Bài 10. Đồng chí

TIẾT: 44
VĂN BẢN:
ĐỒNG CHÍ
CHÍNH HỮU





Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
Qua quá trình tìm hiểu, em đã biết được gì và cần biết thêm những gì về tác giả?
-Tên thật là Trần Đình
Đắc, quê ở huyện Can Lộc,
tỉnh Hà Tĩnh.
- Năm 1946, ông gia nhập
Trung đoàn Thủ đô và hoạt
động trong quân đội suốt
hai cuộc kháng chiến chống
Pháp và chống Mỹ.
- Ông bắt đầu làm thơ năm
1947, thơ ông hầu như chỉ
viết về người lính và chiến
tranh.
Ông được nhà nước trao
tặng giải thưởng Hồ Chí
Minh về văn học nghệ
thuật năm 2000.
Chụp lúc ở
Chiến trường
Chụp năm
1999





Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
Tên khai sinh là Trần Đình Đắc (1926-2007)
Là nhà thơ quân đội.
Chuyên viết về người lính và chiến tranh.
-Thơ ông đặc sắc, cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ và hình ảnh chói lọi.
Kể tên các tác phẩm chính của tác giả?
Chính Hữu có 3 tập thơ chính:
+ Đầu súng trăng treo (1966)
+ Thơ Chính Hữu (1977)
+ Tuyển tập Chính Hữu (1988)






Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
Bài thơ “Đồng chí” ra đời trong hoàn cảnh nào? Được trích từ tập thơ nào của tác giả?
Bài thơ “Đồng chí” ra đời năm1948 - những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ - sau khi nhà thơ cùng đồng đội của mình tham gia chiến dịch Việt Bắc(thu đông 1947).
- “Đồng chí ” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất viết về người lính chống Pháp (được in trong tập “Đầu súng trăng treo ”).





Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
- Bài thơ được sáng tác đầu năm 1948, sau khi tác giả tham gia chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947).





Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
3/ Đọc văn bản và xác định bố cục:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mắc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Đồng chí
Xác định bố cục của bài thơ?





Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
3/ Đọc văn bản và xác định bố cục:
Phần một: 7 câu đầu ( Những cơ sở hình thành tình đồng chí )
Phần hai : 10 câu tiếp theo ( Những biểu hiện của tình đồng chí )
Phần ba : 3 câu cuối ( Bức tranh đẹp của tình đồng chí )





Tiết 44: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
1/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá


Hoàn cảnh xuất thân của các anh bộ đội được tác giả
giới thiệu bằng những câu thơ nào?
Em có nhận xét gì về nghệ thuật của hai câu thơ?
Từ đó em rút ra được điều gì về nguồn gốc xuất thân của các anh bộ đội
Song hành đối xứng,
thành ngữ ẩn dụ
Cùng chung giai cấp, xuất thân từ nghèo khó là những nông dân mặc áo lính
Quen nhau
Xa lạ
Chung cảnh ngộ giai cấp
Súng bên súng, đầu sát bên đầu


Ngoài việc cùng chung cảnh ngộ, những người lính còn có những điểm chung nào giúp họ trở thành đồng chí của nhau?
Cùng chiến đấu
Cùng ý chí
Cùng chung lý tưởng chiến đấu
-“ Đêm rét chung chăn…”
gian kh?
thiếu thốn
Cùng chia sẻ gian khổ, thiếu thốn
=> Keo sơn, gắn bó => trở thành đồng chí của nhau
“…đôi tri kỉ”
Hiểu bạn như hiểu mình
Phân tích vai vai trò của câu thơ thứ bảy trong việc thể hiện mạch cảm xúc của bài thơ?
Câu thơ thứ 7: “Đồng chí”
Sự kết tinh cao độ của tình bạn, tình người, tình đồng đội.
N�u s? ph�t tri?n trong m?i quan h? gi?a nh?ng ngu?i nơng d�n m?c �o lính?
Xa lạ
Quen nhau
Tri kỷ
Đồng chí





Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
1/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
2/ Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí:


Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay


T? n�o d�ng ch� � trong hai c�u tho? T? ?y d� di?n t? du?c di?u gì ? ngu?i lính?

Thái độ dứt khoát (quyết tâm)

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay

Thái độ dứt khoát (quyết tâm)

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính


Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ? Qua đó diễn tả được điều gì ở người lính?
qu� huong
=> Hoán dụ
Tình yêu quê hương của người lính trong thời kì kháng chiến chống Pháp.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.


Hai c�u tho d� di?n t? di?u gì trong cu?c d?i ngu?i lính?
 Cùng chịu đựng gian khổ
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
 Cùng chịu đựng gian khổ
“Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giày”
C�ng tr?i qua
thi?u th?n


Ch? ra nh?ng thi?u th?n trong cu?c d?i ngu?i lính?
 Cùng chịu đựng gian khổ
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
 Cùng chịu đựng gian khổ
C�ng tr?i qua
thi?u th?n
-“Miệng cười buốt giá”


C�u tho d� di?n t? du?c di?u gì ? ngu?i lính?
:Thái độ lạc quan
“Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giày”
Em hiểu như thế nào về hình ảnh thơ:
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
 Cùng chịu đựng gian khổ
“Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giày”
C�ng tr?i qua
thi?u th?n
-“Miệng cười buốt giá”
Thái độ lạc quan
-“…tay nắm lấy bàn tay”:
+Truy?n hoi ?m cho nhau
+D?ng vi�n nhau
+Tình dồn k?t
Hình ảnh giản dị, chân thật, gợi cảm, giàu ý nghĩa vừa nói lên tình cảm gắn bó sâu nặng giữa những người lính vừa thể hiện sức mạnh của tình cảm ấy.





Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
1/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
2/ Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí:
3/ Bức tranh đẹp về tình đồng chí:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới


Hai c�u tho d� th? hi?n hồn c?nh v� tinh th?n chi?n d?u c?a nh?ng ngu?i lính nhu th? n�o?
+ Rừng hoang sương muối: Bức tranh âm u, hoang vắng, lạnh lẽo.
+ Chờ giặc tới: Tư thế, tinh thần chủ động đánh giặc của họ.
=> Họ đứng cạnh nhau, truyền cho nhau hơi ấm, tạo cho nhau sức mạnh.
- “Đầu súng trăng treo”


Em hi?u c�u tho: "D?u s�ng trang treo" nhu th? n�o?


+ C�u tho cĩ 2 hình ?nh: s�ng v� trang. Hai hình ?nh n�y bi?u tu?ng cho di?u gì?
+ Qua dĩ em cĩ nh?n x�t gì v? nhi?m v? chi?n d?u c?a nh?ng ngu?i lính?
+ Treo => Tạo nên mối quan hệ bất ngờ, sự liên tưởng độc đáo
Súng
Gần, Thực, Chiến sĩ
Chiến đấu, gain khổ, hi sinh
Trăng
Xa, Mộng, Thi sĩ
Hòa bình, lãng mạn
+ Tâm hồn thi sĩ của những người lính.
+ Người lính cầm súng chiến đấu là để bảo vệ hòa bình, vì chính nghĩa.





Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
III/ Tổng kết:
1/ Nghệ thuật:
Em có nhận xét gì về nghệ thuật của bài thơ?





Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
III/ Tổng kết:
1/ Nghệ thuật:
Hình ảnh chân thật, giản dị, cô động, giàu sức biểu cảm với những thành ngữ ẩn dụ, hoán dụ, tả thực

Qua tìm hiểu, em hãy rút ra nội dung chính của bài thơ?





Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
III/ Tổng kết:
1/ Nghệ thuật:
Hình ảnh chân thật, giản dị, cô động, giàu sức biểu cảm với những thành ngữ ẩn dụ, hoán dụ, tả thực
2/ Nội dung:
Khẳng định, ngợi ca tình đồng chí đồng đội và vẻ đẹp tâm hồn của những người lính thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.







Tiết 45: Văn bản: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Tìm hiểu chi tiết:
III/ Tổng kết:
IV/ Luyện tập:
Bài thơ "Đồng Chí" ra đời trong hoàn cảnh nào?
Đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.
Cuối cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Sau năm 1975.
A
B
C
D
A
Nội dung chính của bài thơ "Đồng Chí"?
Họ là những người nghèo khổ.
Đấu tranh vì độc lập đất nước.
Cùng chung lý tưởng.
Cùng chung cảnh ngộ, chung lý tưởng, thể hiện tình đồng chí keo sơn gắn bó.
D
B
C
A
D
V/ HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ :
- Học thuộc lòng bài thơ, nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật
+Phân tích ý nghĩa cách sắp xếp từ “anh-tôi” trong suốt tác phẩm.
+Phân tích ý nghĩa của câu thơ thứ 7 trong mạch cảm xúc của bài thơ và vẻ đẹp của hình ảnh cuối bài thơ.
- Soạn : Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật.
Tiết học đã kết thúc
Xin chân thành
cảm ơn thầy cô và các em