Bài 2. Xã hội nguyên thuỷ

Tiết 2- BÀI 2:
XÃ HỘI NGUYÊN THỦY
TÍCH HỢP
VIỆT NAM THỜI NGUYÊN THỦY

Thị tộc và bộ lạc
a. Thị tộc
Thị tộc là nhóm người có khoảng hơn 10 gia đình, gồm 2 - 3 thế hệ già trẻ có chung dòng máu.
Thế nào là thị tộc?
Hợp tác lao động của nhiều người, của cả thị tộc.
* Quan hệ trong thị tộc:

Mọi thành viên đều hợp sức, chung lưng đấu cật, phối hợp ăn ý với nhau để tìm kiếm thức ăn. Được hưởng thụ bằng nhau, công bằng.

Con cháu tôn kính ông bà cha mẹ và ngược lại, ông bà cha mẹ đều yêu thương, chăm lo, bảo đảm nuôi dạy tất cả con cháu của thị tộc.
b. Bộ lạc:

- Bộ lạc: Là tập hợp một số thị tộc, sống cạnh nhau, có họ hàng với nhau và có chung một nguồn gốc tổ tiên.

- Mối quan hệ trong bộ lạc: là sự gắn bó, giúp đỡ nhau.

- Tính cộng đồng, bình đẳng là nguyên tắc vàng trong xã hội nguyên thủy.
Những túp lều của bộ tộc nguyên thủy sống dọc theo sông Curanja, Đông Nam Peru (Theo National Geographic)
Sự phát triển từ công cụ đồ đá
sang công cụ bằng kim loại.
Khoảng 5500 năm trước, phát
hiện đồng đỏ. Nơi phát hiện sớm
nhất là Tây Á và Ai Cập.

Khoảng 4000 năm trước, phát hiện
đồng thau ở nhiều nơi (trong đó có
Việt Nam: Văn Hóa Phùng Nguyên).
Khoảng 3000 năm trước,
con người đã biết sử dụng đồ sắt.
2. Buổi đầu
của thời đại
kim khí
5500 năm
3000 năm
4000 năm
Đồ sắt
Đồng thau
Đồng đỏ
Sự xuất hiện của công cụ kim loại có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất?
Nền nông nghiệp dùng cày
Chế tạo công cụ bằng kim loại
Nhờ đồ kim khí, nhất là sắt, con người có thể khai phá những vùng đất đai trước đây chưa thể khai phá nổi
Rìu đồng
*Hệ quả của việc sử dụng công cụ bằng kim loại:
Sản xuất phát triển : Nông nghiệp dùng cày (khai phá đất hoang, mở rộng diện tích trồng trọt), thủ công nghiệp (luyện kim, đúc đồng, làm đồ gỗ...), năng suất lao động tăng, làm xuất hiện một lượng sản phẩm thừa thường xuyên.
Quan hệ xã hội: Công xã thị tộc phụ quyền thay thế công xã thị tộc mẫu quyền (hình thành khái niệm “công xã thị tộc phụ quyền”.


3. Sự xuất hiện của tư hữu và xã hội có giai cấp


Nguyên nhân: Do sự phát triển của sức sản xuất, làm xuất hiện của cải dư thừa thường xuyên.
Một số người lợi dụng chức phận chiếm của cải dư thừa, làm xuất hiện chế độ tư hữu.

Do quá trình chiếm hữu của cải dư thừa và khả năng lao động của mỗi gia đình khác nhau, làm xuất hiện kẻ giàu – người nghèo. Xã hội nguyên thuỷ chuyển dần sang xã hội có giai cấp.
Tư hữu xuất hiện đã làm thay đổi trong xã hội nguyên thủy như thế nào?
SỰ XUẤT HIỆN GIAI CẤP
Công cụ kim khí
Tăng năng suất
Dư thừa
Tư hữu
Phân hóa giàu nghèo, bất bình đẳng
Khả năng lao động của mỗi gia đình
Gia đình mẫu hệ
Gia đình phụ hệ