UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ KIM THANH
TRƯỜNG : THPT LÊ CHÂN
UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ KIM THANH
TRƯỜNG : THPT LÊ CHÂN
Hãy cho biết đối tượng nghiên cứu của những môn khoa học trên?
?
1. Thế giới quan và phương pháp luận
Vd:
Toán đối tượng đại số, hình học
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA CÁC MÔN KHOA HỌC
Vật lí đối tượng nghiên cứu vận động và phát triển của phân tử.
Văn học đối tượng ngôn ngữ
(câu từ, ngữ pháp…)
Lịch sử đối tượng lịch sử của một dân tộc, quốc gia, của xã hội loài người…
Để nhận thức và cải tạo thế giới, nhân loại đã tạo nên nhiều môn khoa học: các bộ môn của khoa học tự nhiên, khoa học xã hội nghiên cứu những quy luật riêng quy luật cụ thể. Còn Triết Học nghiên cứu những vấn đề, quy luật chung nhất khái quát nhất .
Vd: Thế giới này là gì? Cuộc sống con người như thế nào?.....
Vậy Triết học là gì?
PLATON & ARISTOS
TRIẾT HỌC
ra đời từ
thời cổ đại
Phương Đông: bắt nguồn từ chữ “Triết”: truy tìm nội dung bản chất của đối tượng nhận thức bằng “thủ, cân, khẩu”
Phương Tây: bắt nguồn từ chữ “phila sophia”: yêu mến sự thông thái
1. Thế giới quan và phương pháp luận
a. Vai trò của thế giới quan và phương pháp luận
Triết học là gì?
Triết học: là hệ thống các quan điểm lý luận chung nhất về thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó.
So sánh điểm giống và khác nhau giữa Triết học và các môn khoa học cụ thể ?
?
Triết học
Vai
trò
Thế
Giới
quan
Phương
Pháp
Luận
Con người
Vai trò thế giới quan và phương pháp luận của triết học
Triết học có vai trò là thế giới quan, phương pháp luận chung cho mọi hoạt động thực tiễn và hoạt động nhận thức của con người.
Thế giới quan là gì?
Mưa bắt nguồn từ đâu ?
?
Khoa học
Truyện thần thoại
DUY VẬT
DUY TÂM
Loài người bắt nguồn từ đâu?
?
DUY VẬT
DUY TÂM
18
Trong cuộc sống người ta luôn đặt ra muôn vàn câu hỏi và tìm lời giải đáp cho mình. Từ đó hình thành nên thế giới quan. Vậy thế giới quan là gì?
20
b. Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm:
Thế giới quan:
- Thế giới quan là toàn bộ những quan điểm và niềm tin định hướng hoạt động của con người trong cuộc sống.
- Có nhiều loại thế giới quan: thế giới quan thần thoại, thế giới quan tôn giáo, thế giới quan triết học…
21
Vấn đề cơ bản của triết học: là giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức. Vấn đề cơ bản của triết học có 2 mặt:
* Mặt thứ nhất: Giữa vật chất và ý thức, cái nào có trước cái nào có sau? Cái nào quyết định cái nào?
* Mặt thứ hai: Con người có thể nhận thức được thế giới khách quan hay không?
22
Thế giới quan duy vật:
- Giữa vật chất và ý thức thì vật chất là cái có trước ý thức là cái có sau. Vật chất quyết định ý thức
- Con người có thể cải tạo được giới tự nhiên
Thế giới quan duy tâm:
- Giữa vật chất và ý thức thì ý thức là cái có trước vật chất là cái có sau. Ý thức quyết định vật chất
- Con người không thể cải tạo được giới tự nhiên
* Thế giới quan duy tâm
Khẳng định ý thức là cái có trước và là cái sản sinh ra giới tự nhiên.
* Thế giới quan duy vật
Khẳng định thế giới vật chất tồn tại khách quan độc lập với ý thức con người.
b. Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm
Ví dụ nào thuộc kiến thức khoa học cụ thể, ví dụ nào thuộc kiến thức Triết học?
?
BÀI TẬP CỦNG CỐ
“Ngẫm hay muôn sự tại trời
Trời kia đã bắt làm người có thân
Bắt phong trần thì phải phong trần
Cho thanh cao thì mới được phần thanh cao”
( Truyện Kiều – Nguyễn Du)
“Nam quốc sơn hà nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng thành khan thủ bại hư”
( Bài thơ Thần – Lý Thường Kiệt)
Những bài thơ dưới đây thể hiện thế giới quan nào?
?
DUY VẬT
DUY TÂM
Câu 1: Triết học là hệ thống các quan điểm, lí luận chung nhất về
A. xã hội loài người, được ghi chép lại thành hệ thống.
B. khoa học, được nghiên cứu qua các giai đoạn khác nhau.
C. thế giới, được hình thành và phát triển trong lịch sử.
D. thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó.
D
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 2: Hệ thống các quan điểm chung nhất về thế giới và vị trí con người trong thế giới đó là nội dung của khái niệm
A. Tâm lí học. B. Triết học.
C. Lịch sử học. D. Xã hội học.
B
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 3: Nội dung nào dưới đây thuộc kiến thức triết học?
A. Mọi sự vật hiện tượng luôn luôn vận động.
B. Sự hình thành và phát triển của xã hội.
C. Hiện tượng oxi hóa của kim loại.
D. Hơi nước gặp lạnh ngưng tụ thành mưa.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4: Nội dung nào dưới đây không phản ánh qua điểm của thế giới quan duy vật?
A. Cha mẹ sinh con trời sinh tính.
B. Có thực mới vực được đạo.
C. Có bột mới gột nên hồ.
D. Trăm hay không bằng tay quen.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 5: Quan niệm cho rằng thế giới vật chất tồn tại khác quan không phụ thuộc vào ý chí của con người là quan điểm của thế giới quan
A. thần thoại. B. duy tâm.
C. duy vật. D. tôn giáo.
C
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 6: Hình ảnh “Ông Bụt” trong các câu truyện cổ tích Việt Nam thể hiện thế giới quan nào trong Triết học?
Thế giới quan thần thánh.
Thế giới quan cổ đại.
C. Thế giới quan thần thoại.
D. Thế giới quan duy tâm.
D
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 7: Vật chất là cái có trước, cái quyết định ý thức. Giới tự nhiên tồn tại khách quan, không ai sáng tạo ra là quan điểm của
A. Thuyết bất khả tri.
B. Thuyết nhị nguyên luận.
C. Thế giới quan duy vật.
D. Thế giới quan duy tâm.
C
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 8: “Người trong cung điện thì suy nghĩ khác người trong túp lều”. Nhận định của Phoi-ơ-bắc thể hiện lập trường thế giới quan nào dưới đây?
A. Văn hóa. B. Duy tâm.
C. Duy vật. D. Lịch sử.
C
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 9: Thế giới quan duy vật được thể hiện trong câu truyện cổ tích Việt Nam nào sau đây?
A. Sự tích quả dưa hấu.
B. Sự tích con muỗi.
C. Sự tích đầm dạ trạch.
D. Thần trụ trời.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 10: Quan điểm nào dưới đây phù hợp với thế giới quan duy tâm?
A. Vật chất tồn tại khách quan.
B. Vật chất là cái quyết định ý thức.
C. Ý thức sản sinh ra thế giới vật chất.
D. Vật chất tồn tại độc lập với ý thức.
C
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Chúc các em học tập tốt
UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ KIM THANH
TRƯỜNG : THPT LÊ CHÂN
1. Thế giới quan và phương pháp luận
c. Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình.
Làm từ trên xuống dưới
Làm câu dễ trước, câu khó sau
Làm đại số trước, hình học sau
…..
?
Hãy kể cách làm một đề kiểm tra Toán của em?
PHƯƠNG PHÁP
38
Nhóm 1: Phương pháp luận là gì ? Phương pháp luận triết học khác với phương pháp luận của các môn khoa học khác như thế nào? Cho ví dụ
Nhóm 2: Triết học có mấy phương pháp luận cơ bản? Cho ví dụ
Nhóm 3: Có làm thì mới có ăn
Không dưng ai dễ đem phần đến cho
Em có nhận xét gì về câu ca dao trên?
Nhóm 4: Gái giống cha, giàu ba họ
Trai giống mẹ, khó ba đời.
Em có nhận xét gì về câu ca dao trên?
39
THẢO LUẬN NHÓM
Phương pháp luận là học thuyết về phương pháp nhận thức khoa học và cải tạo thế giới (bao gồm hệ thống các quan điểm chỉ đạo việc tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng các phương pháp cụ thể).
40
41
1. Có làm thì mới có ăn
Không dưng ai dễ đem phần đến cho
Ràng buộc, tác động lẫn nhau
BIỆN CHỨNG
2. Gái giống cha, giàu ba họ
Trai giống mẹ, khó ba đời.
Máy móc, cô lập, phiến diện
SIÊU HÌNH
42
Là phương pháp xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng buộc lẫn nhau, giữa chúng có sự vận động và phát triển không ngừng
Phương pháp luận
biện chứng
“NƯỚC CHẢY ĐÁ MÒN”
“MỘT NĂM CÓ 4 MÙA: XUÂN, HẠ, THU, ĐÔNG”
Là phương pháp xem xét sự vật, hiện tượng một cách phiến diện, chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập, không vận động, không phát triển, áp dụng một cách máy móc đặc tính của sự vật này với sự vật khác
Phương pháp luận
siêu hình
Chuyện “Thầy bói xem voi”
Thầy sờ vòi cho rằng con voi
Sun sun như con đỉa
Thầy sờ ngà cho rằng con voi
Chần chẫn như cái đòn càn
Thầy sờ tai cho rằng con voi
Bè bè như cái quạt thóc
Thầy sờ chân cho rằng con voi
Sừng sững như cái cột đình
Thầy sờ đuôi cho rằng con voi
Tun tủn như cái chổi sể cùn
Các thầy đã nhìn nhận sự vật một cách phiến diện, áp dụng một cách máy móc đặc trưng của sự vật này lên đặc trưng sự vật khác. Con voi cũng có giống con đỉa…và tạo nên đặc tính của con voi chứ không phải con voi là con đỉa.
Phương pháp luận biện chứng: Xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng buộc lẫn nhau giữa chúng, trong sự vận động và phát triển không ngừng.
Phương pháp luận siêu hình: Xem xét sự vật, hiện tượng một cách phiến diện, chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập, không vận động, không phát triển, áp dụng một cách máy móc đặc tính của sự vật này vào sự vật khác.
KẾT LUẬN:
Là kết quả nhận thức của con người về thế giới khách quan
Môi hở răng lạnh
PPL BIỆN CHỨNG
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
NƯỚC CHẢY ĐÁ MÒN
PPL BIỆN CHỨNG
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Thầy bói xem voi
PPL SIÊU HÌNH
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
TRE GIÀ MĂNG MỌC
PPL BIỆN CHỨNG
Câu 1: Quan niệm nào sau đây thể hiện phương pháp luận biện chứng?
A. Chết vinh hơn sống nhục.
B. Sông có khúc, người có lúc.
C. Cha nào con nấy.
D. Sống chết có mệnh.
B
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 2: Phương pháp xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng buộc lẫn nhau, trong sự vận động và phát triển không ngừng là quan điểm của phương pháp luận
A. triết học. B. logic.
C. biện chứng. D. lịch sử.
C
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 3: Trong các câu tục ngữ dưới đây, câu nào không có yếu tố biện chứng?
A. Đánh bùn sang ao.
B. Môi hở răng lạnh.
C. Tre già măng mọc.
D. An cư lạc nghiệp.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4: Quan niệm nào sau đây thể hiện phương pháp luận siêu hình?
A. Rút dây động rừng.
B. Cha nào, con nấy.
C. Tre già măng mọc.
D. Môi hở răng lạnh.
B
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 5: Một trong những nội dung cơ bản của phương pháp luận biện chứng là xem xét các sự vật và hiện tượng trong trạng thái
A. vận động.
B. đứng im
C. không vận động.
D. không phát triển.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 6: Một trong những nội dung cơ bản của phương pháp luận biện chứng là xem xét các sự vật và hiện tượng trong trạng thái
A. ràng buộc lẫn nhau.
B. cô lập tĩnh tại
C. đứng im bất biến.
D. mãi mãi không biến đổi.
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 7: Câu nói “ chỉ nhìn thấy cây mà không nhìn thấy rừng là đề cập đến cách xem xét các sự vật và hiện theo theo phương pháp luận
A. Duy tâm. B. Duy vật.
C. Biện chứng. D. Siêu hình.
D
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Chúc các em học tập tốt
nguon VI OLET
