Bài 11. Độ cao của âm

MƠN V?T LÍ 7
B�i 11: D? CAO C?A �M
GI�O VI�N: PH?M MINH SON
KÍNH CH�C QU� TH?Y CƠ S?C KHO? V� H?NH PH�C
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ TIẾT GIẢNG E-LEARNING Ở THCS NHƠN THỌ





Cây đàn bầu chỉ có 1 dây tại sao người nghệ sĩ khi gảy đàn lại khéo léo rung lên làm cho bài hát khi thì thánh thót, khi thì trầm lặng xuống làm xao xuyến lòng người.
Vây nguyên nhân nào làm cho âm trầm, bổng khác nhau nhu v?y?
BỘC LỘ SUY NGHĨ BAN ĐẦU VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
- Do nghệ sĩ gảy mạnh,hoặc gảy yếu
-Do dây đàn dao động nhanh,chậm
- Do tần số dao động lớn ,bé
-….
Đề xuất giả thuyết ,thiết kế phương án thí nghiệm tìm hiểu dao động nhanh chậm ,tần số dao động là gì?
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM



Các nhóm thảo luận đưa ra các phương án thí nghiệm,GV Chốt lại yêu cầu hs thực hiện TN1.
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Một dao động
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
1
2
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
I.Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
Cách thực hiện thí nghiệm:
HS1: Kéo hai con lắc a, b lệch khỏi vị trí cân bằng sao cho hai sợi dây treo song song với nhau rồi cùng thả cho nó dao động.
HS2: Theo dõi thời gian trong 10 giây và ra hiệu thôi đếm.
HS3: Đếm số dao động của con lắc a.
HS4 : Đếm số dao động của con lắc b.
C1
Thời gian thực hiện thí nghiệm
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Khái niệm tần số được sử dụng nhiều trong các lĩnh vực như:Truyền hình, đài phát thanh, một số thiết bị điện....
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Kí hiệu của tần số f.
Đơn vị tần số là héc, kí hiệu là Hz.

Tần số
Nhận xét:
Dao động càng ..…….................. , tần số dao động càng ……….......
nhanh (chậm)
lớn (nhỏ)
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
Heinrich Rudolf Hertz  - nhà vật lý vĩ đại người Đức đã có công trong việc tìm ra sóng điện từ và hiệu ứng quang điện. Để ghi nhận công lao của ông, người ta đã lấy tên Herzt để đặt cho đơn vị tần số sóng Radio. Và từ năm 1933  Herzt được chính thức công nhận là một thành phần của hệ mét quốc tế. Hertz hay héc, kí hiệu Hz, là đơn vị đo tần số trong hệ SI, lấy tên theo nhà vật lí người Đức Heinrich Rudolf Hertz. Đơn vị đo Hertz cho biết số lần dao động thực hiện được trong 1 giây.
CHINH PHỤC
KIẾN THỨC
- S? dao d?ng trong 1 gi�y g?i l� t?n s?, kí hi?u t?n s? l� f
Don v? c?a t?n s? l� h�c, kí hi?u l� Hz
Dao d?ng c�ng nhanh (ch?m), t?n s? dao d?ng c�ng l?n (nh?).
II. Âm cao (Âm bổng), âm thấp (âm trầm).
CHINH PHỤC
KIẾN THỨC
I.Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2.
C3
- S? dao d?ng trong 1 gi�y g?i l� t?n s?, kí hi?u t?n s? l� f
Don v? c?a t?n s? l� h�c, kí hi?u l� Hz
Dao d?ng c�ng nhanh (ch?m), t?n s? dao d?ng c�ng l?n (nh?).
II. Âm cao (Âm bổng), âm thấp (âm trầm).
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2.
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động ..… , âm phát ra ..... .
Phần tự do của thước ngắn dao động …… , âm phát ra ..... .
chậm
thấp
nhanh
cao
Thí nghiệm 3.
K
- S? dao d?ng trong 1 gi�y g?i l� t?n s?, kí hi?u t?n s? l� f
Don v? c?a t?n s? l� h�c, kí hi?u l� Hz
Dao d?ng c�ng nhanh (ch?m), t?n s? dao d?ng c�ng l?n (nh?).
II. Âm cao (Âm bổng), âm thấp (âm trầm).
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
I.Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2.
Thí nghiệm 3.
C4. Sau khi nghe âm phát ra trong hai trường hợp, hãy chọn từ trong khung điền vào chỗ trống:
- Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động…..........., âm phát ra ……..
- Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động …........, âm phát ra …………..
cao
nhanh
chậm
thấp
(4)
(2)
(1)
(3)
- S? dao d?ng trong 1 gi�y g?i l� t?n s?, kí hi?u t?n s? l� f
Don v? c?a t?n s? l� h�c, kí hi?u l� Hz
Dao d?ng c�ng nhanh (ch?m), t?n s? dao d?ng c�ng l?n (nh?).
II. Âm cao (Âm bổng), âm thấp (âm trầm).
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
I.Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Thí nghiệm 1:
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2.
Thí nghiệm 3.
Kết luận:
Dao động càng………….….....… tần số dao động càng …..............…, âm phát ra càng….……….……..
nhanh (hoặc chậm)
lớn (hoặc nhỏ)
cao (hoặc thấp)
- S? dao d?ng trong 1 gi�y g?i l� t?n s?, kí hi?u t?n s? l� f
Don v? c?a t?n s? l� h�c, kí hi?u l� Hz
Dao d?ng c�ng nhanh (ch?m), t?n s? dao d?ng c�ng l?n (nh?).
II. Âm cao (Âm bổng), âm thấp (âm trầm).
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số.
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao (càng bổng).
Dao động càng chậm, tần số dao động càng nhỏ, âm phát ra càng thấp (càng trầm).
Thí nghiệm 2
Thí nghiệm 3
Kết luận:
* Giáo dục BVMT:
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt; một số sinh vật nhạy cảm với âm nên có biểu hiện khác thường.



? Vâ�y ngày xưa chưa có chương trình dự báo thời tiết làm sao để nhận biết được cơn bão sắp đến?
- Dơi phát ra siêu âm để săn tìm muỗi. Muỗi rất sợ siêu âm do doi phát ra. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
LUYỆN TẬP
C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?








.





























C5.Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn.
LUYỆN TẬP
-Khi vặn cho dây đàn căng nhiều (dây ngắn hơn) thì dây đàn dao động nhanh tần số dao động lớn  âm phát ra cao (bổng)

-Khi vặn cho dây đàn căng ít (dây chùng hay dây dài hơn) thì dây đàn dao động chậm  tần số dao động nhỏ  âm phát ra thấp (trầm)
C6. Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
Tiết 12. Bài 11. ĐỘ CAO CỦA ÂM
K
C7
C7. Trong thí nghiệm ở hình 11.3. Nếu lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và vào một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn?
Âm phát ra cao hơn khi chạm góc miếng bìa vào hàng lỗ ở gần vành đĩa
MỞ RỘNG TÌM TÒI
Ứng dụng thực tế
Trong cuộc sống, khi nghe nhạc tùy vào mỗi thể loại nhạc khác nhau mà người ta điều chỉnh tăng hay giảm những âm có tần số cao, thấp sao cho phù hợp.
Ví dụ: -Để thưởng thức những bản nhạc hùng tráng với những tiếng trống (âm thấp) ta phải giảm âm có tần số cao và tăng âm có tần số thấp
- Để thưởng thức những bản nhạc hòa tấu với những tiếng đàn ghi ta hay tiếng sáo…(âm cao) ta phải tăng âm có tần số cao lên
- Để thưởng thức những ca khúc với những giọng ca ấm áp của các ca sỹ ta nên điều chỉnh âm có tần số trung….
20
*CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT?
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được những âm có tần số thấp hơn 20Hz hoặc cao hơn 20000 Hz.

Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
- Trước cơn bão, động đất, núi lửa thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Hạ âm là thủ phạm vô hình ảnh hưởng tới sức khỏe của con người.
Sóng hạ âm
*Ứng dụng của siêu âm trong thực tế:
Đo bề dày của thép
Máy đuổi muỗi
Siêu âm thai

* Học và nắm vững ghi nhớ
* Làm bài tập 11.1 đến 11.4 SBT.
*Tìm hiểu trước bài 12: Độ to của âm
Một vật dao động thường phát ra âm có độ cao nhất định. Nhưng khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ?
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
phambayss.violet.vn
C?m on quý th?y cụ giỏo dó v? d?