Bài 1. Vị trí địa lí, địa hình và khoáng sản

BÀI 1
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN




MÔN ĐỊA LÍ
LỚP 8
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
1) Kiến thức:
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
- Biết được vị trí địa lí, giới hạn của châu Á trên bản đồ.
- Trình bày được đặc điểm hình dạng và kích thước lãnh thổ của châu Á.
- Trình bày được đặc điểm về địa hình và khoáng sản của châu Á.
2) Kỹ năng:
Đọc và khai thác kiến thức từ bản đồ tự nhiên châu Á.
Phần một
THIÊN NHIÊN, CON NGƯỜI Ở CÁC CHÂU LỤC (tiếp theo)
CHÂU PHI
CHÂU ÂU
CHÂU ĐẠI DƯƠNG
CHÂU NAM CỰC
CHÂU Á
CHÂU MĨ
Hãy kể tên các châu lục trên thế giới? Và cho biết còn châu lục nào ta chưa học qua?
NỘI DUNG CHÍNH
Phần một
THIÊN NHIÊN, CON NGƯỜI Ở CÁC CHÂU LỤC (tiếp theo)
Chương XI. CHÂU Á
Bài 1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
2. Đặc điểm địa hình và khoáng sản
1. Vị trí địa lí và kích thước của châu lục
NỘI DUNG CHÍNH
BÀI 1
Có mấy nội dung cần tìm hiểu
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÂU LỤC
LỤC ĐỊA Á - ÂU
CHÂU Á
Dãy U - ran
Dãy Cap - ca
Eo đất Xuy - ê
Hình 1.2. Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á
Điểm cực Bắc và cực Nam phần đất liền của châu Á nằm trên những vĩ độ địa lí nào?
Cực Bắc:
Mũi Sê-li-u-xkin
(77044’B)
Cực Nam
Mũi Pi-ai
(1016’B)
Hình 1.1. Lược đồ vị trí địa lí châu Á trên Địa Cầu
Cực Tây
Mũi Baba (26010’Đ)
Cực Đông:
Mũi Điêgiônep
(169040’T)
Phần đất liền của châu Á thuộc bán cầu nào?
Hình 1.1. Lược đồ vị trí địa lí châu Á trên Địa Cầu
Đường xích đạo
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á
Nửa cầu Bắc
Châu Á tiếp giáp với các đại dương và các châu lục nào?
Hình 1.1. Lược đồ vị trí địa lí châu Á trên Địa Cầu
Châu Âu
Châu Phi
Ấn Độ Dương
Thái Bình Dương
Bắc Băng Dương
Hình 1.1. Lược đồ vị trí địa lí châu Á trên Địa Cầu
Kích thước: Diện tích lớn nhất thế giới:
+ Phần đất liền: 41,5 triệu km2.
+ Tính cả các đảo phụ thuộc: 44,4 triệu km2.
So sánh diện tích châu Á với các châu lục khác?
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÂU LỤC
Hình 1.1. Lược đồ vị trí địa lí châu Á trên Địa Cầu
Chiều dài từ điểm cực Bắc đến điểm cực Nam, chiều rộng từ bờ Tây sang bờ Đông nơi lãnh thổ mở rộng nhất là bao nhiêu km?
8500 km
9200 km
Giới hạn lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến Xích đạo. Trải rộng từ đông sang tây trên 160 kinh tuyến.
Vị trí địa lí và kích thước có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu châu Á?
8500 km
9200 km
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á
Hình thành nhiều đới khí hậu từ Bắc xuống Nam và phân hóa thành nhiều kiểu khí hậu từ Đông sang Tây.
- Lãnh thổ phần đất liền Châu Á nằm hoàn toàn ở bán cầu Bắc.

- Tiếp giáp với 3 đại dương: Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương; và 2 châu lục: châu Âu, và châu Phi.
- Là châu lục có diện tích rộng nhất thế giới.


1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÂU LỤC
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÂU LỤC
a. Đặc điểm địa hình
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á

Tìm và đọc tên các dãy núi chính:
Hi-ma-lay-a
Côn Luân
Thiên Sơn
An tai…
Xác đinh các hướng núi chính.
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
Các dãy
núi chính ở
châu
Á
An-tai
Hi-ma-lay-a
Côn Luân
Thiên Sơn
Các hướng
núi chính ở
châu
Á
Hướng đông – tây hoặc gần đông – tây
Hướng bắc – nam hoặc gần bắc - nam
DÃY THIÊN SƠN
Hi-ma-lay-a
HI-MA-LAY-A - DÃY NÚI CAO ĐỒ SỘ NHẤT THẾ GIỚI
Everest - Đỉnh núi cao nhất thế giới (8848 mét)
Được một lần chinh phục đỉnh Everest
là ước mơ của nhiều người
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á

Xác định trên Hình 1.2 các sơn nguyên
chính:
Trung Xi-bia
Tây Tạng
A-rap
I-ran
Đê-can…

Sơn nguyên: khu vực núi rộng lớn, tương đối bằng phẳng, trong đó có các dãy núi xen lẫn cao nguyên
Các
sơn
nguyên chính
ở
châu
Á
SN Trung Xi-bia
SN Tây Tạng
SN A-rap
SN I - ran
SN Đê-can
SƠN NGUYÊN TÂY TẠNG
Xác định sơn nguyên I-Ran của châu Á ?
SƠN NGUYÊN I-RAN
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á

Xác định trên Hình 1.2 các đồng bằng rộng bậc nhất:
Tu-ran
Lưỡng Hà
Ấn-Hằng
Tây Xi-bia
Hoa Bắc
Hoa Trung
….
Các
đồng
bằng
lớn
ở
châu
Á
ĐB Tu-ran
ĐB Sông Mê Công
ĐB Hoa Bắc
ĐB Hoa Trung
ĐB Tây Xi-bia
ĐB Ấn Hằng
ĐB Lưỡng Hà
ĐỒNG BẰNG ẤN HẰNG
ĐỒNG BẰNG HOA BẮC VÀO MÙA ĐÔNG
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á
Có 3 dạng địa hình chính:
Núi cao
Sơn nguyên
Đồng bằng
Hình 1.2: Lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á
Hệ thống núi lửa phân bố ở khu vực nào của châu Á?
Vì sao?
Dãy Hoàng Liên Sơn
Dãy Trường Sơn
Đồng bằng sông Hồng
Đồng bằng Sông Cửu Long
Ở Việt Nam có những dãy núi cao và đồng bằng lớn nào?
Ở Việt Nam có động đất, sóng thần không?
a. Đặc điểm địa hình
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
- Có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ chạy theo hai hướng chính : đông – tây hoặc gần đông – tây và bắc – nam hoặc gần bắc – nam.
=> Địa hình châu Á : rất đa dạng và phức tạp
- Có nhiều đồng bằng rộng lớn. (Đồng bằng Ấn Hằng, đồng bằng Hoa Bắc...).
- Phần rìa phía đông, đông nam nằm trong vành đai lửa Thái Bình Dương
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
a. Đặc điểm địa hình
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
b. Khoáng sản
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
Ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào?
Ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào?
Than
Ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào?
Sắt
Ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào?
Đồng
Ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào?
Crôm
Khí đốt
Dầu mỏ
Thiếc
Man-gan
Dầu
mỏ và khí đốt tập trung nhiều nhất ở khu vực nào?
Tây Nam Á
Nhận xét về khoáng sản ở châu Á?
BÀI 1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
a. Đặc điểm địa hình
2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
b. Khoáng sản
- Khoáng sản châu Á phong phú và có trữ lượng lớn.
- Các khoáng sản quan trọng nhất là dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, crôm và một số kim loại màu như đồng, thiếc...
Địa hình châu Á bị cắt xẻ phức tạp là do :
A
D
C
B
Có nhiều núi cao, sơn nguyên đồ sộ,
thung lũng sâu rộng
Núi và cao nguyên cao đồ sộ chạy theo hai hướng chính,
nhiều đồng bằng rộng nằm xen kẽ với nhau
Núi , sơn nguyên và đồng bằng rộng lớn
nằm xen kẽ với nhau
Có nhiều hệ thống núi cao,sơn nguyên đồ sộ,
nhiều hệ thống sông lớn chảy qua các đồng bằng.
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Khu vực nào có nhiều dầu mỏ và khí đốt nhất ở châu Á?
Đông Nam á
Bắc á
Tây Nam á
Trên toàn lãnh thổ châu á
A
D
C
B
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Nối ý ở cột A phù hợp với ý ở cột B
A
Đồng bằng
B
Sông
Tây Xi - bia
Ấn Hằng
Hoa Trung
Tu - ran
Xưa Đa-ri-a và A-mu Đa-ri-a
Hoàng Hà
Hoa Bắc
Ti-grơ, Ơ-phrát
Ô-bi ; I-ê-nit-xây
Ấn, Hằng
Lưỡng Hà
Trường Giang
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
Chuẩn bị nội dung Bài 2. Khí hậu châu Á
- Đọc nội dung ( kết hợp kênh chữ + kênh hình )
Trả lời các câu hỏi: Dựa vào Hình 2.1 (SGK):
+ Ghi tên các đới khí hậu từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo dọc theo kinh tuyến 800Đ.
+ Giải thích vì sao châu Á lại chia thành nhiều đới khí hậu như vậy ?