Bài 14. Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy nêu các xu thế phát triển chính của thế giới ngày nay ?
Xu thế hòa hoãn, hòa dịu trong quan
hệ đối ngoại.
Trật tự thế giới
đa cực nhiều
trung tâm đang
hình thành.
Các nước đang ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm
Nhiều khu vực diễn ra xung đột nội chiến,
tranh chấp lãnh thổ
Xu thế
phát triển
của thế giới
sau chiến
tranh lạnh.
Xu thế chung : Hòa bình ổn định,
hợp tác phát triển
VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919 -1930
LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 ĐẾN NAY
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
PHẦN HAI
BÀI 14 :
CHƯƠNG I
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
1. Nguyên nhân :
Nguyên nhân nào Thực dân Pháp thực hiện chương trình khai thác thuộc địa lần 2 ở Việt Nam?
Mục đích của Pháp trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2 ở Việt Nam?
- Sau chiến tranh thế giới lần thứ I, Pháp là nước thắng trận nhưng nền kinh tế bị kiệt quệ.
- Mục đích : bù đắp thiệt hại do chiến tranh gây ra.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Để hàn gắn vết thương chiến tranh, nhanh chóng khôi phục, phát triển kinh tế Pháp, cạnh tranh với các nước đế quốc khác, các tập đoàn tư bản Pháp một mặt tăng cường bóc lột giai cấp công nhân và nhân dân lao động trong nước, mặt khác ráo riết đẩy mạnh khai thác, bóc lột nhân dân các nước thuộc địa.
- Việt Nam là nước đông dân.
- Tài nguyên thiên nhiên phong phú.
- Trình độ dân trí thấp
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
1. Nguyên nhân :
- Sau chiến tranh thế giới lần thứ I, Pháp là nước thắng trận nhưng nền kinh tế bị kiệt quệ.
- Mục đích : bù đắp thiệt hại do chiến tranh gây ra.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
2. Các chương trình khai thác của Pháp:
- Nông nghiệp.
- Công nghiệp.
- Thương nghiệp.
- GTVT
- Tài chính, thuế…
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
* Nông nghiệp :
- Tăng cường đầu tư vốn, chủ yếu vào các đồn điền và cao su.
* Công nghiệp :
? Trong công nghiệp Pháp dùng chính sách nào?
- Chú trọng khai thác mỏ (đặc biệt là than), số vốn tăng, nhiều công ti mới ra đời.
Rạch giá
Bạc Liêu
Phú riềng
Đắc lắc
Hòa bình
Lúa gạo
Cao su
Cà fê
Ca fê
than
Đông triều
Cao bằng
Thiếc, chì kẽm, vonphơram
vàng
Tại sao Pháp lại chú ý đầu tư khai thác cao su và than?
1. Nguyên nhân :
2. Chính sách khai thác của Pháp:
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Trong nông nghiệp thực dân Pháp đã làm gì để bóc lột nhân dân ta?
- Nhu cầu của thị trường.
- Thu lợi nhanh, nhiều, ít đầu tư về kĩ thuật.
- Đầu tư phát triển công nghiệp nhẹ.
+ Hà Nội (diêm, rượu, gạch ngói, văn phòng phẩm)
+ Hải Phòng (dệt, thủy tinh, xi măng)
+ Nam Định (dệt, rượu)
+ Sài Gòn ( văn phòng phẩm, thuốc lá, gạch ngói
+ Phú Yên (Đường)
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
1. Nguyên nhân :
2. Chính sách khai thác của Pháp:
* Nông nghiệp:
* Công nghiệp:
- Chú trọng khai thác mỏ (đặc biệt là than), số vốn tăng, nhiều công ti mới ra đời.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Nguồn lợi của tư bản Pháp ở Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ hai
* Thương nghiệp :
Thương nghiệp, Thực dân Pháp sử dụng thủ đoạn gì để độc quyền thị trường nước ta ?
- Pháp độc quyền, đánh thuế nặng vào hàng hóa nhập vào nước ta.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
1.Nguyên nhân :
2.Chính sách khai thác của Pháp:
* Nông nghiệp:
* Công nghiệp:
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Trong giao thông vận tải thực dân Pháp có biện pháp gì?
Vinh
Đông hà
1927
1922
Đồng Đăng
Na Sầm
 Đến 1931: Pháp xây dựng được 2.389 km đường sắt trên lãnh thổ Việt Nam.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
1. Nguyên nhân :
2. Chính sách khai thác của Pháp:
* Nông nghiệp:
* Công nghiệp:
* Giao thông vận tải :
- Tuyến đường sắt xuyên Đông Dương được nối liền nhiều đoạn.
* Thương nghiệp :
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
2.Chính sách khai thác của Pháp:
* Nông nghiệp:
* Công nghiệp:
* Giao thông vận tải :
* Thương nghiệp :
* Ngân hàng :
- Nắm độc quyền chỉ huy nền kinh tế Đông Dương.
1.Nguyên nhân :
Tình hình ngân hàng lúc này có gì nổi bật?
So sánh chính sách khai thác thuộc địa lần thứ 2 với lần 1 có gì khác biệt
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
- Xây dựng bộ máy tay sai, đầu tư ít.
- Chủ yếu lập đồn điền, khai thác mỏ và xây dựng hệ thống giao thông vận tải
- Đầu tư lớn, mở rộng tốc độ và qui mô hơn.
- Tập trung khai thác các nguồn lợi: nông nghiệp, công nghiệp thương nghiệp, giao thông vận tải….
So sánh chính sách khai thác thuộc địa lần thứ 2 với lần 1
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
Cuộc khai thác đã tác động như thế nào đối với nền kinh tế Việt Nam?
Tích cực:
+ Kinh tế Viêt Nam chuyển biến theo hướng tư bản: sự xâm nhập của phương thức sản xuất TBCN làm tan rã nền kinh tế tự nhiên, tự cung, tự cấp ở nông thôn.
+ Nền kinh tế hàng hóa có điều kiện phát triển.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
Tiêu cực:
+ Do mục đích của Pháp, nên phương thức sản xuất TBCN chỉ du nhập hạn chế Nền kinh tế VN tồn tại đan xen phương thức sản xuất TBCN và phong kiến
+ Nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, què quặt, lệ thuộc vào nền kinh tế Pháp.
+ Tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Mục đích của những thủ đoạn mà thực dân Pháp thi hành ở Việt Nam là gì?
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
1. Về chính trị :
Pháp thi hành những thủ đoạn nào về chính trị?
- Thực hiện chính sách chia để trị, thâu tóm mọi quyền hành, cấm đoán mọi quyền tự do dân chủ, thẳng tay đàn áp...
2. Về văn hóa, giáo dục :
Thực dân Pháp đã thi hành chính sách văn, hóa giáo dục như thế nào?
- Thi hành chính sách văn hoá nô dịch. Khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, các tệ nạn xã hội, hạn chế mở trường học.
 Củng cố bộ máy cai trị, phục vụ cho cuộc khai thác.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Tác động của chính sách văn hoá – giáo dục đến Việt Nam?
- Đưa nền văn hoá phương Tây vào Việt Nam, tạo ra một tầng lớp thượng lưu, trí thức mới nhưng chỉ để phục vụ cho Pháp.
- Nhân dân ta thì vẫn bị kìm hàm trong vòng ngu dốt, lạc hậu.
Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay)
Trường Bưởi (Trường Chu Văn An-Hà Nội)
Trong lớp học
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA.
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
Kể tên các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam?
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
Giai cấp địa
chủ phong
kiến

XÃ HỘI
VIỆT NAM
PHÂN HÓA
Giai cấp tư sản
Tầng lớp tiểu
tư sản
thành thị
Giai cấp
nông dân
Giai cấp
công nhân
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA.
1. Giai cấp địa chủ phong kiến:
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
Giai cấp địa chủ phong kiến hình thành như thế nào, thái độ chính trị ra sao?
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
+ Câu kết chặt chẽ với thực dân Pháp, làm tay sai, áp bức bóc lột nhân dân.
+ Một bộ phận nhỏ có tinh thần yêu nước.
2. Giai cấp tư sản:
Giai cấp tư sản ra đời từ khi nào? Phân hóa thành mấy bộ phận? Nêu thái độ chính trị ?
+ Tư sản mại bản: làm tay sai cho Pháp.
+ Tư sản dân tộc: có tinh thần dân tộc, dân chủ chống đế quốc, phong kiến.
- Ra đời sau chiến tranh, trong quá trình hoạt động bị phân hoa thành 2 bộ phận :
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA.
1. Giai cấp địa chủ phong kiến:
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
2. Giai cấp tư sản:
3.Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
Tầng lớp tiểu tư sản thành thị có thay đổi như thế nào về số lượng? Đời sống như thế nào? Thái độ chính trị ra sao?
- Số lượng tăng nhanh, đời sống bấp bênh.
- Bộ phận trí thức có tinh thần hăng hái cách mạng.
4. Giai cấp nông dân:
Đời sống người nông dân như thế nào và thái độ chính trị của họ?
- Chiếm hơn 90 % dân số, bị thực dân, phong kiến áp bức bóc lột nặng nề, bị bần cùng hóa.
- Là lực lượng hăng hái, đông đảo của cách mạng.
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA.
1. Giai cấp địa chủ phong kiến:
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
2. Giai cấp tư sản:
3.Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
4. Giai cấp nông dân:
5.Giai cấp công nhân:
Giai cấp công nhân hình thành như thế nào? Đời sống ra sao?
Công nhân khai thác than.
“Ở các tầng hầm mỏ lúc nhúc công nhân. Những sinh vật
mặc quần áo tả tơi. Họ cuốc than hai cánh tay gầy còm.
Đằng sau những xe goòng nhỏ, những đứa trẻ
chừng 10 tuổi còng lưng đẩy, thân hình bé tí,
khô cằn, mặt đầy mệt nhọc như đã kiệt quệ, trông già
đến 40..Chúng chạy đi chạy lại liên tục để mỗi ngày
kiếm được khoảng 10 đến 15 xu”.

( Trích Tư liệu Lịch sử 9)
Cạo mủ cao su
Công nhân cao su làm việc dưới sự giám sát của ông chủ người Pháp
Cao su đi dễ khó về
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA.
1. Giai cấp địa chủ phong kiến:
II. CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
I. CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
TIẾT 16, BÀI 14: VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
2. Giai cấp tư sản:
3.Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
4. Giai cấp nông dân:
5.Giai cấp công nhân:
Giai cấp công nhân hình thành như thế nào? Đời sống ra sao?
- Ngày càng phát triển, bị áp bức bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, có truyền thống yêu nước.
- Trở thành giai cấp lãnh đạo cách mạng nước ta.
Giai cấp công nhân đóng vai trò như thế nào trong cuộc đấu tranh cách mạng của nước ta?
Vì sao giai cấp công nhân Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo cách mạng?
- Đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, lao động tập trung, có kỉ luật, có kĩ thuật.
- Giai cấp công nhân VN vừa phát triển đã được tiếp thu CN Mác-Lênin, ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga và phong trào cách mạng thế giới.
 Xã hội Việt Nam có sự phân hoá sâu sắc, mỗi giai cấp, tầng lớp có thái độ chính trị và khả năng cách mạng riêng.
Qua tìm hiểu ở trên, em có nhận xét gì về sự phân hoá của xã hội Việt Nam trong chương trình khai thác lần 2 của thực dân Pháp?
Bài tập:
- Câu kết chặt chẽ với đế quốc.
- Bộ phận địa chủ nhỏ, vừa có tinh thần yêu nước.
- Tư sản mại bản: câu kết với Pháp.
- Tư sản dân tộc: yêu nước, không kiên định
Số lượng tăng, đời sống bấp bênh, bộ phận trí thức có tinh thần hăng hái cách mạng.
- Đời sống tối tăm, cơ cực, là lực lượng cách mạng hùng hậu.
- Số lượng tăng nhanh, bị ba tầng áp bức..., nắm quyền lãnh đạo cách mạng.
TRò CHƠI Ô CHữ
2
3
4
5
6
7
8
1
2`
3`
4`
5`
6`
7`
8`
1`
Hàng ngang 1: Đây là chính sách về cai trị của
thực dân Pháp nhằm chia rẽ đoàn kết dân tộc?
Hàng ngang 2: Đây là chính sách về văn hóa giáo
Dục để dân tộc ta mãi phụ thuộc vào Pháp?
Hàng ngang 3: Đây là chính sách trong nông nghiệp
của thực dân Pháp?
Hàng ngang 4: Đây là giai cấp có tinh thần cách mạng
hăng hái nhất, lực lượng đông đảo nhất?
Hàng ngang 5: Đây là ngành công nghiệp mà thực dân
Pháp rất hạn chế phát triển.
Hàng ngang 6: Một chính sách công nghiệp của thực
dân Pháp nhằm vơ vét tài nguyên thiên nhiên.
Hàng ngang 7: Là chính sách văn hóa, giáo dục rất
thâm độc của TD Pháp để dễ cai trị dân ta.
Hàng ngang 8: Đây là nơi đại diện cho thế lực của Tư
Bản tài chính của Pháp.
Hàng dọc: Đây là giai cấp có mối quan hệ mật thiết với
nông dân và giai cấp lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
HÀNG DỌC
ĐÁP ÁN
Dồn điền
cao su
Nông nghiệp
TANG vốn
đầu tư
Công nhân
Cướp đoạt
ruộng đất
1
Phú Riềng
?
5
4
3
2
1. ĐÂY LÀ CHÍNH SÁCH ĐƯỢC THỰC DÂN PHÁP KHUYẾN KHÍCH ĐỂ LẬP CÁC ĐỒN ĐIỀN?
2. TÊN MỘT ĐỒN ĐIỀN Ở KHU VỰC NAM KÌ.
3. NÉT MỚI CHỦ YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA PHÁP LÀ GÌ?
4. GIAI CẤP NÀO BỊ BA TẦNG ÁP BỨC ?
5. LĨNH VỰC ĐƯỢC CHÚ TRỌNG ĐẦU TƯ HÀNG ĐẦU TRONG CUỘC KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP.
Nguyên nhân
- Chính sách văn hoá nô dịch
KhuyÕn khÝch mª tÝn dÞ ®oan, tÖ n¹n x· héi
B¸o chÝ tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch “ khai hãa”
Chính sách chính trị, văn hoá, giáo dục
Chương trình khai thác lần 2
Xã hội Việt Nam phân hoá
Pháp thắng trạn nhưng đất nước bị àn phá nặng nề, kinh tế
kiệt quệ  tiến hành khai thác thuộc địa.
Nội dung
Nông nghiệp: .®ån ®iÒn, khai má
C«ng nghiÖp: Më thªm c¬ së c«ng nghiÖp nhÑ
Th­¬ng nghiÖp: ®éc quyÒn, ®¸nh thuÕ hµng hãa
Giao th«ng vận tải: ®Çu t­ ph¸t triÓn thªm
Ng©n hµng: n¾m quyÒn chØ huy nÒn kinh tÕ §«ng D­¬ng
- QuyÒn hµnh trong tay ng­êi Ph¸p
- Chia để trị; bộ máy cường hào bị triệt để lợi dụng
Về chính trị
Về văn hoá,
giáo dục
Giai cấp…
Địa chủ phong kiến, tư sản, tiểu tư sản, nông dân, công nhân
Mâu thuẫn xã hội
Nông dân > < địa chủ phong kiến
Dân tộc > < thực dân Pháp