Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi
Chào mừng các em h?c sinh
lớp7a6
về tham dự tiết học này!
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là tục ngữ?
Đọc thuộc lòng 3 câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất?
TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI
1. Một mặt người bằng mười mặt của.
2. Cái răng, cái tóc là góc con người.
3. Đói cho sạch, rách cho thơm.
4. Học ăn, học nói, học gói, học mở.
5. Không thầy đố mày làm nên.
6. Học thầy không tày học bạn.
Thương người như thể thương thân.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
1. Một mặt người bằng mười mặt của.
2. Cái răng, cái tóc là góc con người.
3. Đói cho sạch, rách cho thơm.
4. Học ăn, học nói, học gói, học mở.
5. Không thầy đố mày làm nên.
6. Học thầy không tày học bạn.
Thương người như thể thương thân.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Bố cục
Tục ngữ về phẩm chất, giá trị con người
Tục ngữ về học tập, tu dưỡng
Tục ngữ về quan hệ ứng xử
II. Tìm hiểu văn bản
1. Tục ngữ về phẩm chất, giá trị con người
Câu 1: Một mặt người bằng mười mặt của
Câu 1: Một mặt người bằng mười mặt của
Nội dung
Nghệ thuật
Giá trị sử dụng
Câu tương tự
So sánh( bằng); hoán dụ: mặt người; nhân hóa: mặt của; phép đối, gieo vần lưng:người-mười
Đề cao giá trị con người; con người quý hơn nhiều lần của cải vật chất...
Tư tưởng, triết lí sống: đặt con người lên trên mọi thứ của cải; phê phán những người coi của hơn người...
Người sống hơn đống vàng; Của đi thay người; Người ta là hoa đất...
Câu 3: Đói cho sạch, rách cho thơm.
Nội
dung
Nghệ thuật
Giá trị sử dụng
Câu tương tự
Đối song song( đói – rách, sạch - thơm) gieo vần sạch - rách
+ Nghĩa đen: đói, rách: sự khó khăn, thiếu thốn về vật chất
sạch, thơm: chỉ những điều con người cần phải giữ gìn,vươn lên trong hoàn cảnh ->Dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ; dù rách vẫn phải giữ quần áo thơm tho, gọn gàng
+ Nghĩa bóng:Dù nghèo khổ thiếu thốn vẫn phải sống trong sạch; không vì nghèo khổ mà làm điều xấu, tội lỗi..
Khuyên con người sống tự trọng, nhân cách -> Giấy rách phải giữ lấy lề;Đói ăn vụng, túng làm càn
II. Tìm hiểu văn bản
2. Tục ngữ về học tập, tu dưỡng
Câu 5: Không thầy đố mày làm nên
Câu 5: Không thầy đố mày làm nên
Nội dung
Nghệ thuật
Giá trị sử dụng
Câu tương tự
Lời thách đố; gieo vần :thầy - mày
Vai trò quan trọng và công ơn của người thầy trong sự thành công của mỗi người
Khuyên nhủ cần kính trọng và biết ơn thầy cô
Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; muốn sang thì bắc cầu kiều/ Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy
II. Tìm hiểu văn bản
3. Tục ngữ về quan hệ ứng xử
Câu 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Câu 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Nội
dung
Nghệ thuật
Giá trị sử dụng
Ẩn dụ: ăn quả: người được thừa hưởng thành quả
Kẻ trồng cây: chỉ người làm ra của cải
Khuyên nhủ lối sống ân nghĩa thủy chung
Phê phán lối sống vô ơn, bội bạc
+ Nghĩa đen: quả: quả ngọt trái chín trên cây
Kẻ trồng cây: người trồng trọt, chăm sóc để cây ra hoa, kết trái ->Hoa quả ta ăn đều do công sức người trồng cây mà có nên phải ghi nhớ
+ Nghĩa bóng: Khi được thừa hưởng thành quả nào đó thì ta phải nhớ đến công ơn của người đã gây dựng nên thành quả.
Câu tương tự hoặc trái nghĩa:
- Uống nước nhớ nguồn
Được chim bẻ ná, được cá quên nơm
Qua cầu rút ván
Ăn cháo đá bát...
Câu 9: Một cây làm chẳng nên non – Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Nội
dung
Nghệ thuật
Giá trị sử dụng
Câu tương tự
Hoán dụ: số từ: một- ba;
Ẩn dụ: một cây – một người; ba cây – nhiều người; non, núi cao: việc lớn, khó khăn; lục bát; đối
+ Nghĩa đen: một cây đơn lẻ thì không thể làm nên rừng nhưng nhiều cây gộp lại sẽ thành rừng rậm, núi cao
+ Nghĩa bóng: một người riêng lẻ thì không thể làm nên việc lớn nhưng nhiều người hợp sức lại sẽ giải quyết được khó khăn, trở ngại
-> Khẳng định sức mạnh của tinh thần đoàn kết
Giáo dục lối sống tập thể; lời khuyên về tinh thần đoàn kết; tránh những tiêu cực cá nhân
Câu tương tự hoặc trái nghĩa:
- Thuận vợ thuận chồng tát biển đông cũng cạn
Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết
III. Tổng kết
Nghệ thuật
Giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ
Ngắn gọn, hàm súc, có vần, nhịp...
2. Nội dung
Tôn vinh giá trị con người
Đưa ra nhận xét, lời khuyên về những lối sống, phẩm chất mà con người cần có.
IV. Bài tập vận dụng
Đối tượng phản ánh của tục ngữ về con người và xã hội là gì?
Là các quy luật tự nhiên
Là quá trình lao động, sinh hoạt và sản xuất của con người
Là con người với các mối quan hệ và những phẩm chất, lối sống cần có.
Là thế giới tình cảm phong phú của con người.
2. Tục ngữ về con người và xã hội được hiểu theo những nghĩa nào?
Cả nghĩa đen và nghĩa bóng
Chỉ hiểu theo nghĩa đen
Chỉ hiểu theo nghĩa bóng
Cả A, B,C đều sai.
3. Đặc điểm nổi bật về hình thức của tục ngữ về con người và xã hội là gì?
Diễn đạt bằng hình ảnh so sánh
Diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ
Từ và câu có nhiều nghĩa
Cả 3 ý trên.
IV. Bài tập vận dụng
4. Trong các câu tục ngữ sau, câu nào có ý nghĩa giống với câu: “Đói cho sạch, rách cho thơm”?
Đói ăn vụng, túng làm càn
Ăn trông nồi, ngồi trông hướng
Ăn phải nhai, nói phải nghĩ.
Giấy rách phải giữ lấy lề.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI
Nắm chắc nội dung các câu tục ngữ đã học; học thuộc các câu tục ngữ
Soạn bài “Tìm hiểu chung về văn nghị luận”; Rút gọn câu
nguon VI OLET
