1
CHỦ ĐỀ: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG
( 2 TIẾT)
TIẾT 2 – BÀI 2 : LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG
I- Thí nghiệm của Menđen
Menđen chọn đối tượng làm thí nghiệm là cây đậu Hà lan? Vì sao?
- Đậu Hà lan là cây tự thụ phấn nghiêm ngặt.
- Có nhiều cặp tính trạng tương phản dễ quan sát.
- Vòng đời ngắn
3 đỏ : 1 trắng
3 cao : 1 lùn
3 lục : 1 vàng
Nếu thay đổi vai trò của các cây bố và cây mẹ kết quả phép lai sẽ thế nào?
Không đổi
I- Thí nghiệm của Menđen
KQ Thí nghiệm của Menđen
1. Các khái niệm:
- Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
- Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ở F1.
- Tính trạng lặn là tính trạng đến F2 mới được biểu hiện.
2- Thí nghiệm:
Mô tả thí nghiệm của Menđen
KL: Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1………….về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình ……………………..
3 trội : 1 lặn
đồng tính
3- Menđen giải thích kết quả thí nghiệm:
*Quy ước:
Gen A : hoa đỏ
Gen a : hoa trắng
*Sơ đồ lai:
Ptc: cây hoa đỏ x cây hoa trắng
Gp:
Kiểu gen: Aa (100%)
Kiểu hình: Hoa đỏ 100%
F1 x F1 : Aa (hoa đỏ) x Aa (hoa đỏ)
GF1: ,
KG : 1AA : 2Aa : 1aa
KH : 3 hoa đỏ : 1 hoa trắng
AA
aa
a
Aa
A
A
a
A,
a
AA
Aa
Aa
aa
F2:
F1:
;
3- Menđen giải thích kết quả thí nghiệm:
- Theo Menđen: mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di di truyền quy định (1 cặp gen)
- Ông giả định trong tế bào sinh dưỡng, các nhân tố di truyền tồn tại thành từng cặp
- Trong quá trình phát sinh giao tử, các gen phân li về các tế bào con (giao tử), chúng được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh hình thành hợp tử
+Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 là : 1A : 1a nên tỉ lệ KG ở F2 là 1AA:2Aa:1aa
+F2 có tỉ lệ 3 hoa đỏ : 1 hoa trắng, vì KG dị hợp Aa biểu hiện kiểu hình trội, còn aa biểu hiện KH lặn trắng
4. Nội dung quy luật phân li:
Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.
II- LAI PHÂN TÍCH
1. Các khái niệm:
- Kiểu gen: Là tổng hợp toàn bộ các gen trong tế bào của cơ thể
- Thể đồng hợp: Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau.
- Thể dị hợp : kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau
+ TH 1 : P : Hoa đỏ Hoa trắng
(AA) (aa)
GP : A ; a
F1 : Aa
Kết quả : KG : Aa
KH : Hoa đỏ
+ TH 2 : P : Hoa đỏ Hoa trắng
(Aa) (aa)
GP : A, a ; a
F1 : 1Aa : 1aa
Kết quả: KG : 1Aa : 1aa
KH : 1 Hoa đỏ : 1 hoa trắng
Bài tập điền từ :
Phép lai phân tích là phép là phép lai giữa cá thể mang tính trạng ………cần xác định ……………..với cá thể mang tính trạng ………Nếu kết quả của phép lai là đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen ……………, còn kết quả phép lai là phân tính thì cá thể đó có kiểu gen ………
kiểu gen
trội
lặn
đồng hợp
dị hợp
Nêu khái niệm lai phân tích ?
2. Lai phân tích :
- Lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn .
+ Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp.
+ Nếu kết quả phép lai phân tính theo tỉ lệ 1 : 1 thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị hợp.
III. Ý NGHĨA CỦA TƯƠNG QUAN TRỘI LẶN
+ Nêu tương quan trội lặn trong tự nhiên ?
+ Xác định tính trạng trội và tính trạng lặn nhằm mục đích gì ?
+Xác định độ thuần chủng của giống có ý nghĩa gì trong sản xuất?
+ Muốn xác định giống có thuần chủng hay không cần phải thực hiện phép lai nào ?
Trong tự nhiên mối tương quan trội – lặn là phổ biến .
Tính trạng trội thường là tính trạng tốt mục đích xác định tính
trạng trội và tập trung nhiều gen trội quý vào một kiểu gen tạo ra
giống có giá trị kinh tế.
Tránh sự phân ly diễn ra, tránh xuất hiện tính trạng lặn xấu
ảnh hưởng tới phẩm chất và năng xuất cây trồng, vật nuôi...
Kiểm tra độ thuần chủng của giống phải thực hiện phép lai phân tích.
III. Ý NGHĨA CỦA TƯƠNG QUAN TRỘI LẶN
- Trong tự nhiên mối tương quan trội – lặn là phổ biến .
- Tính trạng trội thường là tính trạng tốt Cần xác định tính trạng trội và tập trung nhiều gen trội quý vào một kiểu gen tạo giống có ý nghĩa kinh tế .
Nêu ý nghĩa của tương quan trội lặn ?
Làm thế nào để xác định tương quan trội lặn? Cho ví dụ?
- Muốn xác định tương quan trội lặn phải sử dụng phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen. Ví dụ: F2 phân ly kiểu hình 3:1 thì kiểu hình chiếm tỉ lệ ¾ là tính trạng trội, còn kiểu hình có tỉ lệ ¼ là TT lặn
Làm thế nào để xác định tính thuần chủng?
Tiến hành lai phân tích để kiểm tra độ thuần chủng
BÀI TẬP CỦNG CỐ :
Khoanh tròn vào chữ cái (a,b,c,....) chỉ ý trả lời đúng
1. Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân tích . Kết quả thu được :
a) Toàn quả vàng ; c) 1 quả đỏ : 1 quả vàng ;
b) Toàn quả đỏ ; d) 3 quả đỏ : 1 quả vàng
2. Ở đậu Hà Lan , gen A quy định thân cao , gen a quy định thân thấp . Cho lai cây thân cao với cây thân thấp F1 thu được 51% cây thân cao : 49% cây thân thấp .
Kiểu gen của phép lai trên là:
a) P : AA aa ; c) P : Aa Aa ;
b) P : AA Aa ; d) P : Aa aa.
b
d
nguon VI OLET
