Năm 1973, trên thế giới đã xảy ra một một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Đó là cuộc khủng hoảng gì? Liệu nó có ảnh hưởng đến các nước XHCN không? Thái độ của các nước này như thế nào? Vì sao, hệ thống XHCN ở Liên Xô và Đông Âu bị sụp đổ
1
Tiết 3:
VẤN ĐỀ:
Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỶ XX
Bài 2
LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ GIỮA NHỮNG
NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
01
02
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô Viết
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu
3
Tiết 3:
Từ năm 1950 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX
Liên Xô trở thành cường quốc CN đứng thứ 2 thế giới sau Mĩ
Hệ thống XHCN hình thành và phát triển mạnh mẽ
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô Viết
Tìm hiểu nội dung cải tổ của Liên Xô?
2
Phân tích tình hình Liên Xô trước cải tổ?
1
Đánh giá những kết quả của cuộc cải tổ
3
Đến đầu những năm 80 của TK XX:
- Số người có thu nhập dưới mức nghèo khổ khoảng 40-50 triệu),
- Lương: công nhân Liên Xô thấp hơn lương công nhân Mỹ gần 50 lần; 1 chuyên gia Liên Xô 1/100 1 chuyên gia Mĩ
=> số người lao động tích cực ít (30%)
- Nhà nước liên bang có số viên chức độ 2,5 triệu người. Tính cả ở cấp các nước cộng hoà thì lên tới 18-19 triệu người. Nhà nước tự biến thành con bò sữa khổng lồ để toàn bộ guồng máy quan liêu đông đảo đó hút đến giọt sữa cuối cùng. Nền kinh tế Liên Xô như một con tàu buồm, bánh lái thì rất khoẻ vì tập trung và kế hoạch hoá cao độ, song cánh buồm thì không chuyển động vì thiếu năng động, sinh khí và hiệu quả.
5
Tại sao Liên Xô lại lâm vào tình trạng như vậy ?
- Cuộc khủng hoảng dầu mỏ 1973, đưa thế giới lâm vào khủng hoảng toàn diện.
- Các nứơc tư bản nhanh chóng cải cách (chú trọng khoa học, công nghệ)…
- Thì Liên Xô vẫn duy trì:
+ Kinh tế theo chiều rộng (dựa vào khai thác tài nguyên sẵn có là chính…), thực hiện cơ chế quan liêu, bao cấp. Nền kinh tế thiếu năng động thụ động
+ Về xã hội, thiếu dân chủ, công bằng...
=> nền sản xuất của Liên Xô kém hiệu quả
=> trì trệ, khủng hoảng…
6
Khi cuộc khủng hoảng dầu mỏ nổ ra vào năm 1973, chính phủ Hà Lan quyết định ban bố lệnh cấm ô tô lưu thông vào Chủ Nhật hàng tuần (gọi là “Car-free Sunday”). Nhiều người dân Hà Lan đã phải chọn cách đi bộ, đi xe đạp, hoặc cưỡi ngựa.
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô Viết
Tìm hiểu nội dung cải tổ của Liên Xô?
2
Trước tình hình khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng Đảng và Nhà nước Xô Viết đã làm gì ?
Goóc-ba-chốp ; sinh ngày 2 tháng 3, 1931) từng là lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991.
Tháng 3/1985, Goóc-ba-chốp
lên nắm quyền lãnh đạo
=> đưa ra đường lối cải tổ
Đưa đất nước thoát khỏi
khủng hoảng => Xây dựng
CNXH nhân văn
Mục tiêu của “Cải tổ”
10
Cuộc cải tổ được tuyên bố như một cuộc cách mạng nhằm sửa chữa những sai lầm trước kia, đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng và xây dựng một CNXH theo đúng bản chất và ý nghĩa nhân văn đích thực của nó.
Nội dung của “Cải tổ” .
- Về kinh tế: (từ 1985) đưa ra nhiều phương án nhưng chưa thực hiện được.
- (Cho rằng vì hệ thống chính trị cản trở)
- Về chính trị - xã hội: (từ 1987 đẩy mạnh) thực hiện chế độ Tổng thống nắm mọi quyền lực, thực hiện đa nguyên về chính trị, xoá bỏ chế độ một đảng, tuyên bố dân chủ và công khai mọi mặt...
Goóc-ba-chốp (2 tháng 3,1931)
Từng là lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991
Những nỗ lực thực hiện cải cách của ông giúp chấm dứt Chiến tranh Lạnh, nhưng cũng góp phần kết thúc quyền uy tối cao của Đảng Cộng sản Liên xô (CPSU) và giải thể Liên bang Xô viết
Mikhail Sergeyevich Gorbachyov (phiên âm tiếng Việt: Mi-kha-in Goóc-ba-chốp)
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô Viết
- Cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 đòi hỏi các nước phải thực hiện cải cách toàn diện.
a. Bối cảnh
- Từ đầu những năm 80, nền KT-XH của Liên Xô ngày càng trì trệ, không ổn định, khủng hoảng
- 3/1985 Goóc-ba-chốp đề ra đường lối cải tổ.
b. Công cuộc cải tổ của Goóc-ba-chốp
- Do thiếu chuẩn bị đầy đủ, công cuộc cải tổ nhanh chóng lâm vào tình trạng bị động, khó khăn và bế tắc.
- Đất nước lún sâu vào khủng hoảng và rối loạn: bãi công, nhiều nước cộng hòa đòi li khai, tệ nạn xã hội gia tăng,...
Kết quả của “Cải tổ” ?
- Kinh tế: nhiều phương án nhưng chưa thực hiện được gì … Đến cuối những năm 80: lạm phát mạnh; 70% dân số sống dưới mức nghèo khổ...
- Chính trị: hàng trăm đảng phái mọc lên(1000 đảng phái), nhân dân mất niềm tin đối với Đảng CS và Nhà nước Liên Xô ….
- Xã hội: bãi công, biểu tình, xung đột, li khai… các thế lực thù địch kích động nhân dân chống chế độ …
=> hết sức trầm trọng
13
Thảo luận (2 phút)
Nhóm 1-2-3
Những nguyên nhân dẫn đến thất bại của cuộc Cải tổ của Goóc-ba-chốp.
Nhóm 4-5-6
Từ sự thất ủa cuộc cải tổ dẫn đến hệ quả gì.
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô Viết
c.Hệ quả
- 19/8/1991 cuộc đảo chính nhằm lật đổ Goóc-ba-chốp không thành, gây hậu quả nghiêm trọng. Đảng CS và Nhà nước LB hầu như tê liệt.
- 21/12/1991, 11 nước cộng hòa li khai, hình thành cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).
- Tối 25/12/1991, Goóc-ba-chốp từ chức Tổng thống, Liên Xô bị sụp đổ sau 74 năm tồn tại.
Môn-đô-va
Ác-mê-ni-a
A-déc-bai-gian
Cư-rơ-gư-xtan
Tát-gi-ki-xtan
Ucrai-na
Nga
Bê-lô-rút-xi-a
Ca-dắc-xtan
U-dơ-bê-ki-xtan
Tuốc-mê-ni-xtan
Lược đồ các nước SNG
Thảo luận 5 phút.
- So sánh tác động của cuộc khủng hoảng 1973 giữa Liên Xô và Đông Âu.
- Hệ quả của cuộc khủng hoảng ở Đông Âu.
17
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô Viết
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu
Tiết 3:
Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỶ XX
01
02
04
03
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu
Là những tổn thất hết sức nặng nề đối với phong trào cách mạng thế giới và các lực lượng dân chủ, tiến bộ ở các nước.
* Hậu quả
+ Đã xây dựng mô hình CNXH chứa đựng nhiều khuyết tật và sai sót, không phù hợp với quy luật khách quan trên nhiều mặt: kinh tế, xã hội, thiếu dân chủ, thiếu công bằng.
+ Chậm sửa đổi trước những biến động của tình hình thế giới. Khi sửa chữa, thay đổi thì lại mắc những sai lầm nghiêm trọng: rời bỏ nguyên lý đứng đắn của CN Mác-Lênin.
+ Những sai lầm, tha hoá về phẩm chất chính trị, đạo đức của một số nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước ở một số nước XHCN đã làm biến dạng CNXH, làm mất lòng tin, gây bất mãn trong nhân dân.
+ Hoạt động chống phá CNXH của các thế lực thù định trong và ngoài nước.
19
Nguyên nhân thất bại của CNXH ở Liên Xô và Đông Âu?
Luyện tập
Câu 1. Nguyên nhân cơ bản nào làm cho chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ?
A. Các thế lực chống CNXH trong và ngoài nước chống phá.
B. Chậm sửa chữa những sai lầm.
C. Nhận thấy CNXH không tiến bộ nên muốn thay đổi chế độ.
D. Xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội không phù hợp.
Câu 2. Liên Xô tiến hành công cuộc cải tổ đất nước trong những năm 80 của tk XX vì
A. đất nước lâm vào tình trạng “trì trệ” khủng hoảng.
B. đất nước đã phát triển nhưng chưa bằng Tây Âu và Mĩ.
C. cải tổ để sớm áp dụng thành tựu KH-KT thế giới.
D. các thế lực chống CNXH trong và ngoài nước luôn chống phá
Câu 3. Trước ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng chung trên toàn thế giới trong những năm 70 của thế kỉ XX Liên Xô đã làm gì?
A. Tiến hành cải cách kinh tế, chính trị, xã hội cho phù hợp.
B. Kịp thời thay đổi để thích ứng với tình hình thế giới.
C. Không tiến hành những cải cách về kinh tế và xã hội.
D. Có cải cách kinh tế, chính trị nhưng chưa triệt để.
Câu 4. Hãy nối các niên đại ở cột A cho phù hợp với sự kiện ở cột B
A. 1d, 2c, 3a, 4b, 5e. B. 1b, 2c, 3a, 4e, 5d.
C. 1e, 2a, 3c, 4b, 5d. D. 1a, 2c, 3d, 4e, 5b
Câu 5. Hội đồng Tương trợ Kinh tế (SEV) bị giải thể do nguyên nhân nào?
A. Do "khép kín" cửa trong hoạt “ộng.
B. Do không đủ sức cạnh tranh với Mĩ và Tây Âu
C. Do sự lạc hậu về phương thức sản xuất.
D. Do sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu.
a/Bài vừa học:
Em hãy trình bày quá trình khủng hoảng - tan rã của Liên Xô và các nước Đông Âu?
Nguyên nhân sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và Đông Âu
Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu đã dẫn tới những hậu quả gì?
b/ Bài sắp học:
Học bài, làm bài tập,
Chuẩn bị bài 3.
26
Tiết 3:
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
nguon VI OLET
