Bµi 10:
(S¸ch GK n©ng cao-líp 11)
Gi¸o viªn: Lª Ngäc LuyÕn
Trêng THPT HËu Léc I - HËu Léc-Thanh Ho¸
Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp
Sự ra đời của giai cấp công nhân
Nêu nguyên nhân ra đời giai cấp công nhân?
- Sự phát triển của
CNTB dẫn đến
sự ra đời của giai
cấp tư sản và vô sản.
+ Nguồn gốc của
giai cấp công nhân
- Nông dân mất ruộng
đất đi làm thuê, thợ
thủ công bị phá sản.
Đến nửa cuối TK 18 giai
Cấp VSCN ra đời
Sự xuất hiện giai cấp công nhân Việt nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX như thế nào?Có gì khác biệt?
Trong 2 cuộc khai thác thuộc địa lần 1(1898-1914) và lần 2(1919-1933)
ở VN giai cấp công nhân ra đời và phát triển mạnh trong và sau cuộc khai thác
thuộc địa lần 2.Sau khi pháp xâm lược xong VN (1884). Pháp tiến hành tiến trinh khai
thác bóc lột thuộc địa, chúng tiến hành cướp đoạt ruộng đất của nông
dân xây dựng nhà máy hầm mỏ xí nghiệp.Điềuđó đã làm cho một lực lượng
ND không nhỏ bị mất đất, dẫn tới không còn tư liệu sản xuất,
buộc họ phải vào lao động trong các nhà máy,hầm mỏ, xí nghiệp, trở thành
giai cấp công nhân. Như vậy có thể nói giai cấp công nhân VN hoàn toàn xuất
thân từ giai cấp nông dân nên có tính triệt để cách mạng.
b. Đời sống của giai cấp công nhân.
-
Đời sống của giai cấp vô sản
nửa đầu thế kỷ XIX như thế nào?
Không có đủ tư liệu sản xuất, làm thuê
bán sức lao động của mình.
Lao động vất vả, đồng lương chết đói, điều kiện
ăn ở tồi tàn, lại luộn bị đe doạ, đánh đập, sa thải.
Họ làm việc trong các xưởng mà độ nóng lạnh quá mức, không khí luôn ngạt thở và ẩm ướt, đầy bụi môi trường bị ô nhiễm nặng.Vì vậy trẻ em và nữ công nhân xanh xao, gầy còm.Hình minh hoạ các em nhỏ làm việc nặng nhọc trong các hầm mỏ, phải đẩy những chiếc xe to, chứa đầy ắp than trong không khí nóng bức, nên thường mắc các bệnh đau xương sống, chân vòng kiềng, sưng khớp, thân thể phát triền không đều.Tuổi thọ của họ không quá 40.Trích trong cuốn "Tình cảnh giai cấp công nhân Anh" của Ăng-ghen
Vì sao tư bản lại thường dùng sức lao động làm thuê công nhân nữ và trẻ em?
Nguyên nhân của tình trạng trên là gì?
Do giai cấp tư sản bóc
lột rất nặng nề.
-
Thái độ của giai cấp công nhân như thế nào khi bị áp bức bóc lột?
Mâu thuẫn của công nhân và
tư sản ngày càng gay gắt dẫn
đến các cuộc đấu tranh của
giai cấp công nhân.
2. Phong trào đấu tranh của công nhân trong nửa đầu thế kỷ XIX.
Nêu những hình thức đấu tranh buổi đầu?
Lúc đầu đập phá máy móc
và đốt phá công xưởng
Vì sao?
Hạn chế: Nhầm tường máy móc là
kẻ thù, đấu tranh mang tính tự phát.
Tác dụng: Phá hoại cơ sở vật chất của kẻ thù, tích luỹ
thêm kinh nghiệm đấu tranh,
thành lập tổ chức công đoàn.
Về sau: Qua thực tiễn đấu tranh giai
cấp vô sản Nhận thấy giai cấp tư sản là kẻ bóc lột.
Giáo viên tiến hành cho lớp thảo Luận nhóm: Chia lớp thành 4 nhóm
+ Nhóm1: Tìm hiểu phong
trào đấu tranh của công nhân Pháp.
+ Nhóm 2: Tìm hiểu phong
trào đấu tranh của giai
cấp công nhân Anh.
+ Nhóm 3: Tìm hiểu phong
trào đấu tranh của giai
cấp công nhân Đức.
+ Nhóm 4: Kết quả, nguyên
nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử.
- ở Pháp: + Năm 1831, công nhân Li-ông khởi nghĩa
vũ trang, đòi tăng lương giảm giờ làm
+ Năm 1834 công nhân Li- ông khởi nghĩa
vũ trang ,thiết lập chế độ cộng hoà.
ở Anh: Từ 1836 đến 1848: Phong trào hiến chương
ở Đức: Năm 1844 công nhân vùng Sơ-lê-din khởi
nghĩa vũ trang
Công nhân và nhân dân lao động họp mít tin rồi cử
đại biểu đưa thư thỉnh nguyện lên nghị viện. Họ tuyên
bố cuộc biểu tình xuống đường của quần chúng không
có vũ trang mà chỉ để bày tỏ tinh thần đạo nghĩa của
mình. Nhìn vào hình vẽ chúng ta thấy những
chiếc xe ngựa trở những chiếc hòm đưa các
chữ ký vào bản thỉnh nguyện. Cuộc đưa
thư 10/4/1848 cvó khoảng 5 triệu chữ ký của 5
triệu người. Dọc đường có đông đảo người
đứng xem, bày tỏ thái độ đồng tình phấn khởi.
Kết quả như thế nào?
Đều thất bại
Nguyên nhân thất bại?
+ Thiếu sự lãnh đạo đúng đắn
+ Chưa có đường lối rõ ràng
ỷ nghĩa lịch sử?
+ Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân
+ Tạo tiền đè cho sự ra đời của CNXH khoa học.
3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng
Nêu hoàn
cảnh ra
đời chủ
nghĩa xã
hội
khoa học
không
tưởng?
a. Hoàn cảnh:
+ cuối thế kỷ XIX.
_ Chủ nghĩa tư bản đã hoàn thành CMTS
_ CNTB đã trở thành một hệ thống thế giới
_ CNTB với mặt trái của nó bóc lột tàn nhẫn những người lao động
_ Những người tư sản tiến bộ thông cảm với nỗi khổ của người lao động, mong muốn xây dựng một xã hội tốt đẹp
b.Các nhà CNXH không tưởng:
+ Xanh-xi-mông(1760-1825)
Sinh ra tại Pháp, trong một
gia đình quý tộc. Học vấn
uyên bác, có tư tưởng
Tiến bộ, người đề xướng
CNXH khôngTưởng đầu tiên.
Ông chủ trương động lực
phát triển của lịch sử là
kiến thức khoa học,đạo
đức và tôn giáo. Ông chủ
trương xây dựng một XH
tồn tại chếđộ tư hữu,
vô sản và tư sản chung
Sống hoà bình với nhau
+ Phu-ri-ê: (1772-1837)
Sinh ra tại Pháp, trong một
Gia đình nhà buôn lớn. Lúc
trẻ cũng làm nghề buôn. Tuy
chỉ học hết bậc tiểu học nhưng
do tự học ông có trình độ ngiên
Cứu về kinh tế, chính trị, xã hội
Mang tầm cỡ lớn. Sau cuộc khởi
nghĩa Li-ông 1834 học thuyết của
ông được hình thành. Ông phê phán
Mạnh mẽ chế độ TBCN, vạch kế hoạch
Xây dựng một xã hội phát huy mọi khả
Năng của con người.Ông cho rằng
Xã hội tương lai, lao động là nghĩa
Vụ, là nguồn vui và là nhu
Cầu của tất cả mọi
Người, không có
Ai ăn bám.
+ Ô-Oen: (1771-1858)
Sinh trưởng ở New Town thuộc Anh,
Trong một gia đình thợ thủ công bình
Thường. Cuộc cách mạng công nghiệp
Anh có ảnh hưởng lớn đến ông. Sau
Khi học dở dang ở bậc trung học, ông
Kinh doanh vải vóc, sau đó mở xưởng
dệt và nghiên cứu kinh tế, chính trị.
Ông chủ trương cải thiện đời sống
Của công nhân trong khuôn khổ chế
độ tư bản. Ông chủ trương xoá bỏ
Tư hữu giai cấp, sự bóc lột bằng con
đường hợp tác giúp đỡ nhau.Chủ
trương của ông là không tưởng.
Nội dung chính của CNXH không tưởng.
Phê phán xã hội sấu sa.
Xây dựng một xã hội mới công bằng bình đẳng
Phủ nhận đấu tranh giai cấp của công nhân
Tích cực?
nhận thức được mặt trái của xã hội TB là bóc lột người lao động.
Phê phán sâu sắc XHTB và dự đoán tương lai.
Hạn chế?
Không vạch ra được lối thoát, không
giải thích được bản chất của chếđộ đó.
Không thấy được vai trò sức mạnh
của giai cấp công nhân
ý nghĩa?
Là tư tưởng tiến bộ trong xã hội lúc đó.
Là tiền đề cho sự ra đời CNXHKH.
Chủ nghĩa xã hội không tưởng là:
Học thuyết xây dựng một XHCN trong chế độ TBCN,tố cáo
mạnh mẽ việc bóc lột TBCN, nhưng không đề ra con đường
đấu tranh đúng để giải phóng giai cấp công nhân
và nhân dân lao động. Họ chỉ dừng lại ở một ước
mơ, một xã hội mới tốt đẹp, công bằng hơn. Cuôc
sống không có nghèo khổ, không có chiến tranh.
Họ chỉ tuên truyền, cổ động mà không tổ chức
đấu tranh. Chủ trương này chỉ mang tính
không tưởng, không thể thực hiện được,
khi mà chế độ tư bản vẫn còn thống trị.
Củng cố:
Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi: Hoàn cảnh, sự ra đời, và tình cảnh đời sống giai cấp vô sản? những cuộc đấu tranh của công nhân ở Anh, Pháp, Đức đầu thế kỷ XIX? Những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng?
Dặn dò:
+ học bài cũ trước khi học bài mới
Bài tập:
Bảng niên biểu về phong trào công nhân quốc tế nửa đầu thế kỷ XIX.
nguon VI OLET
