Tiết 5,6:
TRONG LÒNG MẸ
(Trích: NHỮNG NGÀY THƠ ẤU)
I/ Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Nguyễn Nguyên Hồng (1918-1982)
- Quê:
Nam Định, sống chủ yếu ở Hải Phòng
- Có tuổi thơ cơ cực, cay đắng
- Đa tài: sáng tác nhiều thể loại, nhất là văn xuôi.
- Nhà văn của những người cùng khổ, phụ nữ và trẻ em.
Có vốn sống và bản lĩnh
2. Tác phẩm:
-Thể loại:
Hồi kí.
- Vị trí:
Trích chương IV của hồi kí “ Những ngày thơ ấu”-1938
- Nội dung:
Viết về những kỉ niệm đau khổ thời thơ ấu của Nguyên Hồng
- Giá trị:
Tiêu biểu cho phong cách của Nguyên Hồng.
* Bố cục:
2 phần
+ Phần 1: từ đầu....người ta hỏi đến chứ
Cuộc gặp gỡ giữa Hồng và mẹ
Cuộc đối thoại giữa Hồng và người cô
+ Phần 2: còn lại
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh chú bé Hồng
- Hồng là kết quả của cuộc hôn nhân không tình yêu.
12 tuổi, cha mất vì nghiện ngập, mẹ cùng túng phải đi tha hương cầu thực lâu không về.
- Anh em Hồng phải sống nhờ bà cô ruột.
Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh của cậu bé Hồng?
Cô độc, đau khổ luôn khát khao tình yêu thương.
=> Rất đáng thương.
2. Cuộc đối thoại giữa người cô và Hồng:
Người cô
Chú bé Hồng
-Cười hỏi rất kịch: Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không?
-Toan tr? l?i cú nhung nh?n ra ý nghia cay d?c, gi? d?i c?a cụ, cu?i dỏp: Khụng!
- Giọng vẫn ngọt: Sao lại không vào?...
- Im lặng, cuối đầu, khóe mắt cay cay
-Vỗ vai, cười nói: mày dại quá...vào thăm em bé chứ.
-Nước mắt ròng ròng, cười dài trong tiếng khóc: Sao cô biết mợ con có con?
-Vẫn tươi cười kể chuyện
- Cổ nghẹn ứ khóc không ra tiếng
-D?i gi?ng, v? vai, gi?ng nghiờm ngh?, t? v? ng?m ngựi
- Im l?ng
Người cô
Chú bé Hồng
Tâm địa độc ác, lạnh lùng, giả dối, thâm hiểm
Đau đớn, phẫn uất, thương mẹ, căm tức những cổ tục phong kiến
Là cuộc chiến không cân sức, vũ khí là đòn roi tinh thần tra tấn Hồng nhưng cậu bé đầy bản lĩnh, hiểu được mục đích cuộc đối thoại nên tình yêu thương mãnh liệt dành cho mẹ không thay đổi.
3. Cuộc gặp gỡ bất ngờ với mẹ
*Hoàn cảnh:
- Nghe tin mẹ có em bé....
- Không hẹn trước
- Cha mất một năm
- Sau cuộc trò chuyện với người cô
a/ Cảm xúc của Hồng:
- Trước đó:
- Trèo lên xe, ríu cả chân, òa lên khóc nức nở.
- Thấy những cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt
Khát khao được gặp mẹ mãnh liệt, giải tỏa tâm lí, cảm xúc vỡ òa.
- Thoáng thấy bóng mẹ:
Hồng trả lời cô: cuối năm thế nào mợ cháu cũng về
chạy đuổi theo, bối rối gọi, sợ nhầm lẫn chúng bạn cười.
b/ Hình ảnh người mẹ trong mắt Hồng
- Gương mặt tươi sáng
- Không còm cõi, xơ xác như cô nói
- Khuôn miệng xinh xắn
- Hơi thở thơm tho lạ thường
- Mẹ vuốt ve: thấy êm dịu vô cùng...
Cảm nhận bằng nhiều giác quan, bằng khao khát và tình yêu
- Chính mẹ làm Hồng không mảy may suy nghĩ đến lời cô nói nữa
Tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt
Nội dung
P1: Cuộc đối thoại giữa Hồng và người cô
P2: Cuộc gặp bất ngờ với mẹ
Cảm xúc buồn tủi
Niềm vui sướng
Bản lĩnh và tình thương mẹ.
Tình cảm chân thành ấm áp Hồng-mẹ
III/ Tổng kết
2. Nội dung:
- Nỗi cay đắng tủi cực và tình yêu thương cháy bỏng của bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh.
- Ý nghĩa: Tình mẫu tử là mạch tình cảm mãi tuôn chảy trong tâm hồn con người.
1. Nghệ thuật:
- Tình huống truyện độc đáo cao trào cảm xúc
- Xây dựng nhân vật sinh động qua ngôn ngữ, nội tâm.
- Kết hợp TS với MT, BC tạo nên những rung động trong lòng người đọc
- Ngôn ngữ kể chuyện giàu cảm xúc, chân thực.
Câu 2: Nêu ý kiến của em về nhận định: “Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng”?
IV. Luyện tập
Câu 1: - HS thảo luận nhóm trình bày: …
Câu 1: Văn bản có tiêu đề “Trong lòng mẹ”, em có đồng ý với cách đặt tiêu đề ấy không ? Vì sao?
Bài làm
Gợi ý:
Đó là giây phút hạnh phúc, bộc lộ tình yêu thương mẹ của bé Hồng …
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ
- Đọc lại lại văn bản và nhớ phần ghi văn bản trong vở.
Tóm tắt văn bản.
Hoàn thành phần luyện tập trong vở.
Chuẩn bị tiết học tiếp theo.
nguon VI OLET
