Bài 1. Menđen và Di truyền học

SINH HỌC
* Từ sinh học 6 đến sinh học 8: Sinh học cơ thể
* Sinh học 9: Các em được tìm hiểu về lĩnh vực mới đó là
DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
CHƯƠNG I: CÁC THÍ NGHIỆM CỦA MENĐEN
BÀI 1: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
Di truyền học:
DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Hãy liên hệ với bản thân và xác định xem mình giống và khác bố mẹ ở những điểm nào(ví dụ : hình dạng tai, mắt, mũi, tóc, màu mắt,da,…
BÀI 1: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I .Di truyền học:
cao
Thấp
Xoăn
Thẳng
Thẳng
cong
Vàng sáng
Vàng sậm
Hình
dạng mũi
Hình
dạng tóc
Lông
mi
Màu
…
da
X
X
X
X
X
X
X
X
cao
Thấp
Xoăn
Thẳng
Thẳng
cong
Vàng sáng
Vàng sậm
Hình
dạng mũi
Hình
dạng tóc
Lông
mi
Màu
…
da
X
X
X
X
X
X
X
X
1. Di truyền là gì ?
- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố, mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.

I.Di truyền học:
cao
Thấp
Xoăn
Thẳng
Thẳng
cong
Vàng sáng
Vàng sậm
Hình
dạng mũi
Hình
dạng tóc
Lông
mi
Màu
…
da
X
X
X
X
X
X
X
X
2. Biến dị là gì ?
- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố, mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị: là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
I.Di truyền học:
cao
Thấp
Xoăn
Thẳng
Thẳng
cong
Vàng sáng
Vàng sậm
Hình
dạng mũi
Hình
dạng tóc
Lông
mi
Màu
…
da
X
X
X
X
X
X
X
X
3. Mối quan hệ giữa di truyền và biến dị ?
- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố, mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị: là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
- Di truyền và biến dị là hai hiện tượng song song, gắn liền với quá trình sinh sản .
I.Di truyền học:
I. DI TRUYỀN HỌC
1. Đối tượng: là con người và tất cả các sinh vật trong tự nhiên
2. Nội dung:
- Cơ sở vật chất và cơ chế của hiện tượng di truyền và biến dị
- Các quy luật di truyền và biến dị
3. Ý nghĩa:
- Là cơ sở lý thuyết của chọn giống, ứng dụng y học vào công nghệ sinh học hiện đại.
Trình bày đối tượng, nội dung và ý nghĩa thực tiễn của di truyền học?
- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố, mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị: là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
- Di truyền và biến dị được biểu hiện qua quá trình sinh sản.
I.Di truyền học:
- Ý nghĩa di truyền học: Là cơ sở lý thuyết của chọn giống, y học và công nghệ sinh học hiện đại.
BÀI 1: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I .Di truyền học:
II .Menđen-người đặt nền móng cho di truyền học:
1. Grêgo Menđen: (1822 – 1884)
- Phương pháp phân tích các thế hệ lai.
Phương pháp nghiên cứu độc đáo của Menden là phương pháp nào?
BÀI 1: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I .Di truyền học:
II .Menđen-người đặt nền móng cho di truyền học:
1. Grêgo Menđen: (1822 – 1884)
- Ông là người đầu tiên vận dụng phương pháp khoa học vào việc nghiên cứu di truyền.
- Phương pháp phân tích các thế hệ lai.
Đối tượng nghiên cứu của Men đen là gì?
14
Đối tượng: Đậu Hà Lan vì
- Cây tự thụ phấn rất nghiêm ngặt.
- Có hoa lưỡng tính.
- Thời gian sinh trưởng, phát triển ngắn.
- Có nhiều cặp tính trạng thuần chủng tương phản và tính trạng trội lấn át tính trạng lặn một cách hoàn toàn

?Tại sao ông chọn ñaäu Haø Lan laøm đối tượng nghiên cứu ?
THÍ NGHIỆM LAI 1 TÍNH CỦA MENDEL Ở ĐẬU HÀ LAN
Dạng vỏ hạt
Màu hạt
Vàng x xanh
Trơn x nhăn
Xám x trắng
Không có ngấn x có ngấn
Màu vỏ hạt
Dạng quả
Màu quả
Lục x vàng
Vị trí mọc Hoa,quả
ở trên thân x ở ngọn
Chiều cao cây
Cao x Thấp
Hãy Quan sát hình và nêu nhân xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem lai
11
Phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen có nội dung như thế nào ?
BÀI 1: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I .Di truyền học:
II .Menđen-người đặt nền móng cho di truyền học:
1. Grêgo Menđen: (1822 – 1884)
2. Nội dung của phương pháp phân tích thế hệ lai:
- Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng thuần chủng tương phản,
- Theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ
- Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được, từ đó rút ra quy luật di truyền các tính trạng
- Từ đó rút ra quy luật di truyền các tính trạng
Men đen đã nghiên cứu trên nhiều đối tượng nhưng công phu và hoàn chỉnh nhất là trên đậu Hà Lan. Ông đã trồng khoảng 37000 cây, tiến hành lai 7 cặp tính trạng thuộc 22 giống đậu trong 8 năm liền, phân tích trên 1 vạn cây lai và khoảng 300.000 hạt. Từ đó rút ra các quy luật di truyền (năm 1865 ) đặt nền móng cho Di truyền học.
BÀI I: MENĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I .Di truyền học:
II .Menđen- người đặt nền móng cho di truyền học:
III .Một số thuật ngữ và kí hiệu của di truyền học:
1. Một số thuật ngữ:
- Tính trạng: là những đặc điểm về hình thái, cấu tạo, sinh lí của cơ thể.
Cặp tính trạng tương phản: là hai trạng thái biểu hiện trái ngược nhau của cùng một tính trạng.
Nhân tố di truyền: qui định các tính trạng của sinh vật.
- Giống (hay dòng) thuần chủng: là giống có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống các thế hệ trước.
2. Một số kí hiệu:
- P: cặp bố mẹ xuất phát
- x: phép lai
- G: giao tử (giao tử đực : và giao tử cái: )
- F: Thế hệ con ( F1: là thế hệ của P; F2: là thế hệ của F1)
CỦNG CỐ
* Cho cà chua quả tròn thụ phấn với cà chua quả bầu dục thu được đời con toàn quả tròn . Nếu chỉ chọn cây cà chua quả bầu dục cho lai với nhau theo dõi liên tục qua nhiều đời , thấy đời con chỉ xuất hiện cà chua quả bầu dục.
Câu hỏi :
1/. Hình dạng quả
1/. Thí nghiệm trên nghiên cứu sự di truyền của loại tính trạng nào?
2/. Kể tên tính trạng cây cà chua được mô tả trong bài.
3/. Chỉ ra cặp tính trạng tương phản
5/.Sử dụng các kí hiệu thích hợp cho trường hợptrên
4/. Cây cà chua nào được gọi là thuần chủng, cây nào là không thuần chủng?
2/. Cà chua quả tròn và quả bầu dục
3/. quả tròn x quả bầu dục
4/. quả tròn đời con không thuần chủng,quả bầu dục thuần chủng
5/.P: quả tròn x quả bầu dục F:đời con quả tròn và quả bầu dục
Đáp án

Hiện tượng DT được hiểu là:
a.Hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu
b.Là hiện tượng con cái khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết
c.Là hiện tượng con cái sinh ra khác với tổ tiên nhưng giống nhau về nhiều chi tiết
d.Là hiện tượng khác nhau về nhiều tính trạng của các thế hệ

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Những đặc điểm hình thái, cấu tạo, sinh lí của một cơ thể đ­ược gọi là:
a. Kiểu gen
b. Kiểu hình
c. Tính trạng
d. Kiểu hình và kiểu gen
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Tại sao M.Đen lại chọn các cặp t.trạng tưg phản khi thực hiện phép lai?(MĐ2)
a.Để dễ dàng thực hiện các phép lai.
b.Để dễ dàng theo dõi những biểu hiện của các cặp tính trạng.
c. Để dễ chăm sóc và tác động vào các đối tượng nghiên cứu.
d. Cả a, b, c đều đúng.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Ví dụ nào sau đây không phải là cặp tính trạng tương phản?:
ANS
TIME
30
HƯỚNG DẨN HỌC Ở NHÀ
Học bài dựa vào câu hỏi cuối sách giáo khoa. – Đọc mục “Em có biết” – Chuẩn bị bài mới: Lai một cặp tính trạng:
+ Mỗi HS mô tả lại thí nghiệm Lai Một Cặp Tính Trạng của MĐen
+ Tìm hiểu cách giải thích TN của Menđen.
( Hoàn thành bảng 2 trang 8 SGK)
CÁC GIỐNG CÂY TRỒNG
CÁC GIỐNG VẬT NUÔI
SƠ ĐỒ NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH BẰNG NUÔI CẤY MÔ
Giống lúa cnr 36
giống ngô lai
Cây ăn quả
Giống đậu tưUơng
Nhà máy chế biến hạt giống công nghệ cao
Giống lúa TBR1