PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM CĂN
KẾ HOẠCH BÀI DẠY: Ngữ văn 7 – Tuần 1
Tên bài dạy: Cuộc chia tay của những con búp bê
Số tiết thực hiện: 02 (Tiết PPCT: 3-4)
Người soạn: Lê Cẩm Giang
Đơn vị công tác: THCS xã Hàm Rồng
Năm học 2021 - 2022
KHỞI ĐỘNG
? Những bức tranh trên gợi cho em suy nghĩ gì về hạnh phúc gia đình?
Ngữ Văn 7 - Tiết 3,4
CUỘC CHIA TAY CỦA
NHỮNG CON BÚP BÊ
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả - tác phẩm:
a. Tác giả:
? Nêu một vài nét về tác giả?
Tên khai sinh Đỗ Văn Xuyền, sinh
năm 1937. Quê Thái Bình.
Tên khai sinh Đỗ Văn Xuyền, sinh ngày 10 tháng 7 năm 1937. Quê gốc ở xã Đông Kinh, Đông Hưng, Thái Bình. Nơi ở hiện nay là thành phố Việt Trì. Tốt nghiệp Đại học sư phạm (khoa sinh ngữ). Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981).
b. Tác phẩm:
? Cho biết xuất xứ của tác phẩm?
Xuất xứ: tác phẩm đạt giải nhì trong
cuộc thi thơ - văn viết về quyền trẻ em
1992.
? Thể loại chính của văn bản là gì?
- Thể loại: truyện ngắn.
? Tìm phương thức biểu đạt của văn bản? Truyện được kể ở ngôi nào? Ai là nhân vật chính?
PTBĐ: tự sự + biểu cảm
Ngôi kể: ngôi thứ nhất
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả - tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
- Xuất xứ: tác phẩm đạt giải nhì trong cuộc thi thơ - văn viết về quyền trẻ em 1992.
- Thể loại: truyện ngắn.
PTBĐ: tự sự+ biểu cảm
- Ngôi kể: thứ nhất
? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?
Cách lựa chọn ngôi kể này giúp tác giả thể hiện một cách sâu sắc những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân vật. Mặt khác làm tăng thêm tính chân thật của truyện -> Sức thuyết phục của truyện cao hơn.
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả - tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
2. Đọc - Từ khó:
a. Đọc:
b. Từ khó: (Sgk/T26).
3. Bố cục:
+ Rõ ràng, mạch lạc, phân biệt lời đối thoại, lời kể, diễn biến tâm lí của 2 nhân vật.
? Văn bản được chia làm mấy phần và nêu nội dung chính mỗi phần?
+ P1: “từ đầu … hiếu thảo như vậy” => Chia búp bê.
+ P2: tiếp theo … trùm lên cảnh vật => Chia tay lớp học.
+ P3: còn lại => hai anh em chia tay nhau.
3 phần.
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
Thành và Thủy là 2 anh em được sinh ra và lớn lên trong một gia đình khá giả. Hai anh em rất yêu thương nhau nhưng bố mẹ ly hôn, hai anh em phải chia tay nhau. Thành ở lại với bố. Thủy theo mẹ về quê sống cùng bà ngoại ở xa và không được tiếp tục đi học nữa. Hai anh em rất buồn. Cuộc chia tay diễn ra trong nước mắt cùng những con búp bê. Thủy đã không chia 2 con búp bê và quyết định để lại cho anh. Thành đã khóc và hứa với em sẽ không bao giờ để 2 con búp bê cách xa nhau.
* Tóm tắt văn bản:
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
- Nguyên nhân:
* Tâm trạng của 2 anh em:
+ Thủy: kinh hoàng, sợ hãi, đau đớn, nức nở.
+ Thành: nước mắt tuôn như suối.
? Búp bê có ý nghĩa ntn trong cuộc sống của hai anh em?
Đồ chơi thân thiết gắn liền với tuổi thơ và kỉ niệm đẹp.
? Vì sao hai anh em phải chia búp bê?
? Suy nghĩ của hai anh em ntn khi chia đồ chơi?
- Cố ý nhường cho nhau.
? Tâm trạng của hai anh em ntn khi nghe mẹ ra lệnh phải chia đồ chơi?
+ Thuỷ: run lên bần bật, cặp mắt tuyệt vọng, hai bờ mi song mộng nước vì khóc nhiều; như người mất hồn; loạng choạng bám vào anh.
+ Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc, nhưng nước mắt cứ tuôn ra.
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
Bố mẹ li hôn nên hai anh em phải xa nhau, phải chia đồ chơi theo lệnh của mẹ.
=> Đau khổ, buồn tủi, tuyệt vọng đến bất lực.
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
- Thái độ của Thủy:
+ Lúc đầu: Không quan tâm, mắt nhìn nơi khác.
+ Sau đó: Tru tréo giận dữ khi anh chia 2 con búp bê... đồng ý chia búp bê.
-> Tình cảm chân thành, sâu nặng.
? Thuỷ đã tỏ thái độ ntn khi anh chia đồ chơi và chia 2 con búp bê?
Thái độ của Thuỷ: lúc đầu không quan tâm, nhưng sau lại phản ứng mạnh, giận dữ khi Thành chia hai con búp bê.
? Tại sao Thuỷ lại phản ứng như vậy ?
Vì em không muốn chia rẽ hai con búp bê.
? Khi 2 con búp bê được đặt cạnh nhau Thuỷ lại có tâm trạng ntn?
Nó như là biểu tượng của 2 anh em -> sau đó em lại vui vẻ đồng ý chia.
? Hình ảnh hai con búp bê luôn đứng cạnh nhau có ý nghĩa gì?
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
Ngữ văn – Tiết 5+6: Văn bản: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
- Thái độ của Thủy:
+ Lúc đầu: Không quan tâm, mắt nhìn nơi khác.
+ Sau đó: Tru tréo giận dữ khi anh chia 2 con búp bê... đồng ý chia búp bê.
-> Tình cảm chân thành, sâu nặng.
- Tình anh em bền chặt không gì có thể chia cắt.
-> Búp bê gắn với tình cảm gia đình sum họp, kỉ niệm êm đềm tuổi thơ, hình ảnh hai anh em ruột thịt.
? Hình ảnh này gợi lên trong ta điều gì?
- Sự ngộ nghỉnh, trong sáng ngây thơ, vô tội -> nhưng phải chịu sự bất hạnh về gia đình.
? Qua đây em có nhận xét gì về nhan đề của truyện? Ý đồ của tác giả khi đặt tên truyện là gì?
- Gợi lên tình huống buộc người đọc phải theo dõi và giúp tác giả thể hiện tư tưởng và gửi đến người đọc một thông điệp về hạnh phúc gia đình.
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
- Thủy: vá áo cho anh, lo anh đêm không ngủ được, bắt con Vệ Sĩ gác cho anh ngủ.
-> Ngoan ngoãn, giàu lòng vị tha, yêu thương, lo lắng cho anh.
- Thành: giúp em học, đưa đón em, dành hết đồ chơi cho em, dẫn em đến trường chào cô và các bạn.
? Tìm chi tiết cho thấy hai anh em luôn yêu thương, quan tâm nhau?
? Thuỷ đã thể hiện sự quan tâm lo lắng cho anh ntn?
? Việc để lại búp bê cho anh cho thấy Thuỷ là một người em gái ntn?
Vừa thương anh vừa thương búp bê. Thà mình chịu thiệt để hai con búp bê luôn được gần nhau, để búp bê gác cho anh ngủ -> tấm lòng vị tha của Thuỷ.
? Trong mắt Thành, Thuỷ là cô em gái ntn?
- Ngoan, khéo tay.
? Thành đã có những hành động cử chỉ nào đối với em?
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
- Thành: giúp em học, đưa đón em, dành hết đồ chơi cho em, dẫn em đến trường chào cô và các bạn.
-> Quan tâm, chăm sóc cho em chu đáo.
=> Hai anh em rất mực yêu thương, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.
Dành hết đồ chơi cho em, dẫn em đến trường chào cô và các bạn.
? Em có nhận xét gì về tình cảm và thái độ của Thành đối với em?
? Qua đây em có cảm nhận gì về tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ?
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
3. Chia tay với lớp học:
Thái độ của cô và các bạn:
Ngạc nhiên, đau xót, cảm thông với nỗi bất hạnh của anh em Thủy.
Vì sao Thuỷ lại khóc khi đến trường gặp cô giáo và các bạn?
Phải xa thầy cô, xa bạn bè và không được đi học nữa.
? Cô giáo và các bạn đã tỏ thái độ ntn khi nghe tin 2 anh em phải xa nhau và tin Thuỷ không được đi học nữa ? – (Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm của cô giáo và các bạn dành cho Thuỷ?).
+ Kinh ngạc, sững sờ như không tin được vào sự thật đau lòng của hai anh em Thành và Thuỷ.
+ Cô giáo tái mặt, nước mắt giàn giụa, các bạn thút thít khóc... ôm chặt Thuỷ, tặng vở, bút
+ Các bạn thút thít khóc.
- Chi tiết Thuỷ báo sẽ không đi học nữa do nhà bà ngoại xa trường quá
Chi tiết nào trong cuộc chia tay với lớp học và cô giáo khiến em xúc động nhất? Vì sao?
Một em bé đến độ tuổi học hành lại không được đi học.
Gợi sự cảm thông, xót thương cho hoàn cảnh bất hạnh của Thủy
QUYỀN CỦA TRẺ EM
Điều 12. Quyền sống
Điều 13. Quyền được khai sinh và có quốc tịch
Điều 14. Quyền được chăm sóc sức khỏe
Điều 15. Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng
Điều 16. Quyền được giáo dục, học tập và phát triển năng khiếu
Điều 17. Quyền vui chơi, giải trí
Điều 18. Quyền giữ gìn, phát huy bản sắc
Điều 19. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo
Điều 20. Quyền về tài sản
Điều 21. Quyền bí mật đời sống riêng tư
Điều 22. Quyền được sống chung với cha, mẹ
Điều 23. Quyền được đoàn tụ, liên hệ và tiếp xúc với cha, mẹ
Điều 24. Quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi
Điều 25. Quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục
Điều 26. Quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động
Điều 27. Quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc
Điều 28. Quyền được bảo vệ để không bị mua bán
Điều 29. Quyền được bảo vệ khỏi chất ma túy
Điều 30. Quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính
Điều 31. Quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang
Điều 32. Quyền được bảo đảm an sinh xã hội
Điều 33. Quyền được tiếp cận thông tin và tham gia hoạt động xã hội
Điều 34. Quyền được bày tỏ ý kiến và hội họp
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
3. Chia tay với lớp học:
- Cảnh vật khi hai anh em rời khỏi lớp:
-> Miêu tả đối lập:
=> Bơ vơ, lạc lỏng, cô đơn, đau xót, thương tâm cực độ.
? Khi Thành dắt em ra khỏi cổng trường cảnh vật ntn?
? Khi dắt Thủy ra khỏi cổng trường tâm trạng của Thành như thế nào? Tại sao?
Kinh ngạc vì thấy cuộc sống ngoài kia vẫn bình thường nhưng cuộc sống của gia đình em thì ngược lại. Thành cảm thấy đau khổ tột cùng; cảm nhận được sự bất hạnh, sự cô đơn trước mọi người và cảnh vật.
? Tác giả đã sử dụng NT gì? Tác dụng của NT?
? Tâm trạng của Thành lúc này ntn?
tươi đẹp
tâm trạng >< cảnh vật.
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
3. Chia tay với lớp học:
4. Cuộc chia tay của hai anh em:
- Diễn ra đột ngột, bất ngờ.
- Tâm trạng và thái độ của hai anh em:
+ Thuỷ: như người mất hồn, mặt tái xanh, dặn dò anh.
? Cuộc chia tay của 2 anh em diễn ra ntn?
Cuộc chia tay diễn ra quá nhanh, đột ngột, bất ngờ khiến cho 2 anh em chưa kịp hình dung ra sự việc.
? Tìm các chi tiết thể hiện tâm trạng của Thành và Thuỷ khi phải chia tay?
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
1. Tâm trạng của Thuỷ và Thành khi chia búp bê:
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thuỷ:
3. Chia tay với lớp học:
4. Cuộc chia tay của hai anh em:
+ Thành: mếu máo, đứng chôn chân nhìn theo bóng em.
=> Cuộc chia tay đầy thương tâm, đau xót và xúc động.
? Tìm các chi tiết thể hiện tâm trạng của Thành và Thuỷ khi phải chia tay?
? Em có cảm nhận gì về cuộc chia tay này?
Con cái có thể góp phần làm giảm thiểu li hôn không ? bằng cách nào ? (ngoan ngoãn, chăm chỉ...) lồng ghép giáo dục ý thức học tập, tu dưỡng, xây dựng mái ấm gia đình ...
? Qua câu chuyện tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
-Theo Khánh Hoài-
II. PHÂN TÍCH:
III. TỔNG KẾT:
* Ghi nhớ: (sgk/27)
- Xây dựng tình huống tâm lí nhân vật.
- Lựa chọn ngôi thứ nhất.
- Khắc hoạ hình tượng nhân vật trẻ nhỏ.
- Lời kể tự nhiên theo trình tự sự việc.
Nghệ thuật:
Nội dung:
- Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình.
- Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng, phải biết trân trọng giữ gìn vì tương lai con cái sau này.
LUYỆN TẬP
Kể những câu ca
dao, tục ngữ nói về tình cảm anh, chị em trong gia đình mà em biết.
Chị ngã, em nâng.
2. Anh em trên kính dưới nhường
Là nhà có phúc mọi đường yên vui.
3. Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
4. Em thuận anh hoà là nhà có phúc.
………….
AI NHANH HƠN?
Câu 1: Nhân vật chính trọng truyện ngắn “ Cuộc chia tay của những con búp bê” là ai ?
A.Thành
B.Thủy
C. Hai anh em
D. Những con búp bê
C
Câu 2: Truyện được kể bằng ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ nhất
B. Ngôi thứ hai
C. Ngôi thứ ba
D. thứ tư
A
Câu 3: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì?
A.Tự sự
B. Biểu cảm
C. Miêu tả
D.Nghị luận
A
Câu 4: Câu nào dưới đây nói về hoàn cảnh gia đình của hai nhân vật chính trong truyện?
D. Bố mẹ của 2 bạn sống không hòa thuận và phải chia tay nhau, mỗi bạn phải theo một người.
A. Gia đình hai bạn nhỏ rất giàu nhưng bố mẹ không có thời gian quan tâm đến hai bạn.
B. Gia đình của hai bạn nhỏ rất nghèo nhưng mọi người trong gia đình luôn yêu thương, chăm sóc cho nhau.
C. Hai bạn nhỏ mồ côi cha mẹ từ rất sớm, phải sống chung với bà ngoại trong một làng quê nghèo.
D
Câu 5: Tại sao lại có cuộc chia tay giữa hai anh em?
A. Vì cha mẹ chúng đi công tác xa
B.Vì cha mẹ chúng chia tay
C. Vì 2 anh em được nghỉ học
D. Vì 2 anh em không yêu thương nhau
B
Câu 6: Trong những sự việc sau, sự việc nào không được kể lại trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê?
A. Cuộc chia tay của hai anh em.
B. Cuộc chia tay của Thủy với bạn bè và cô giáo.
C. Cuộc chia tay của người cha và người mẹ.
D. Cuộc chia tay của hai con búp bê.
B
Câu 7: Chi tiết nào thể hiện tình cảm yêu thương, gắn bó tha thiết giữa hai anh em Thành và Thủy?
Thủy vá áo cho anh
Chiều nào Thành cũng đón em, 2 anh em vừa đi vừa trò chuyện
C. Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau
D. Cả 3 ý trên
Câu 8:Trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê, vì sao cô Tâm "tái mặt, nước mắt giàn dụa"?
A. Vì Thủy không nhận quà của cô và nói rằng em sẽ phải thôi học.
B.Vì bố mẹ Thủy bỏ nhau, Thủy phải xa lớp học.
C. Vì các bạn Thủy khóc mỗi lúc một to khi chia tay Thủy.
D. Vì Thủy đến chào lớp và chia tay với cô.
D
A
Câu 9:Trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê, vì sao Thủy lại giận dữ khi Thành chia búp bê?
A. Vì Thủy muốn lấy cả 2 con.
B. Vì Thủy thấy Thành chia không đều.
.
D. Vì Thủy muốn nhường cả 2 con cho Thành.
C. Vì Thủy không muốn hai con búp bê
phải xa nhau.
Câu 10: Nỗi bất hạnh của Thủy trong câu truyện là gì ?
A. Xa người anh thân thiết
C. Không được tiếp tục đi học
B. Xa ngôi nhà tuổi thơ
D. Tất cả các ý trên
D
C
Câu 11: Qua văn bản, tác giả muốn gửi thông điệp gì đến mọi người?
B. Ca ngợi tình cảm trong sáng của 2 anh em.
C. Thể hiện niềm cảm thông sâu sắc với những đứa trẻ không may
rơi vào cảnh gia đình chia li.
D. Khẳng định tình cảm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng, các bậc cha mẹ phải trân trọng và giữ gìn hạnh phúc gia đình.
D
A. Phê phán những bậc cha mẹ thiếu trách nhiệm với con cái.
Vận dụng
Bài tập vận dụng
Hãy viết thư cho Thành hoặc Thủy để động viên các bạn ấy.
Tìm tòi, mở rộng
Bài tập về nhà
1/ Viết 1 cái kết khác cho câu chuyện
2/ Sưu tầm các văn bản (thơ ca, truyện) viết về tình cảm gia đình, quyền trẻ em
3/ Soạn bài 3 tiết 9 + 10: Những câu hát về tình cảm gia đình.
nguon VI OLET
