Bài 1. Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX

Trường THCS Phương Trung
GV: LÊ THỊ THUÝ


CHƯƠNG TRÌNH LS LỚP 9
+ Lịch sử thế giới hiện đại (1945-Nay)
+ Lịch sử hiện đại VNam (Từ 1919 - 2000)
Phần 1: LS thế giới hiện đại
- Lớp 9 học tiếp thời kỳ thứ 2 (Từ 1945 - 2000).
CHƯƠNG I : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
TIẾT 1 - BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
CHƯƠNG I : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN
TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
Tiết 1-Bài 1: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM
1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
Là một quốc gia rộng lớn với 16,3 triệu km. Dân số thế giới với gần 146 triệu người
Có hơn 100 dân tộc anh em, bị chế độ phong kiến thống trị tàn bạo.
Là nơi tập trung nhiều mâu thuẫn dân tộc.
CHƯƠNG I : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN
TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN
GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
a / Hoàn cảnh:
Sau chiến tranh TGT 2 Liên xô chịu tổn thất nặng nề .
I. LIÊN XÔ
1/Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945 –1950)
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN
GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
b. Biện pháp khôi phục :
Năm 1946, Đảng và Nhà nước đề ra kế hoạch 5 năm lần thứ 4 (1945 -1950 )
I. LIÊN XÔ
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN
GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
c. Kết quả :
* Kinh tế
- Sản xuất công nghiệp tăng 73% .
- Một số nghành nông nghiệp vượt so với trước chiến tranh
-> Đời sống nhân dân được cải thiện
*KHKT
- Năm 1949, chế tạo thành công bom nguyên tử.
I. LIÊN XÔ
Việc chế tạo thành công bom nguyên tử có ý nghĩa gì?
7h sáng 29/8/1949, Liên Xô tiến hành vụ thử bom hạt nhân đầu tiên và thành công với sức mạnh tương đương 22.000 tấn TNT , tạo một thế cân bằng tương đối về tiềm lực hạt nhân trong thời kỳ sau Thế chiến II.
KURCHATOV
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945
ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
I. LIÊN XÔ
2 / Tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH từ năm 1950 đến những năm 70 của thế XX.
b. Thành tựu
Về công nghiệp :
- Tăng 9,6%, là cường quốc công nghiệp đứng thứ 2 thế giới . Chiếm 20 % sản lượng công nghiệp toàn thế giới .
a: Phương hướng :
+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng
+ Thâm canh trong sản xuất nông nghiệp
+ Đẩy mạnh tiến bộ khoa học kĩ thuật
+ Tăng cường sức mạnh quốc phòng.
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN
GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
I. LIÊN XÔ
* Về khoa học – kỹ thuật
Năm 1957, phóng thành công vệ tinh nhân tạo.
Vệ tinh nhân tạo Sputnik
4/10/1957, kỷ nguyên không gian bắt đầu khi các nhà khoa học Liên Xô đã vượt mặt người Mĩ, phóng thành công Sputnik – vệ tinh nhân tạo đầu tiên của loài người vào vũ trụ.
Sputnik có nghĩa là “bạn đồng hành” được phóng đi từ Kazakhstan.
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945
ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
I. LIÊN XÔ
- Năm 12/4/1961 con tàu vũ trụ Phương Đông bay vào vũ trụ .
Về Đối ngoại:
Duy trì hòa bình, quan hệ hữu nghị với tất cả các nước.
Ủng hộ phong trào đấu tranh, GPDT trên thế giới.
=> Liên xô là chỗ dựa vững chắc của hoà bình và cách mạng thế giới.
Cho vay vốn không hoàn lại, cử chuyên gia giúp VN xây dựng các công trình thủy điện Hòa Bình, Trị An
BÀI TẬP
Câu 1. Từ năm 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX, Liên Xô thực hiện chính sách đối ngoại những thế nào?
A. Muốn làm bạn với tất cả các nước.
B. Chỉ quan hệ với các nước lớn.
C. Hòa bình và tích cực ủng hộ cách mạng thế giới.
D. Chỉ quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa.
Câu 4. Thành tựu đánh dấu nền khoa học – kĩ thuật Liên Xô có bước phát triển vượt bậc trong thời kì 1945 – 1950 là:
A. đưa con người bay vào vũ trụ.
B. đưa con người lên mặt trăng.
C. chế tạo tàu ngâm nguyên tử.
D. chế tạo thành công bom nguyên tử.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHUẨN BỊ PHẦN II: ĐÔNG ÂU
Nhóm 1:Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu .
Nhóm 2: Hệ thống XHCN hình thành trên cơ sở nào ?
Nhóm 3: Sự kiện nào chứng tỏ hệ thống XHCN được thành lập ?
Kiểm tra bài cũ:
1. Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử năm 1949 có ý nghĩa gì?
A. Thức tỉnh các dân tộc nổi dậy đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc.
B. Phá vỡ thế độc quyền hạt nhân của Mĩ, tạo sự cân bằng thế lực với các nước tư bản
C. Áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất, cải thiện đời sống nhân dân.
D. Liên Xô trở thành chỗ dựa vững chắc của hòa bình và cách mạng thế giới.
ĐÁP ÁN: B
2. Phương hướng chính trong các kế hoạch dài hạn của Liên Xô giai đoạn 1950 – 1970 là:
A. Tiếp tục ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
B. Thực hiện thâm canh trong sản xuất nông nghiệp
C. Đẩy mạnh tiến bộ khoa học kĩ thuật, tăng cường sức mạnh quốc phòng
D. Tất cả đáp án trên.
ĐÁP ÁN: D
3. Sự kiện đánh dấu Liên Xô là nước mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ là:
A. Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử.
B. Năm 1957 phóng thành công vệ tinh nhân tạo lên khoảng không vũ trụ
C. Năm 1961 phóng tàu Phương Đông bay vòng quanh Trái Đất
D. Năm 1969 đưa con người đặt chân lên Mặt Trăng.
ĐÁP ÁN: B
4. Trong thập niên 50 và 60 của thế kỉ XX, thành tựu nổi bật về kinh tế của Liên Xô là:
A. Sản xuất công nghiệp bình quân hằng năm tăng 6.9 % .
B. Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai thế giới sau Mĩ.
C. Công nghiệp Liên Xô chiếm 28% sản lượng công nghiệp toàn thế giới
D. Liên Xô dẫn đầu thế giới về dự trữ vàng.
ĐÁP ÁN: B
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
TIẾT 2 - II. ĐÔNG ÂU
Diện tích: 18 tr km, dân số: 192 tr người
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
TIẾT 2 - II. ĐÔNG ÂU
1 ) Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu .
a) Hoàn cảnh ra đời :
Các nước dân chủ Đông Âu ra đời trong hoàn cảnh nào ?
Khi Hồng Quân Liên Xô truy kích quân đội FX Đức, nhân dân Đông Âu nổi dậy giành chính quyền => Các nước dân chủ nhân dân Đông Âu ra đời.

Ba Lan
( 7/1944)
7/1944
Ba Lan
Ru-ma-ni
( 8/1944)
8/1944
Ru-ma-ni
Hung-ga-ni
( 4/1945)
4/1945
Hung-ga-ni
Tiệp Khắc
( 5/1945)
5/1945
Tiệp Khắc
Nam Tư
( 11/1945)
11/1945
Nam Tư
An-ba-ni
( 12/1945)
12/1945
An-ba-ni
Bun-ga-ri
( 9/1946)
9/1946
Bun-ga-ri
Nước Đức
CHLB Đức
( 9/194 9)
CHDC Đức
( 10/194 9)
10/1949
CHDC Đức
Sự thành lập các nước
CHDC Nhân dân Đông Âu
- Riêng nước Đức bị chia cắt:
+ Nhà nước Cộng hòa Liên bang Đức (9/1949) ở phía Tây lãnh thổ
+ Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Đức (10/1949) ở phía Đông
b. Thực hiện cách mạng dân chủ nhân dân :

* Từ 1945 đến 1949 các nước Đông Âu hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ:
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
II. ĐÔNG ÂU
- Xây dựng bộ máy chính quyền dân chủ nhân dân .
- Cải cách ruộng đất.
- Quốc hữu hoá những xí nghiệp lớn.
Thực hiện quyền tự do dân chủ và cải thiện đời sống nhân dân

2. Tiến hành xây dựng CNXH (từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của TK XX)
*Kết quả: Tới đầu những năm 70 của TK XX các nước Đông Âu đều trở thành các nước công – nông nghiệp.
->Bộ mặt KT –XH căn bản thay đổi
III/ SỰ HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN :
1.Hoàn cảnh:
+ Các nước XHCN cần có sự hợp tác cao và toàn diện
+ Có sự phân công sản xuất theo chuyên ngành giữa các nước.
III. SỰ HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN :
* Hệ thống XHCN hình thành trên cơ sở nào ?
2) Cơ sở hình thành :
- Cùng chung mục tiêu xây dựng CNXH.
- Đều dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản .
- Cùng chung hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lê-nin.
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
*Hội đồng kinh tế
- 8 /1/ 1949, Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) thành lập
Mục đích:
+ Nhằm đẩy mạnh sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa.
-> Hệ thống xã hội chủ nghĩa hình thành.
BÀI 1 : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX .
3) Sư thành lập:
- Hội đồng tương trợ kinh tế giữa Liên Xô và Đông Âu gồm các thành viên: Liên Xô, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, An-ba-ni, Cộng hoà dân chủ Đức, Mông Cổ, Cuba, Việt Nam.
Tốc độ tăng trưởng công nghiệp 10% năm
Thu nhập quốc dân tăng 5,7%
- Liên Xô cho các nước vay 13 tỉ rúp và viên trợ không hoàn lại 20 tỉ rúp.
SEV
*Tổ chức hiệp ước Vác –sa-va
- 5 /1955, Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va ra đời.
Mục đích:
+ Phòng thủ về quân sự và chính trị, nhằm bảo vệ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, duy trì hoà bình, an ninh thế giới.
- Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va là liên minh phòng thủ quân sự, chính trị của các nước XHCN ở Đông Âu để duy trì hoà bình an ninh châu Âu và thế giới.
- Chống lại sự hiếu chiến của Mĩ và khối NATO
- Là liên minh phòng thủ quân sự và chính trị của các nước XHCN và châu Âu
- Bảo vệ công cuộc XD CNXH, hoà bình, an ninh châu Âu và thế giới.



BÀI TẬP: So sánh 2 tổ chức SEV và Vác – sa- va về:
1. Hoàn cảnh ra đời
2. Thành viên tham gia
3. Mục đích thành lập

Câu 1 Mục tiêu chủ yếu của Liên Xô khi thực hiện kế hoạch 5 năm (1946-1950) là gì?
A. Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh
B. Củng cố quốc phòng an ninh
C. Xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho chủ nghĩa xã hội
D. Công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa
Câu 2 Từ năm 1950 đến năm 1975, Liên Xô đã đề ra và thực hiện nhiều kế hoạch dài hạn với mục đích gì?
A. Phấn đấu đạt 20% tổng sản lượng công nghiệp toàn thế giới.
B. Hoàn thành cơ giới hóa, điện khí hóa, hóa học hóa nền kinh tế.
C. Trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai trên thế giới.
D. Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội.
Câu 3: Sự kiện nào đã mở đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người trong thế kỉ XX?
A. Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử
B. Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ
C. Mĩ đưa con người đặt chân lên mặt trăng
D. Mĩ chế tạo thành công máy bay
Mối quan hệ giữa Liên Xô và Đông Âu đòi hỏi có sự hợp tác cao hơn
Do chính sách hiếu chiến của Mĩ. 4/1948, khối quân sự Bắc đại tây dương( Na-to) ra đời
Liên Xô và các nước CHDC nhân dân Đông Âu
Nhằm đẩy mạnh sự hợp tác ,giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước XHCN .
Để phòng thủ về quân sự và chính trị, nhằm bảo vệ công cuộc XD CNXH, duy trì hoà bình, an ninh thế giới
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHUẨN BỊ BÀI 2:
Nhóm 1:Nguyên nhân sụp đổ và tan rã của LB Xô viết?
Nhóm 2: Các nước Đông Âu sự đổ và tan rã trong hoàn cảnh nào?