Bài 18. Trai sông

GIÁO VIÊN : MAI VĂN BÉ.
Chúc các em học giỏi
Kính chúc sức khỏe qúi thầy cô
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1. Vỏ trai:
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1. Vỏ trai:
Quan sát hình : xác định các phần của vỏ trai ?
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1. Vỏ trai:
- Vỏ trai gồm mấy mảnh?Chúng được gắn với nhau bằng bộ phận nào?
Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề
phía lưng.
Bản lề
1. Vỏ trai
I . Hình dạng cấu tạo :
- Vỏ trai gồm hai mảnh , gắn với nhau bằng bản lề ở phía lưng .
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I . Hình dạng , cấu tạo
1. Vỏ trai
Hai cơ khép vỏ
Dây chằng
- Tại sao vỏ trai có thể đóng, mở được?
Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ
→ vỏ mở ra, đóng vào
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1. Vỏ trai:
Lớp sừng
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
Cấu tạo vỏ trai
1
2
3
-Cấu tạo vỏ trai gồm mấy lớp ?xác định vị trí các lớp trên hình
1. Vỏ trai
I Hình dạng cấu tạo
- Vỏ trai gồm hai mảnh , gắn với nhau bằng bản lề ở phía lưng .
-Vỏ trai gồm 3 lớp: Ngoài là lớp sừng, giữa là lớp đá vôi, trong là lớp xà cừ
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
- Mài mặt ngoài của vỏ trai ta thấy mùi khét, Vì sao?
- Vì phía ngoài cùng là lớp sừng giống tổ chức sừng ở các ĐV khác, nên khi mài nóng cháy, chúng có múi khét.
1. Vỏ trai
I Hình dạng cấu tạo
- Vỏ trai gồm hai mảnh , gắn với nhau bằng bản lề ở phía lưng .
-Vỏ trai gồm 3 lớp: Ngoài là lớp sừng, giữa là lớp đá vôi, trong là lớp xà cừ
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
2. Cơ thể trai
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1. Vỏ trai:
2 cơ khép vỏ
- Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào? Trai chết thì vỏ mở, tại sao?
2. Cơ thể trai:
Để mở vỏ trai quan sát bên trong, phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ. Cơ khép vỏ bị cắt, lập tức vỏ trai sẽ mở ra => chứng tỏ sự mở vỏ là do tính tự động của trai (do dây chằng bản lề có tính đàn hồi cao ). Vì thế khi trai bị chết vỏ thường mở ra.
H18.3 Cấu tạo cơ thể trai
11
10
9
8
6
5
4
1
2
3
Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào ?
Chú thích các bộ phận của cơ thể trai trên hình
Cơ khép vỏ trước
Cơ khép vỏ sau
Vỏ trai
Ống thoát
Ống hút
Áo trai
Mang
Chân
Thân
Lỗ miệng
Tấm miệng
7
1. Vỏ trai
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG

-Ở ngoài là áo trai tạo thành khoang áo, ở giữa là mang trai, ở trung tâm cơ thể: phía trong là thân trai, phía ngoài là chân trai
2. Cơ thể trai:
I . Hình dạng , cấu tạo
II. Di chuyển:
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
Ống hút nước
Ống thoát nước
Hướng di chuyển
II. Di chuyển:
Quan sát hình thảo luận nhóm 3/ trả lời câu hỏi
- Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển được trong bùn theo chiều mũi tên ?
1. Vỏ trai
2. Cơ thể trai:
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
Ống hút nước
Ống thoát nước
Hướng di chuyển
II. Di chuyển:
1. Vỏ trai
2. Cơ thể trai:
Vỏ trai hé mở cho chân thò ra ngoài đồng thời nước từ ngoài vào trong khoang áo qua ống hút, sau đó trai thụt chân đồng thời với việc khép vỏ lại, nước trong khoang áo bị ép phụt ra ngoài qua ống thoát tạo ra một lực đẩy, đẩy cơ thể trai tiến về phía trước
1. Vỏ trai
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
2. Cơ thể trai:
II Di chuyển:
- Trai di chuyển chậm chạp trong bùn.
III. Dinh dưỡng:
- Trai di chuyển nhanh hay châm?
I . Hình dạng , cấu tạo
Oxi
Nước
(Thức ăn, oxi)
Thức ăn
Chất thải
Ống hút
Ống thoát
Mang
Lỗ miệng
Cacbonic
Tấm miệng
- Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai?
- Thức ăn và ôxi.
Trai lấy mồi ăn (vụn hữu cơ và động vật nguyên sinh) và ôxi chỉ nhờ vào cơ chế lọc từ nước hút vào, vậy đó là kiểu dinh dưỡng gì? ( Chủ động hay thụ động )
- Dinh dưỡng kiểu thụ động.
1. Vỏ trai
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
2. Cơ thể trai:
II Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Trai ăn động vật nguyên sinh, và vụn hữu cơ
-Trai hô hấp bằng mang
- Trai dinh dưỡng kiểu thụ động
IV. Sinh sản:
I . Hình dạng , cấu tạo
- Thức ăn của trai là gì?
Cơ quan hô hấp của trai là gì?
Trai dinh dưỡng theo kiểu chủ động hay thụ động ?
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào da cá
1
2
3
4
(ở trong mang trai mẹ)
Tinh trùng
Trai cái
Ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
(ở trong mang trai mẹ)
- Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?
- Trứng được bảo vệ tốt hơn, và cung cấp đủ ôxi.
-Ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi và được bảo vệ tốt hơn, đồng thời được cá đưa đi xa
Xử lí thông tin SGK tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số 1, 2, 3, 4 trong sơ đồ sinh sản của trai
1. Vỏ trai
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
2. Cơ thể trai:
II Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Trai ăn động vật nguyên sinh
và vụn hữu cơ
-Hô hấp bằng mang
- Dinh dưỡng kiểu thụ động
IV. Sinh sản:
Trai là động vật phân tính hay lưỡng tính?
-Trai là động vật phân tính. Có trai đực, trai cái
Chúng ta cần phải làm gì để cho các loài 2 mảnh vỏ sống ở môi trường nước ngọt cũng như ở biển phát triển tốt ?
Bảo vệ môi trường sống của chúng bằng cách không dùng các thiết bị điện đánh bắt cá ở ao, hồ vv… đối với những loài hai mảnh vỏ sống ở biển không dùng thuốc nổ để đánh bắt cá làm ô nhiễm môi trường nước. Chúng ta phải bảo vệ chủ quyền biển đảo của tổ quốc .
I . Hình dạng , cấu tạo
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Tiết 19-Bài 18: TRAI SÔNG
Quan sát hình : xác định các phần của vỏ trai ?
11
10
9
8
6
5
4
1
2
3
Cơ khép vỏ trước
Cơ khép vỏ sau
Vỏ trai
Ống thoát
Ống hút
Áo trai
Mang
Chân
Thân
Lỗ miệng
Tấm miệng
7


CHƯƠNG IV NGÀNH HÂN MỀM
Tiết 19 Bài 18 TRAI SÔNG

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
I . Hình dạng cấu tạo :
1. Vỏ trai
- Vỏ trai gồm hai mảnh , gắn với nhau bằng bản lề ở phía lưng .
-Vỏ trai gồm 3 lớp: Ngoài là lớp sừng, giữa là lớp đá vôi, trong là lớp xà cừ
2. Cơ thể trai
-Gồm 3 phần . Ở ngoài là áo trai tạo thành khoang áo, ở giữa là mang trai, ở trung tâm cơ thể: phía trong là thân trai, phía ngoài là chân trai
II Di chuyển:
- Trai di chuyển chậm chạp trong bùn.
III. Dinh dưỡng:
-Trai ăn động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ
-Hô hấp bằng mang
,dinh dưỡng kiểu thụ động
IV. Sinh sản:
-Trai là động vật phân tính. Có trai đực, trai cái
Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài.
- Đọc mục “em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnh, mẫu vật một số đại diện của ngành thân mềm.
-Bài : THỰC HÀNH QUAN SÁT MỘT SỐ THÂN MỀM.
Chào tạm biệt
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi
Vỏ trai có vai trò gì trong đời sống của trai?
Vỏ trai có vai trò bảo vệ thân mềm bên trong
Trai là động vật thuộc ngành thân mềm lớp 2 mảnh vỏ hay lớp chân rùi.
Trai tự vệ bằng cách nào?
- Trai tự vệ bằng cách co chân, khép vỏ. Nhờ vỏ cứng rắn và
2 cơ khép vỏ vững chắc nên kẻ thù không thể bửa vỏ ra để
ăn được phần mềm của cơ thể chúng.
Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ
Vương miện 2,5 tỷ đồng của Hoa hậu VN 2014 lập kỷ lục
Điểm nhấn là viên ngọc trai trống đồng 15 mm màu vàng quý hiếm được đặt ở tâm. Xung quanh là 18 viên ngọc trai màu vàng kim có hình dạng tự nhiên, 36 viên ngọc trai biển Akoya màu trắng cùng 1.000 viên kim cương 
Vương miện 2,5 tỷ đồng của Hoa hậu VN 2014 lập kỷ lục
Vỏ trai hé mở cho chân thò ra ngoài đồng thời nước từ ngoài vào trong khoang áo qua ống hút Sau đó trai co chân đồng thời với việc khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ngoài qua ống thoát, làm trai tiến về phía trước
Vương miện 2,5 tỷ đồng của Hoa hậu VN 2014 lập kỷ lục