Bài 10, 11:
ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NGOẠI CẢNH ĐẾN QUANG HỢP
QUANG HỢP VÀ NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG
Có những nhân tố ngoại cảnh nào ảnh hưởng đến quá trình quang hợp?
Ánh sáng có vai trò như thế nào đối với quá trình quang hợp?
1. Cường độ ánh sáng:
Cường độ quang hợp là gì?
- Giá trị biểu hiện mức độ mạnh hay yếu của quang hợp.
- Căn cứ vào lượng CO2 đồng hoá / đơn vị diện tích lá /đơn vị thời gian.
- Ánh sáng là điều kiện cơ bản để tiến hành quang hợp.
I. ÁNH SÁNG
- Khi nồng độ CO2 tăng, tăng cường độ ánh sáng làm tăng cường độ QH
- Điểm bù ánh sáng
- Điểm bão hoà ánh sáng
Nếu cường độ ánh sáng vượt quá điểm bão hoà ánh sáng thì cường độ QH như thế nào?
Điểm bù ánh sáng và điểm bão hoà ánh sáng ở cây ưa bóng và cây ưa sáng khác nhau như thế nào?
- Cây ưa bóng có điểm bù ánh sáng và điểm bão hoà ánh sáng thấp hơn cây ưa sáng
2. Quang phổ ánh sáng
- Quang hợp : ánh sáng xanh tím và đỏ.
- Tia xanh tím : axit amin. - Tia đỏ : cacbohiđrat.
- Ảnh hưởng đến cường độ QH và phẩm chất các sản phẩm quang hợp.
- Thời gian: - sáng sớm và chiều : nhiều tia đỏ.
- trưa có nhiều tia xanh tím
- Không gian: dưới tán rừng và dưới tầng nước sâu các tia đỏ giảm rõ rệt
Nắm được sự ảnh hưởng của ánh sáng đến quá trình quang hợp có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
- Tạo khả năng hấp thụ AS tốt nhất trong tự nhiên, trồng cây trong nhà kính với điều kiện nhân tạo để tăng cường độ QH.
- Nắm được sự ảnh hưởng của quang phổ AS giúp điều khiển sự tổng hợp các chất hữu cơ theo nhu cầu của con người (protein, axit amin, đường, các chất có hoạt tính sinh lí,…)
II. NỒNG ĐỘ CO2
Thế nào là điểm bù và điểm bão hoà CO2? Trị số này phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Điểm bù CO2:
Điểm bão hoà CO2
- Tuỳ thuộc vào loài cây, cường độ chiếu sáng, nhiệt độ, hàm lượng mùn trong đất, chế độ phân bón…
- Nồng độ CO2 trong khí quyển là 0,03%.
- Điểm bão hoà CO2 ở các loài cây từ 0,06% 0,4% (trong điều kiện tối ưu về AS và nhiệt độ)
Từ đó em có nhận xét gì?
- Nồng độ CO2 trong khí quyển trong phần lớn trường hợp là thiếu để đạt đến độ bão hoà CO2 trong QH (thiếu để thoả mãn cường độ tiềm tàng của QH)
Làm thế nào để tăng nồng độ CO2 từ đó làm tăng cường độ QH?
- Có các biện pháp chăm sóc đất, bón phân giúp sinh CO2
III. NƯỚC
Nước có những vai trò gì đối với quá trình quang hợp?
- Là nguyên liệu trực tiếp của quá trình quang hợp.
- Ảnh hưởng đến độ mở khí khổng ảnh hưởng đến lượng CO2 xâm nhập.
- Ảnh hưởng đến QH thông qua điều hoà nhiệt độ của lá
- Ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các chất đồng hoá.
- Ảnh hưởng đến điều kiện làm việc của hệ enzim QH.
- Ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của cây ảnh hưởng đến kích thước của bộ máy QH.
Nhu cầu nước của cây phụ thuộc vào những yếu tố nào?
- Nhu cầu nước phụ thuộc vào nhóm cây, giai đoạn phát triển của cây.
CÂY HẠN SINH TRUNG SINH ẨM SINH
IV. NHIỆT ĐỘ
Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình quang hợp?
- Ảnh hưởng đến các phản ứng do enzim xúc tác trong quá trình QH.
- Ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của cây.
Giới hạn nhiệt độ quang hợp phụ thuộc vào những yếu tố nào?
- Phụ thuộc đặc điểm di truyền và xuất xứ của loài cây
+ TV vùng lạnh: -300C – 200C (tốt nhất: 80C – 150C)
+ TV vùng sa mạc: 400C – 580C (tốt nhất: trên 400C)
+ TV vùng nhiệt đới: 0,50C – 500C (tốt nhất: 25 – 300C)
V. NGUYÊN TỐ KHOÁNG
Các nguyên tố khoáng ảnh hưởng đến quá trình quang hợp như thế nào?
Hoàn thành sơ đồ
V. NGUYÊN TỐ KHOÁNG
VI. TRỒNG CÂY DƯỚI ÁNH SÁNG NHÂN TẠO
Biện pháp trồng cây dưới AS nhân tạo đem lại ích lợi gì?
- Khắc phục được những điều kiện bất lợi của môi trường.
- Áp dụng để sản xuất rau sạch, nhân giống cây trồng bằng cách nuôi cấy mô, tạo cành giâm trước khi trồng ở thực địa.
- Thực vật tự nhiên hàng năm tạo 120 tỷ chất hữu cơ, trong đó chỉ có 80 triệu tấn được con người sử dụng làm nguồn thức ăn.
- Con người khai thác, cải tạo và thu thêm được 500 triệu tấn (từ TV và ĐV).
- Nhu cầu con người: gần 1 tỷ tấn.
Chỉ thoả mãn 80% nhu cầu của con người.
VII. Quang hợp quyết định năng suất cây trồng
- Năng suất sinh học (Nsh): Là tổng lượng chất khô mà cây trồng tích luỹ được mỗi ngày trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng
- Năng suất kinh tế (Nkt): Là một phần của năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan (hạt, củ, quả, lá…) chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
- Hệ số kinh tế (Kkt): Là tỉ số giữa năng suất kinh tế và năng suất sinh học
II. Tăng năng suất cây trồng thông qua sự điều khiển quang hợp
- Tăng diện tích lá.
- Tăng cường độ quang hợp.
- Tăng số kinh tế
Thực vật
Động vật
Con người
Phụ thuộc hoàn toàn về nguồn thức ăn
Điều khiển tăng năng suất thực vật ảnh hưởng lớn đến lượng thức ăn và chất dinh dưỡng cung cấp cho con người
Việc điều khiển tăng năng suất cây trồng có vai trò quan trọng trong thực tiển
Điều khiển tăng năng suất thực vật có ý nghĩa gì?
nguon VI OLET
