1
2
MEN ĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
Bài 1
I- Di truyền học:
3
II- GRE GO MEN ĐEN(1822 – 1884) người đặt nền móng cho di truyền học:
III- Một số thuật ngữ và ký hiệu cơ bản của di truyền học:
4
I- Di truyền học:
1. Di truyền là gì?
2. Biến dị là gì?
3. Mối quan hệ giữa di truyền và biến dị?
4. Di truyền học và ý nghĩa
5
6
- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố, mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị: là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
- Di truyền và biến dị là hai hiện tượng song song và gắn liền với quá trình sinh sản.
7
DTH nghiên cứu bản chất và tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị. Nó làm sáng tỏ cơ sở vật chất, cơ chế di truyền của các hiện tượng di truyền và biến dị
- Ý nghĩa: Là cơ sở lý thuyết của khoa học chọn giống, y học và công nghệ sinh học hiện đại.
* Ứng dụng:Viện di truyền nông nghiệp (Km2, Phạm Văn Đồng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội)
10
11
12
II. Menđen người đặt nền móng cho di truyền học.
Gregor Johann Mendel (20 tháng 7, 1822 – 6 tháng 1, 1884) là một nhà khoa học, một linh mục Công giáo người Áo
- Xuất thân từ 1 gia đình nông dân, từ nhỏ Men Đen đã làm quen với các công việc như nuôi ong, làm vườn. Sau khi tốt nghiệp trung học, do điều kiện gia đình khó khăn, ông theo học tại Tu viện Thánh Thomas ở Brno năm 1843. Ở đó ông nghiên cứu về toán học.
- Sau khi tốt nghiệp, ông quay về tu viện để dạy học và tại đây ông đã tiến hành các thí nghiệm của mình trên đậu Hà lan và phát hiện ra các quy luật di truyền.
- Tuy nhiên, do điều kiện khoa học thời ấy chưa phát triển nên người ta chưa hiểu tầm quan trọng của các phát hiện của Mendel, chúng dần chìm vào quên lãng.
Mãi đến năm 1900 đã xảy ra một sự kiện quan trọng: ba nhà khoa học Hugo de Vries người Hà Lan, Carl Correns người Đức và Erich von Tschermak làm việc độc lập với nhau, đã tình cờ đọc được các báo cáo của Mendel. Họ tiến hành lặp lại các thí nghiệm thực vật và đều nhận thấy tính đúng đắn của Định luật Mendel. Như vậy, Di truyền học chào đời vào năm 1900.
13
là đậu Hà Lan vì chúng có các đặc điểm ưu việt : là cây tự thụ phấn nghiêm ngặt, có hoa lưỡng tính ; thời gian sinh trưởng, phát triển ngắn; có nhiều tính trạng tương phản và trội át lặn một cách hoàn toàn.
Đối tượng nghiên cứu của Men đen là gì? Tại sao ông chọn đối tượng đó?
14
15
15
Phương pháp nghiên cứu độc đáo của Menđen là phương pháp nào?
Phương pháp phân tích các thế hệ lai
16
Nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen:
- Lai các cặp bố, mẹ thuần chủng khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng tương phản rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng đó ở con cháu
- Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được rồi rút ra quy luật di truyền các tính trạng.
17
III. Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của Di truyền
1. Một số thuật ngữ:
- Tính trạng: là những đặc điểm về hình thái, cấu tạo, sinh lí của cơ thể
- Cặp tính trạng tương phản: là hai trạng thái biểu hiện trái ngược nhau của cùng một tính trạng
- Nhân tố di truyền: qui định các tính trạng của sinh vật
- Giống (hay dòng) thuần chủng: là giống có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống các thế hệ trước
2. Một số kí hiệu:
- P: cặp bố mẹ xuất phát
- X: phép lai
- G: giao tử
giao tử đực :
giao tử cái:
- F: Thế hệ con
F1: là thế hệ của P
F2: là thế hệ của F1
19
Chọn phương án trả lời đúng
Câu 1: Hiện tượng biến dị và di truyền thường gắn liền với quá trình:
Sinh trưởng B. Sinh sản
C. Nguyên phân D. Giảm phân
Câu 2: Ngành khoa học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế di truyền, tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị là:
Ngành tế bào học
B. Ngành sinh thái học
C. Ngành di truyền học
D. Ngành giải phẫu học
20
Chọn phương án trả lời đúng
Câu 3: Phương pháp nghiên cứu được xem là phương pháp độc đáo của Menđen là:
A. Phương pháp phân tích các thế hệ lai
B. Phương pháp lai một cặp tính trạng
C. Phương pháp lai phân tích
D. Phương pháp lai hai cặp tính trạng
Câu 4: Nhân tố di truyền tương ứng với khái niệm Di truyền học hiện đại là:
Tính trạng B. Gen
C. Kiểu hình D. ADN hay NST
21
Hướng dẫn về nhà
Về nhà học bài và trả lời các câu hỏi vào vở.
Đọc và xem trước bài 2. Lai Một Cặp Tính Trạng.
Xem kĩ phần kênh chữ, kênh hình.
Hoàn thành bảng 2 (trang 8) vào vở bài tập.
nguon VI OLET
