MÔN NGỮ VĂN 9
GV: ĐẶNG THỊ THU NGÂN
THCS THUẬN HƯNG
Thảm họa chiến tranh ở Hiroshima và Nagasaki
D?U TRANH CHO M?T TH? GI?I HềA BèNH
BÀI 2 _ TIẾT 6,7,8,9 10
Mác-két
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Ngày 6/8/1945, quả bom hạt nhân có sức công phá 15 kiloton, tương đương 15.000 tấn thuốc nổ TNT, thả từ oanh tạc cơ B-29 "Enola Gay" xuống thành phố Hiroshima đã cướp đi ngay lập tức sinh mạng của 140.000 người trong tổng số 360.000 dân sống ở đây.
Đến ngày 9/8/1945, một chiếc B-29 khác hướng tới thành phố Kokura, mang theo quả bom "Fat Man" có sức công phá tới 21 kiloton. Thời tiết xấu buộc tổ lái từ bỏ mục tiêu ban đầu, chuyển sang ném bom thành phố Nagasaki và khiến 70.000 người chết ngay sau vụ nổ.
D?U TRANH CHO M?T TH? GI?I HềA BèNH
BÀI 2 _ TIẾT 6,7,8,9 10
Mác-két
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Ngày nay, chúng ta đang được sống trong một đất nước hòa bình nhưng trên thế giới, xung đột và chiến tranh vẫn hằng ngày diễn ra ở nhiều nơi, nhiều khu vực. Syria, Iraq, đến Yemen và Lybia được coi là những “chảo dầu” của bạo lực. Afghanistan bị mắc kẹt trong cuộc chiến với Taliban. Còn ở Trung Phi là những cuộc chạy đua đẫm máu nhằm giành các nguồn tài nguyên. Những cuộc chiến đẫm máu đã cướp đi biết bao sinh mạng, làm kiệt quệ kinh tế và hủy hoại môi trường của chúng ta.
* Em mong một ngày trên thế giới sẽ không còn tiếng súng, không còn bom đạn của chiến tranh. Tất cả mọi người sẽ được sống trong một thế giới hòa bình, tự do tươi đẹp.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Đọc văn bản
D?U TRANH CHO M?T TH? GI?I HềA BèNH
BÀI 2 _ TIẾT 6,7,8,9 10
Mác-két
Là một nhà văn người Colombia nổi tiếng
Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két (1928- 2014)
Tác phẩm xuất sắc nhất Trăm năm cô đơn (1967).
Tác giả của nhiều tiểu thuyết và tập truyện ngắn theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo.
Được trao giải Nô-ben về văn học năm 1982.
Tác giả
Một số tác phẩm nổi tiếng của G.G. Mác-két
“Ngàn năm cô đơn và buồn đau trước cái chết của người Colombia vĩ đại nhất mọi thời đại. Những người khổng lồ như thế không bao giờ chết”
(Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos)
Tổng thống Barack Obama chia sẻ: "Thế giới đã mất đi một trong những nhà văn nhìn xa trông rộng vĩ đại nhất và là một trong những nhà văn yêu
thích của tôi từ khi còn trẻ”.
. Tác phẩm
- Tháng 8 ( 1986) nguyên thủ 6 nước Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a. họp lần thứ hai ở Mê-hi-cô đã ra một bản tuyên bố kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân để đảm bảo an ninh và hòa bình thế giới. Nhà văn Mác –két đã được mời tham dự cuộc gặp gỡ này.
a. Hoàn cảnh sáng tác
Tác phẩm
b. Xuất xứ
Trích từ bài tham luận
Thanh gươm Đa-mô-clét của Mác-két tại cuộc họp.
c. Kiểu văn bản + PTBĐ
Văn bản: Nhật dụng
PTBĐ: Nghị luận
d. Chủ đề
Chống chiến tranh,
bảo vệ hòa bình.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Đọc văn bản
D?U TRANH CHO M?T TH? GI?I HềA BèNH
BÀI 2 _ TIẾT 6,7,8,9 10
Mác-két
2. Tìm hiểu văn bản
a) Hoàn thành bảng sau vào vở để khái quát nội dung chính của từng phần trong văn bản:
Cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân làm mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn của toàn thế giới.
Chạy đua vũ trang không những là đi ngược lại lí trí của loài người mà còn đi ngược với quy luật tiến hoá của tự nhiên.
Phải đấu tranh vì một thế giới không có chiến tranh.
b) Khi nói về nguy cơ của chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và sự sống trên trái đất, tác giả đã sử dụng phương pháp lập luận chứng minh, đưa ra các mốc thời gian và số liệu cụ thể.
Tác giả mở đầu bài viết bằng việc xác định một mốc thời gian cụ thể (ngày 8 - 8 – 1986), đưa ra số liệu cụ thể: Hơn 50 000 đầu đạn hạt nhân được bố trí khắp hành tinh, số đầu đạn đó có sức công phá đến mức bình quân mỗi người dân đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ, có khả năng huỷ diệt 12 lần mọi dấu vết của sự sống trên trái đất và tiêu diệt tất cả các hành tinh đang xoay quanh mặt trời, phá huỷ thế thăng bằng của hệ mặt trời.
Bằng phương pháp lập luận chứng minh với những mốc thời gian cụ thể, số liệu chính xác, tác giả đã thu hút người đọc và gây ấn tượng mạnh mẽ về tính chất nghiêm trọng của vấn đề.
LẬP LUẬN
Nêu câu hỏi :
+ “Chúng ta đang ở đâu?”
→ Gây sự chú ý và kéo tất cả mọi người cùng nhập cuộc
Con số cụ thể:
+ Hôm nay là ngày 8.8.1989
+ Hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân ...
+ ...đang ngồi trên 4 tấn thuốc nổ, tất cả chỗ đó sẽ nổ tung...12 lần.
=> Thống kê chính xác, khiến người đọc, người nghe rùng mình
- So sánh:
+Vũ khí hạt nhân với thanh gươm Đa-mô-clet
Những dẫn chứng xác thực, cách vào đề trực tiếp gây ấn tượng mạnh mẽ về tính chất hệ trọng của vấn đề. Thu hút sự chú ý của người đọc người nghe.
Giá của 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân
Thực hiện một chương trình phòng bệnh và sẽ bảo vệ cho hơn 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét và cứu hơn 14 triệu trẻ em.
149 tên lửa MX
Giải quyết việc thiếu dinh dưỡng cho gần 575 triệu ngươi
27 tên lửa MX
Đủ trả tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo để họ có được thực phẩm trong bốn năm tới.
d) Có thể hiểu “lí trí con người” là quy luật phát triển của văn minh loài người và “lí trí tự nhiên” là quy luật tiến hoá tất yếu của tự nhiên, sự sống. Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của con người bởi vì con người thông minh đã làm cuộc sống ngày càng tốt đẹp, hạnh phúc hơn. Con người đã làm nên cuộc sống tốt đẹp trên hành tinh. Nếu chiến tranh hạt nhân xảy ra, nó sẽ thiêu huỷ toàn bộ thành quả mà loài người đã dày công lao động, sáng tạo mới có được. Nó cũng đi ngước lại lí trí của tự nhiên, bởi vì nó huỷ diệt tự nhiên, đưa quá trình tiến hoá của lự nhiên trở lại điểm xuất phát.
- 380 triệu năm bướm mới bay được
- 180 triệu năm bông hồng mới nở, chỉ để làm đẹp
- Trải qua 4 kỉ điạ chất con người mới hát được hay hơn chim và mới chết vì yêu
Quá trình lâu dài
Thời gian ngắn
Chỉ cần bấm nút một cái là cả qúa trình tiến hóa lại trở về với điểm xuất phát của nó.
Sự tiến hóa của tự nhiên và con người
Sự phát triển của khoa học và trí tuệ
Sự phát triển của tự nhiên và xã hội
Xuất phát
Đi ngược
Qúa trình tiến hóa
e) Nhiệm vụ đặt ra cho thế giới loài người đó là đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân vì một thế giới hòa bình.
Ở cuối văn bản, tác giả đề nghị mở ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ về thảm họa hạt nhân. Mục đích của việc làm này đó là để cho nhân loại thời đại sau biết đến cuộc sống của chúng ta đã tồn tại trên Trái đất và không quên những kẻ đã vì lợi ích của mình mà đẩy nhân loại vào họa diệt vong.
g) Chỉ ra giá trị nghệ thuật của văn bản:
Nghệ thuật:
- Cách lập luận chặt chẽ với những chứng cớ xác thực, cụ thể.
- Sử dụng nghệ thuật so sánh sắc sảo, giàu sức thuyết phục.
3. Các phương châm hội thoại (tiếp theo)
a) Phương châm quan hệ
(1) Tình huống hội thoại mỗi người nói một đằng, không khớp nhau, không hiểu nhau, không thống nhất.
Tình huống hội thoại này dẫn đến tình trạng trật khớp, lệch lạc trong giao tiếp. Những người tham gia giao tiếp không hiểu nhau hoặc hiểu sai nội dung giao tiếp.
Ngày xưa có anh chàng mượn của hàng xóm một cái vạc đồng. Ít lâu sau, anh ta trả cho người hàng xóm hai con cò, nói là vạc đã bị mất nên đền hai con cò này. Người hàng xóm đi kiện. Quan gọi hai người đến xử. Người hàng xóm thưa: "Bẩm quan, con cho hắn mượn vạc, hắn không trả." Anh chàng nói: "Bẩm quan, con đã đền cho anh ta cò."
- Nhưng vạc của con là vạc thật.
- Dễ cò của tôi là cò giả đấy phỏng? - Anh ta trả lời.
- Bẩm quan, vạc của con là vạc đồng.
- Dễ cò của tôi là cò nhà đấy phỏng?
3. Các phương châm hội thoại (tiếp theo)
a) Phương châm quan hệ
(1) Tình huống hội thoại mỗi người nói một đằng, không khớp nhau, không hiểu nhau, không thống nhất.
Tình huống hội thoại này dẫn đến tình trạng trật khớp, lệch lạc trong giao tiếp. Những người tham gia giao tiếp không hiểu nhau hoặc hiểu sai nội dung giao tiếp.
(2) Khi giao tiếp cần nói…………………………tránh nói lạc đề.
đúng đề tài giao tiếp,
b) Phương châm cách thức
(1) Trong tiếng Việt có một số thành ngữ như: dây cà ra dây muống, vòng vo Tam Quốc, lúng búng như ngậm hột thị. Em hãy cho biết những thành ngữ này dùng để chỉ cách nói như thế nào.
(1) Thành ngữ dây cà ra dây muống, vòng vo Tam Quốc chỉ cách nói dài dòng, rườm rà, chuyện nọ xọ chuyện kia.
Thành ngữ lúng búng như ngậm hột thị chỉ cách nói ấp úng, không mạch lạc, không thành lời.
b) Phương châm cách thức
(1) Thành ngữ dây cà ra dây muống, vòng vo Tam Quốc chỉ cách nói dài dòng, rườm rà, chuyện nọ xọ chuyện kia.
Thành ngữ lúng búng như ngậm hột thị chỉ cách nói ấp úng, không mạch lạc, không thành lời.
(2) Cách nói này không thể hiện được nội dung muốn truyền đạt, gây khó khăn cho người tiếp nhận.
Có thể hiểu câu nói sau đây theo mấy cách?
“Đem cá về kho.”
Có thể hiểu nghĩa từ “kho” theo 2 cách:
- “kho”(danh từ): chỗ tập trung cất giữ của cải, sản phẩm hàng hóa hoặc nguyên vật liệu
- “kho”(động từ): nấu kĩ thức ăn mặn cho ngấm với gia vị.
→ Kết luận: Giao tiếp cần phải nói rõ ràng, tránh cách nói mơ hồ, dễ gây hiểu lầm.
b) Phương châm cách thức
(1) Thành ngữ dây cà ra dây muống, vòng vo Tam Quốc chỉ cách nói dài dòng, rườm rà, chuyện nọ xọ chuyện kia.
Thành ngữ lúng búng như ngậm hột thị chỉ cách nói ấp úng, không mạch lạc, không thành lời.
(2) Cách nói này không thể hiện được nội dung muốn truyền đạt, gây khó khăn cho người tiếp nhận.
(3) Khi giao tiếp cần chú ý nói…………..,………….. tránh nói mơ hồ, dài dòng.
ngắn gọn,
mạch lạc;,
c) Phương châm lịch sự
(1) Qua những câu ca dao này, cha ông ta khuyên bảo cần biết tế nhị, khiêm tốn và lịch sự khi giao tiếp với người khác.
(2) Khi giao tiếp cần…………..; tránh cách nói thiếu lịch sự, coi thường người khác.
tế nhị
4. Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
a. Văn bản : Cây chuối trong đời sống Việt Nam
(1) Nhan đề :
- Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất và tinh thần của con người Việt Nam từ xưa đến nay
- Thái độ của con người trong việc nuôi trồng, chăm sóc và sử dụng có hiệu quả các giá trị của cây chuối.
(2) Câu văn có yếu tố miêu tả về cây chuối
Cây chuối : Thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng, toả ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng
Ở rừng : "chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận. Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ đẻ chuối con, chuối con đẻ chuối cháu, cứ phải gọi là con đàn cháu lũ"
Quả chuối chín: Vị ngọt ngào và hương thơm hấp dẫn...vỏ chuối có những vệt lốm đốm như vỏ trứng cuốc"…
Không thiếu những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu xuống tận gốc cây.
(3) Tác dụng:
Yếu tố miêu tả giúp người đọc hình dung cụ thể sinh động đặc điểm của cây chuối, công dụng, cách sử dụng sản phẩm từ cây chuối
c) Trong ăn bản thuyết minh có thể sử dụng yếu tố miêu tả.
- Tuy nhiên yếu tố miêu tả chỉ được sử dụng ở mức độ phụ trợ cho việc giới thiệu nhằm gợi lên hình ảnh cụ thể của đối tượng cần thuyết minh.
- Những yếu tố miêu tả thường hướng tới làm cho đối tượng thuyết minh hiện lên cụ thể, gần gũi, dễ cảm nhận hoặc nổi bật, gây ấn tượng.
1. Luyện tập đọc hiểu văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Vấn đề mà em tâm đắc nhất là ý nghĩa của bài văn nhiệm vụ chặn đứng nguy cơ chiến tranh hạt nhân, bảo vệ hoà bình là trách nhiệm thiêng liêng, cấp bách của loài người trên trái đất.
Hòa bình chính là cái mà con người ta luôn hướng đến, là một cuộc sống cùng nhau phát triển, hướng tới những giá trị tốt đẹp cho toàn nhân loại. Thế nhưng, những kẻ hiếu chiến, vì sự ích kỉ và tham vọng bá chủ, vẫn đang chạy theo những cuộc chạy đua vũ trang, phát triển vũ khí hạt nhân – hiểm họa đang đe dọa toàn nhân loại. Biết bao sự đầu tư phi nghĩa cho các cuộc chiến tranh trong khi những người dân vô tội trên khắp thế giới vẫn đang từng ngày, từng giờ sống cuộc sống kham khổ, đói nghèo. . Thông qua văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình", tác giả Mác-két đã chỉ ra những hiểm họa, sự tốn kém phi nghĩa của các cuộc chạy đua vũ trang và kêu gọi loài người cùng nhau lên tiếng để chống lại điều đó. Mỗi cá nhân hãy hòa mình trong một sức mạnh chung hướng đến hòa bình của mỗi quốc gia và sự bình yên trên toàn thế giới. Cùng nhau xóa bỏ chủ nghĩa cá nhân, những cuộc chạy đua vô nghĩa để xây dựng một thế giới hòa bình tốt đẹp hơn. Hòa bình không có chỗ cho những nghi kị và sự ích kỉ cá nhân, như Emerson từng khẳng định: “Hòa bình không thể đạt được qua bạo lực, nó chỉ có thể đạt được qua sự thông hiểu”.
D?U TRANH CHO M?T TH? GI?I HềA BèNH
LUẬN ĐIỂM
LUẬN CỨ
Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn thể loài người và sự sống trên trái đất.
Đấu tranh cho hòa bình, ngăn chặn và xóa bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ thiết thực và cấp bách của mỗi người, toàn thế giới loài người.
Phải chống lại chạy đua vũ trang, đấu tranh vì một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hòa bình công bằng.
Chạy đua vũ trang không những là đi ngược lại lí trí của loài người mà còn đi ngược lại với quy luật tiến hóa của tự nhiên.
Cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân làm mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn của toàn thế giới.
2. Luyện tập về phương châm hội thoại
a- Ví dụ 1 vi phạm phương châm quan hệ.
Hai người giao tiếp không cùng một đề tài, không hiểu ý nhau.
- Ví dụ 2 vi phạm phương châm lịch sự.
Tên cai lệ không thể hiện sự tôn trọng, lịch sự khi giao tiếp với chị Dậu.
b- Nói băm nói bổ: nói bốp chát, xỉa xói, thô bạo, thiếu nhã nhặn. (Phương châm lịch sự)
- Nói như dấm vào tai: nói thô lỗ, khó nghe, khó tiếp thu. (Phương châm lịch sự)
- Nửa úp nửa mở: nói mập mờ không rõ ràng, không hết ý (Phương châm cách thức).
- Mồm loa mép giãi: nói nhiều, nói ngoa ngoắt, đanh đá, lấn át người khác (Phương châm lịch sự).
- Đánh trống lảng: lảng ra, né tránh, không muốn vào tham dự một việc nào đó, không muốn đề cập đến một vấn đề nào đó mà người đối thoại đang trao đổi. (Phương châm quan hệ).
C Nhân tiện đây tôi xin được hỏi; tiện đây anh có thể cho tôi biết được dùng khi người nói muốn hỏi về một vấn đề không đúng đề tài đang trao đổi, tránh người nghe hiểu là mình không tuân thủ phương châm quan hệ.
- Cực chẳng đã tôi phải nói; tôi nói điều này có gì chưa phải xin chị bỏ qua cho là những cách diễn đạt khi phải nói điều khó nói, dễ gây mất lòng người nghe. Để đảm bảo phương châm lịch sự người nói phải rào đón như vậy.
- Tôi chỉ có thể nói với anh; tôi không thể nói nhiều hơn….
a) Những thông tin chính về cây hoa sen:
- Giống loài
- Điều kiện sinh sống
- Đặc điểm của mỗi bộ phận
- Giá trị, ích lợi
3. Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
b) Sen là loài cây thân rễ, mọc trong các lớp bùn ở ao, hồ, sông, ngòi… Câu ca dao nói về “nhị vàng, bông trắng, lá xanh” cũng đã cho ta thấy được đặc điểm chung của loài hoa này. Một cây hoa sen thông thường có thể cao tới 1,5m. Chiếc lá sen to và tròn như chiếc nón vành màu xanh nổi trên mặt nước. Mặt trên của lá có màu xanh đậm, mặt dưới có màu xanh nhạt. Cuống là hình trụ, dài hơn 1m, xốp rỗng, có những chiếc gai nhỏ li ti bám chặt xung quanh. Cánh hoa sen có màu hồng phớt hoặc màu trắng tùy vào loại sen. Nhiều bông sen đua nhau nở tạo nên một đầm sen vô cùng đẹp mắt. Cây sen có giá trị sử dụng cao. Lá sen làm vị thuốc hoặc gói thức ăn, ngó sen, củ sen, hạt sen đều là những loại thức ăn bổ dưỡng, rất tốt cho sức khỏe.
c) Yếu tố miêu tả được thêm vào trong đoạn văn có tác dụng giúp người đọc hình dung ra những đặc điểm của cây hoa sen một cách dễ dàng, cụ thể và sinh động hơn.
d) Để thuyết minh cho cụ thể, sinh động, hấp dẫn, bài thuyết minh có thể kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả. Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn tượng. Tuy nhiên, yếu tố này chỉ đóng vai trò phụ trợ, nếu lạm dụng sẽ làm lu mờ nội dung tri thức được thuyết minh trong bài.
DÀN BÀI
MỞ BÀI
THÂN BÀI
KẾT BÀI
DẪN DẮT VÀ GIỚI THIỆU CÁI BÚT
NGUỒN GỐC, ĐẶC ĐiỂM, CÔNG DỤNG, CÁCH BẢO QUẢN
NÊU SUY NGHĨ, TÌNH CẢM VỀ CÁI BÚT
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
TIẾT HỌC CỦA CHÚNG TA ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CÔ CHÀO CÁC EM VÀ HẸN GẶP LẠI
TIẾT HỌC CỦA CHÚNG TA ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CÔ CHÀO CÁC EM VÀ HẸN GẶP LẠI
nguon VI OLET
