Chương VI: CÁCH MẠNG KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ VÀ XU THẾ TOÀN CẦU HÓA
Bài 10: CÁCH MẠNG KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ VÀ XU THẾ TOÀN CẦU HÓA NỬA SAU TKXX
Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ
Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó
I. Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ
Nguồn gốc và đặc điểm
a. Nguồn gốc:
Do nhu cầu cuộc sống; yêu cầu sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.
Do sự bùng nổ dân số, sự vơi cạn nghiêm trọng các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
b. Đặc điểm.
- Khoa học gắn liền với kĩ thuật trở thành Lực lượng sản xuất trực tiếp.
- Mọi phát minh kĩ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học.
- Khoa học gắn liền với kĩ thuật, đi trước mở đường cho kĩ thuật.
- Kĩ thuật lại đi trước mở đường cho sản xuất.
2. Những thành tựu tiêu biểu
Trong lĩnh vực Khoa học cơ bản
Bản đồ gen người Cừu Đôli
Trong lĩnh vực Công nghệ
Những công cụ sản xuất mới
Những nguồn năng lượng mới
Những vật liệu mới
Công nghệ Sinh học
Thông tin liên lạc và GTVT
Chinh phục vũ trụ
Những công cụ sản xuất mới
RÔ BỐT
MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ
Công nghệ sinh học
Năng lượng Mặt trời
Công cụ mới
Vật liệu mới
2. Những thành tựu tiêu biểu:
Những nguồn năng lượng mới
Năng lượng Mặt trời Năng lượng nguyên tử
Những vật liệu mới
Chất Polyme Vật liệu bán dẫn
Công nghệ Sinh học
Cách mạng xanh trong Nông nghiệp
Thông tin liên lạc và Giao thông vận tải
Mạng Internet Tàu cao tốc
Chinh phục vũ trụ
Con người đặt chân lên vũ trụ
Chinh phục vũ trụ
Giao thông vận tải - Thông tin liên lạc
Cáp sợi thủy tinh quang dẫn
3. Tác động
Tích cực
- Tăng năng suất lao động, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của con người.
- Thay đổi cơ cấu dân cư, chất lượng nguồn nhân lực.
- Thúc đẩy xu thế toàn cầu hóa.
* Tác động:
+ Tích cực
- Tăng năng suất lao động.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống con người
Tiêu cực
Ô nhiễm môi trường, tai nạn lao động và giao thông, các dịch bệnh mới, chế tạo vũ khí hủy diệt đe dọa sự sống trên hành tinh.
Sóng thần Dịch bệnh
Bệnh tật hiểm nghèo.
+ Tiêu cực:
Tai nạn lao động, tai nạn giao thông.
Ô nhiễm môi trường, trái đất nóng lên.
Vũ khí hủy diệt.
Cách mạng Khoa học - Công nghệ đã tác động tiêu cực đến con người như thế nào?
Qua hình ảnh, em thấy mình bị khoa học công nghệ tác động như thế nào? Em làm gì để hạn chế tác động xấu, tiếp thu những tác động tốt giúp việc học của em có hiệu quả hơn ?
Sơ đồ gen người
Dự án Bản đồ gen Người (tiếng Anh: Human Genome Project - HGP) là một dự án nghiên cứu khoa học mang tầm quốc tế. Dự án khởi đầu vào năm 1990 với sự đứng đầu của James D. Watson. Bản phác thảo đầu tiên của bộ gen đã được cho ra đời vào năm 2000 và hoàn thiện vào năm 2003. Một dự án song song cũng được thực hiện bởi một công ty tư nhân tên là Celera Genomics. Tuy nhiên, hầu hết trình tự chuỗi được xác định là tại các trường đại học và các viện nghiên cứu từ các nước Mỹ, Canada, và Anh. Việc xác định toàn bộ bộ gen Người là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển thuốc và các khía cạnh chăm sóc sức khỏe khác.
Dù việc tìm hiểu nội dung của dữ liệu genome đã xác định chuỗi vẫn còn ở bước khởi đầu, nhưng người ta có thể tiên đoán được những lợi ích to lớn nó đem lại trong đột phá y khoa và công nghệ sinh học. Một số công ty đã và đang bắt đầu đưa ra các giải pháp đơn giản để quản lí các kiểm tra về di truyền mà có thể cho biết sự dễ mắc phải các bệnh của người được kiểm tra, bao gồm ung thư vú, rối loạn hemostasis, cystic fibrosis, bệnh về thận và các bệnh khác.
Bên cạnh đó là các lợi ích hiển nhiên của khoa học sinh học. Ví dụ, nhà nghiên cứu về một loại bệnh ung thư cụ thể có thể chỉ tập trung tìm hiểu về một gen liên quan đến bệnh đó. Đồng thời, khi truy cập vào cơ sở dữ liệu chung về gen, nhà khoa học này có thể biết thông tin về gen này mà các nhà khoa học khác đã làm. Hơn nữa, hiểu biết về các quá trình gây bệnh ở mức độ sinh học phân tử có thể xác định các liệu pháp chữa trị mới.
Cừu Đôli
Cừu Dolly là động vật có vú đầu tiên được nhân bản vô tính trên thế giới. Nó được tạo ra bởi Ian Wilmut, Keith Campbell và các cộng sự tại Viện Roslin ở Edinburgh, Scotland. Nó là con cừu thuộc giống cừu Dorset Phần Lan.
Dolly là động vật nhân bản vô tính đầu tiên được tạo ra từ tế bào sinh dưỡng trưởng thành áp dụng phương pháp chuyển nhân. Việc tạo ra Dolly đã chứng tỏ rằng một tế bào được lấy từ những bộ phận cơ thể đặc biệt có thể tái tạo được cả một cơ thể hoàn chỉnh. Đặc biệt hơn, điều này chỉ ra, những tế bào soma đã biệt hóa và trưởng thành từ cơ thể động vật dưới một số điều kiện nhất định có thể chuyển thành những dạng toàn năng chưa biệt hóa và sau đó có thể phát triển thành những bộ phận của cơ thể con vật. Cái tên Dolly bắt nguồn từ việc nó được tạo ra từ tuyến vú của một con cừu cái.
II. Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó.
* Khái niệm: Toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, ảnh hưởng tác động, phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia - dân tộc trên thế giới.
Hình ảnh gợi cho em liên tưởng đến vấn đề nào?
* Biểu hiện
Sự phát triển nhanh chóng của quan hệ thương mại quốc tế.
Sự phát triển và tác động to lớn của các công ty xuyên quốc gia.
Sự sáp nhập và hợp nhất các công ty thành các tập đoàn lớn.
Sự ra đời các tổ chức liên kết kinh tế, thương mại, tài chính quốc tế và khu vực.
* Tích cực
Thúc đẩy sự phát triển của sản xuất và xã hội, đưa lại sự tăng trưởng kinh tế cao.
Sự phân hóa giàu -nghèo ngày càng trầm trọng, dễ có nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
*Hạn chế:
Đây là cơ hội và là thách thức cho các quốc gia
Câu 1. Đặc điểm lớn nhất của cách mạng khoa học - công nghệ là
A. Diễn ra ở một số lĩnh vực quan trọng.
B. Diễn ra trên tất cả các lĩnh vực.
C. Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
D. Diễn ra với tốc độ và quy mô lớn chưa từng thấy.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
* Hãy chọn và đánh dấu vào 01 đáp án đúng nhất
Đáp án C
Câu 2. Cách mạng khoa học - công nghệ được bắt đầu vào thời gian nào?
A. Những năm 30 của TK XX.
B. Những năm 40 của TK XX.
C. Những năm 70 của TK XX.
D. Những năm 80 của TK XX .
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
Đáp án B
Câu 3. Mặt hạn chế trong quá trình diễn ra cách mạng khoa học - công nghệ là
A. làm thay đổi cơ cấu dân cư.
B. hình thành thị trường thế giới với xu thế toàn cầu hóa.
C. làm thay đổi chất lượng nguồn nhân lực.
D. chế tạo vũ khí có sức hủy diệt lớn, môi trường ô nhiễm, bệnh tật.
Đáp án D
Câu 4. Biểu hiện nào không phải của xu thế toàn cầu hóa?
A. Sự phát triển của quan hệ thương mại quốc tế.
B. Việc duy trì liên minh Mĩ và Nhật.
C. Sự ra đời của các tổ chức liên kết kinh tế.
D. Sự ra đời của liên minh châu Âu (EU).
Đáp án B
Câu 5. Tổ chức nào dưới đây không phải là biểu hiện của xu thế toàn cầu hóa?
A. Khu vực thương mại tự do ASEAN (AFTA).
B. Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM).
C. Hiệp ước thương mại tự do Bắc Mĩ (NAFTA).
D. Tổ chức hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Đáp án D
Câu 6. Văn kiện ĐH lần thứ IX của Đảng xác định: “Nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, phát triển mạnh mẽ trong thời kì mới, đó là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và nhân dân ta” nói về vấn đề nào?
Tác động của toàn cầu hóa.
Tác động của các tổ chức thương mại thế giới.
Tác động của cách mạng khoa học công nghệ.
Tác động của biến đổi khí hậu.
Đáp án B
DẶN DÒ:
Làm bài tập về nhà vừa cho
Xem trước bài tổng kết lịch sử
thế giới hiện đại (1945 – 2000)
nguon VI OLET
