Bài 14. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên

Hình ảnh dưới đây cho chỳng ta bi?t di?u gỡ?
Bài 14:
Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
Sơ đồ tài nguyên thiên nhiên
a. Tài nguyên rừng:
Quan sát bảng 14.1, hãy: Nhận xét về biến động diện tích rừng qua các giai đoạn 1943 - 1983 và 1983 - 2005. Vì sao có sự biến động đó?
a, Tài nguyên rừng:
- R?ng c?a nu?c ta b? suy gi?m nhung dang du?c ph?c h?i.
+ Từ 1943 - 1983: tổng diện tích rừng, rừng tự nhiên, độ che phủ đều giảm .
+ Từ 1983 tới 2005: rừng nước ta đang được phục hồi
VD: Nam 1983 t?ng di?n tớch r?ng l� 7,2 tri?u ha, nam 2005 tang lờn th�nh 12,7 tri?u ha.
Tuy nhiờn t?ng di?n tớch r?ng v� t? l? che ph? r?ng nam 2005 v?n th?p hon nam 1943,
? Nêu nguyên nhân làm diện tích và chất lượng rừng suy giảm?






Nguyên nhân:
+ Do chiến tranh, do đốt nương làm rẫy, cháy rừng.
+ Do khai thác không hợp lí và trái phép
Hố bom
Mĩ dải chất độc Điôxin
Đốt nương làm rẫy
Khai thác rừng trái phép
1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật
a. Tài nguyên rừng
Em hãy nêu ý nghĩa về vi?c b?o v? tài nguyên rừng?
- ý nghĩa :
+ Kinh tế: cung cấp gỗ, dược phẩm, du lịch sinh thái








+ Môi trường: điều hoà khí hậu, chống xói mòn đất, tăng lượng nước ngầm, hạn chế lũ lụt...
Vườn QG U Minh thượng
Rừng thông Đà Lạt
Đọc SGK mục 1.a, kết hợp hiểu biết của bản thân, hãy:
+ Nêu những hậu quả của việc suy giảm TN rừng?
+ Cho biết những quy định của nhà nước về bảo vệ và phát triển vốn rừng?
+ Mỗi cá nhân, em có suy nghĩ và cần làm gì để bảo vệ TN rừng?
? Nêu hậu quả của việc mất rừng?
- Hậu quả của việc mất rừng
+ Sạt lở đất
+ Suy giảm đa dạng sinh học
+ Gây ra lũ quét ở vùng núi
Khối băng cực Bắc đang tan
+ Lũ lụt ở đồng bằng
+ Làm nhiệt độ trái đất nóng lên ? băng tan ? nước biển dâng ? đồng bằng bị ngập....
? Giải pháp nào để khắc phục sự suy giảm tài nguyên rừng ở nước ta?
Giải pháp:
+ D?i v?i r?ng phũng h?: cú k? ho?ch, bi?n phỏp b?o v?, nuụi du?ng r?ng hi?n cú, tr?ng r?ng trờn d?t tr?ng, d?i nỳi tr?c.
+ D?i v?i r?ng d?c d?ng: b?o v? c?nh quan, da d?ng v? sinh v?t c?a cỏc vu?n qu?c gia v� cỏc khu b?o t?n thiờn nhiờn.
+. D?i v?i r?ng s?n xu?t: d?m b?o duy trỡ phỏt tri?n di?n tớch v� ch?t lu?ng r?ng, duy trỡ v� phỏt tri?n ho�n c?nh r?ng, d? phỡ v� ch?t lu?ng d?t r?ng.
Suy giảm tài nguyên rừng
? Em suy nghĩ gì về bức ảnh này?
Tê giác một sừng không còn tồn tại ở Việt Nam
b. Đa dạng sinh h?c:
* Khái niệm về đa dạng sinh học: Đa dạng sinh học là sự phong phú, muôn hình, muôn vẻ của các loài sinh vật gồm toàn bộ các gen, loài, hệ sinh thái.
Rừng Nam Cát Tiên
Hệ động vật VN cũng rất đa dạng,

Cá cóc Tam Đảo
Rùa vàng
Vích
Sao La
Thỏ vằn
Mang Trường sơn
Mang lớn
? Dựa vào bảng số liệu, rút ra nhận xét về sự suy giảm đa dạng sinh học ở Việt Nam?
- Hiện trạng: Thành phần loài đa dạng nhưng đang giảm sút.
Một số loài động vật và thực vật có nguy cơ tuyệt chủng tại Việt Nam
Voọc mũi hếch (150)
Voọc quần đùi trắng (250)
Voọc đầu vàng (65)
Lan cẩm báo tím - loài lan hiếm, có ở Việt Nam (Lâm Đồng)
? Nguyên nhân nào làm suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta? Nhà nước đã có những biện pháp gì để bảo vệ đa dạng TN sinh học?
- Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học :
- Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên.
- Ban hành " Sách đỏ Việt Nam ".
- Quy đ?nh khai thác.
- Nguyên nhân:
+ Do khai thác quá mức l�m diện tích rừng TN bị thu hẹp v� l�m nghốo tớnh da d?ng c?a sinh v?t.
+ ễ nhi?m mụi tru?ng d?c bi?t l� ụ nhi?m ngu?n nu?c l�m ngu?n th?y s?n nu?c ta b? gi?m sỳt rừ r?t.
2. Sử dụng bảo vệ tài nguyên đất:
a. Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất:
?. Dựa vào biểu đồ hãy nhận xét về tỷ trọng đất nông nghiệp và đất thoái hoá của nước ta?
- Bình quân đất NN tính theo đầu người là 0,1 ha, khả năng mở rộng diện tích đất NN không nhiều .
- Nam 2005 dất nông nghiệp c?a nu?c ta ch? kho?ng 9,4 tri?u ha, chiếm 28.4% S d?t t? nhiờn.
Vùng đất thoái hoá
? Nguyên nhân nào dẫn tới suy thoái tài nguyên đất?
Nguyên nhân:
-Canh tác chưa hợp lý, mất rừng
Đất nhiễm phèn, mặn
Hiện tượng đá ong hóa
b. Các biện pháp bảo vệ vào cải tạo đất
? Hãy nêu các biện pháp bảo vệ đất đồi núi và cải tạo đất đồng bằng?
Đất đồi núi:
+ L�m thủy lợi, ru?ng b?c thang
+ XD mô hình nông - lâm kết hợp
+ Bảo vệ rừng, cải tạo đất hoang, tổ chức đ?nh canh, đ?nh cư cho dõn cu mi?n nỳi.
Đất đồng bằng :
+ Qu?n lý chặt chẽ và có kế hoạch mở rộng dt đất nông nghiệp.
+ Thâm canh, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, canh tỏc h?p lớ, ch?ng b?c m�u, glõy, nhi?m m?n, phốn, bún phõn c?i t?o d?t.
+ Chống ô nhiễm đất do ch?t d?c húa h?c, thu?c tr? sõu, nu?c th?i cụng nghi?p ch?a ch?t b?n, vi khu?n gõy b?nh cho cõy tr?ng.
3. Sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khác
Thảo luận nhóm
Nhóm 1, 3: Tìm hiểu tài nguyên nước và khoáng sản
Nhóm 2,4: Tìm hiểu tài nguyên du lịch và khí hậu
Các nhóm thảo luận và hoàn thành Phiếu học tập sau:
Chưa hợp lý
Thiếu nước vào mùa khô, lụt vào mùa mưa
ô nhiễm MT nước
Sử dụng hợp lý, tiết kiệm
Chống ô nhiễm MT nước
Nhiều m? ks nhung l� m? nh?, phân tán nờn khú qu?n lớ
- Quản Lý khai thác, trỏnh lóng phớ
- Ô nhiễm MT, cảnh quan suy thoái
Bảo tồn, tôn tạo giá trị du lịch
Phát triển du lịch sinh thái
- Khai thác bừa bãi, ô nhiễm MT
- Khai thác và sử dụng hợp lý.

Bµi tËp cñng cè

Xác định các câu đúng, sai:
1. Đến nay, 70% diện tích rừng nước ta là rừng nghèo và rừng mới phục hồi.
2. Theo quy hoạch, vùng núi dốc phải nâng độ che phủ khoảng 45 - 50%.
3. Làm thu hẹp diện tích rừng, làm nghèo tính đa dạng của các kiểu hệ sinh thái, thành phần loài và nguồn gen, chủ yếu là do sự khai thác bừa bãi và phá rừng.
4. Nguồn gây ô nhiễm môi trường nước chủ yếu trên trên diện rộng hiện nay của nước ta là nước thải công nghiêp và đô thị.
Chúc các thầy giáo, cô giáo mạnh khoẻ,
chúc các em học sinh học tốt!
Cám ơn sự hợp tác của tập thể lớp 12c1!