TRƯỜNG THCS PHAN NGỌC HIỂN
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
KIỂM TRA BÀI CŨ?
SƠ ĐỒ PHÁT SINH GIAO TỬ ĐỰC VÀ CÁI
Bố
Mẹ
Con trai
Con gái
Bài 12
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính
Ruồi giấm cái
Ruồi giấm đực
So sánh bộ NST của Ruồi giấm cái với bộ NST của Ruồi giấm đực?
- Khác nhau:
- Giống nhau: có 3 cặp: 2 cặp hình V, 1 cặp hình hạt - NST tương đồng
+ RG đực: có 1 cặp NST không tương đồng
+ RG cái: cặp NST tương ứng tương đồng
NST giới tính (XX và XY)
NST thường (A)
XY
XX
TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính
Hình 12.1: Bộ NST ở người?
Xác định cặp NST giới tính ở người?
TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
2n=8
6A+XX
6A+XY
44A+XX
2n=46
44A+XY
Em có nhận xét gì về các cặp NST trong tế bào lưỡng bội?
Chức năng của NST giới tính là gì?
Ví dụ: Ở người, NST Y mang gen SRY còn gọi là nhân tố xác định tinh hoàn. NST X mang gen lặn quy định máu khó đông.
Theo em NST giới tính có ở tế bào nào?
I. Nhiễm sắc thể giới tính
TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
NST giới tính có ở tb sinh dưỡng và tb sinh dục
Baûng so sánh sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính?
2n=46
Baûng so sánh sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ?
Chỉ có 1 cặp
Có nhiều cặp
Có thể tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY).
- Các cặp NST giới tính ở cá thể đực và cái khác nhau.
- Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng.
- Các cặp NST thường ở cá thể đực và cái hoàn toàn giống nhau.
Mang gen quy định tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính
Mang gen quy định các tính trạng thường
Ở người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai... Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY.
Ở chim, ếch nh�i, bò sát, bướm, dâu tây...cỈp NST giíi t�nh cđa gi�ng ��c l� XX, cđa gi�ng c�i l� XY.
I. Nhiễm sắc thể giới tính
- ở
v. v.
- ở
Gi?ng cỏi: XX - Gi?ng d?c : XY
Giống cái: XY- Giống đực: XX
v. v.
TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
( không bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh)
Bảng thống kê
Nguyên nhân vì sao hiện nay có sự mất cân bằng về giới tính?
Do: Phong tục tập quán, tư tưởng của người Á Đông (duy trì nòi giống,…), tệ nạn: buôn bán, bắt cóc phụ nữ; có sự can thiệp của Y học (nạo, phá thai khi biết giới tính là con gái),…
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
- Giới tính đưu?c xác định khi nào?
- Da số các loài giới tính đu?c xác định trong thụ tinh.
-Lưu ý: Ở ong, trứng không được thụ tinh nở thành ong đực, trứng được thụ tinh nở thành ong cái (ong thợ, ong chúa), v.v …
44A + XX
44A + XY
44A + XX
22A + X
22A + Y
22A + X
II. Cơ chế NST xác định giới tính
22A + X
22A + X
22A + Y
22A + X
44A + XY
- Mô tả cơ chế NST xác định giới tính ở ngưu?i ?
- Nêu cơ chế NST xác định giới tính ở sinh vật ?
- Sự phân li và tổ hợp cặp NST giới tính trong giảm phân và thụ tinh là cơ chế xác định giới tính ở sinh vật
- Ví dụ: cơ chế xác định giới tính ở ngưu?i
- Quan niệm của các cụ ngày
xưa cho rằng người phụ nữ không sinh được con trai cho ra đình nhà chồng là “không biết đẻ”, đúng hay sai? Tại sao?
Dùng Metyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm
- Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính?
- Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
+ Môi trường ngoài: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, hoàn cảnh thụ tinh…
+ Môi trường trong: Các loại hoocmon sinh dục.
- Ý nghĩa: giúp con người chủ động điều chỉnh tỉ lệ đực : cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất.
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, anh Nguyễn Ngọc Hiếu đã chuyển đổi giới tính thành nữ năm 2011 và đổi tên là Hương Giang…
Nam ca sĩ Lâm Chí Khanh tên thật Huỳnh Phương Khanh. Anh đã chuyển đổi giới tính thành nữ năm 2012:
Lâm Khánh Chi
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.
Nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
CỦNG CỐ
Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính
Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính
DẶN DÒ
- VÒ nhµ häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK.
- Häc ghi nhí SGK.
- Đäc phÇn “Em cã biÕt”.
- ChuÈn bÞ bµi míi.
CHÚC SỨC KHỎE
QUÝ THẦY CÔ
CHÚC CÁC EM
HỌC GIỎI
nguon VI OLET
