể của dân số,
giới tính nguồn lao động hiện tại và tương lai
Dân số là tổng số dân sinh sống trên một lãnh thổ nhất định.
Bùng nổ dân số khi tỉ lệ gia tăng bình quân hằng năm lên đến 1%
Đ
Đ
Đ
Đ
S
S
S
S
Dựa vào nội dung bài học em hãy chỉ ra những câu dưới đây là câu đúng hay câu sai.
Tháp tuổi càng rộng thì độ tuổi lao động càng nhiều
Tháp tuổi cho ta biết đặc điểm cụ thể về dân số, giới tính
nguồn lao động ở hiện tai và tương lai
Dân số là tổng số dân sinh sống trên một lãnh thổ nhất định
Rất tiếc, chưa phải. Em thử lại nhé!
Rất tiếc, chưa phải. Em thử lại nhé!
Rất tiếc, chưa phải. Em thử lại nhé!
Rất tiếc, chưa phải. Em thử lại nhé!
Bùng nổ dân số khi tỉ lệ gia tăng bình quân hàng năm lên đến 2,1 %
Vận Dụng