Bài 13. Di truyền liên kết

CHÂN DUNG NHÀ KHOA HỌC MORGAN
Thomas Hunt Morgan (25.9. 1866 – 1945)
Giải thưởng Nobel năm 1933. Chủ tịch Viện hàn lâm khoa học Hoa Kỳ 1927 – 1931. Viện sĩ danh dự Viện hàn lâm khoa học Liên Xô 1932. Ông là người đề xuất học thuyết di truyền NST (1910 – 1922)
Bài 13: DI TRUYỀN LIÊN KẾT
I-Thí nghiệm của Moocgan
Đối tượng nghiên cứu:
Ruồi giấm
Dễ nuôi trong ống nghiệm,
Đẻ nhiều, vòng đời ngắn (10-14 ngày)
Có nhiều biến dị dễ quan sát,
Số lượng NST ít (2n = 8).
P T/C :
F1
Lai phân tích
FB
X
F1
Sau đó, ông thực hiện phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen, cánh cụt
1 : 1
Thí nghiệm của Moocgan
Lai 2 dòng ruồi giấm thuần chủng thân xám, cánh dài và thân đen, cánh cụt
F1 toàn ruồi thân xám, cánh dài.
Thu được ở thế hệ sau có tỷ lệ là : 1 thân xám, cánh dài : 1 thân đen, cánh cụt.
Hãy mô tả thí nghiệm của Moocgan ?
Xám, dài
Đen, cụt
Xám, dài
x
Cơ sở tế bào học của di truyền liên kết
1. Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen, cánh cụt được gọi là phép lai phân tích ?
Vì là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội (xám dài) với cá thể mang tính trạng lặn (đen cụt)
2. Moocgan tiến hành phép lai phân tích nhằm mục đích gì ?
Xác định kiểu gen của ruồi đực F1.
Cơ sở tế bào học của di truyền liên kết
3. Vì sao dựa vào tỉ lệ kiểu hình 1 : 1, Moocgan lại cho rằng các gen qui định màu sắc thân và dạng cánh cùng nằm trên một NST (liên kết gen).
Vì ruồi cái đen, cụt chỉ cho 1 loại giao tử bv và ruồi đực F1 cho 2 loại giao tử BV và bv , do đó các gen quy định màu sắc thân và hình dạng cánh phải cùng nằm trên 1 NST di truyền liên kết với nhau.
Cơ sở tế bào học của di truyền liên kết
Là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau, được quy định bởi các gen trên 1 NST cùng phân li trong quá trình phân bào.
Nêu nhận xét về sự di truyền của tính trạng thân xám với cánh dài và thân đen với cánh cụt ?
Luôn di truyền đồng thời với nhau
Di truyền liên kết là gì ?
II. Ý NGHĨA CỦA DI TRUYỀN LIÊN KẾT
Mỗi NST mang nhiều gen. Các gen phân bố dọc theo chiều dài của NST và tạo thành nhóm gen liên kết
II. Ý NGHĨA CỦA DI TRUYỀN LIÊN KẾT
Đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên 1 NST.
Trong chọn giống, người ta có thể chọn được những nhóm tính trạng tốt luôn được di truyền cùng với nhau.
- Số nhóm gen liên kết của mỗi loài thường bằng số NST trong bộ đơn bội của loài.
VD: Ở ruồi giấm 2n=8 → có 4 nhóm gen liên kết.
-Hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp
1AB :1Ab :1aB :1ab
Xuất hiện biến dị tổ hợp
Không xuất hiện BD tổ hợp
1 xám dài : 1 đen cụt
Tỉ lệ KG và KH
1 : 1 : 1 : 1
1 : 1
1BV : 1bv
1AaBb:1Aabb:1aaBb:1aabb
Củng cố: làm bài tập 3( sgk-43)