Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

`
Chào mừng các em đến với tiết học hôm nay
mụn V?t lý 6
PHÒNG GD&ĐT BẮC NINH
TRƯỜNG THCS ĐẠI PHÚC
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
MỤC TIÊU
 Mô tả cấu tạo và hoạt động của băng kép
 Tìm hiểu những ứng dụng từ tính chất nở vì nhiệt của các chất trong cuộc sống
 Nhận biết được sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra một lực rất lớn
? Em có nhận xét gì về hình dạng của mái tôn và chỗ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray xe lửa?
Có hình lượng sóng
Có khe hở
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm (H21.1).
Dụng cụ:
 1 thanh kim loại (thanh thép)
 1 ốc vặn.
 1 chốt ngang.
 1 giá đỡ.
 Đèn cồn
Cách tiến hành:
 Đặt thanh kim loại lên giá đỡ.
 Lắp chốt ngang ở phía trong.
 Vặn ốc để siết chặt thanh thép lại.
=> Đốt nóng thanh thép và quan sát hiện tượng.
1. Quan sát thí nghiệm (H 21.1a)
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
1. Quan sát thí nghiệm (H21.1b)
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
 Đặt thanh kim loại lên giá đỡ.
 Lắp chốt ngang ở phía ngoài.
 Vặn ốc để siết chặt thanh thép lại.
=> Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép và quan sát hiện tượng
 Đốt nóng thanh thép.
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Trở lại
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
SUY NGHĨ TRẢ LỜI CÂU HỎI (3 phút)
Khi đốt nóng

 Thanh thép sẽ như thế nào?
 Chốt ngang sẽ có hiện tượng gì?
 Hiện tượng xảy ra đối với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
khi làm lạnh

 Thanh thép sẽ như thế nào?
 Chốt ngang sẽ có hiện tượng gì?
 Hiện tượng xảy ra đối với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
TRẢ LỜI
1) Khi đốt nóng:
- Thanh thép: nóng lên  nở ra
- Chốt ngang: gãy
- Chốt ngang gãy (biến dạng)  có lực (lớn) tác dụng lên nó
2) Khi làm lạnh:
- Thanh thép: lạnh đi  co lại
- Chốt ngang: gãy
- Chốt ngang gãy (biến dạng)  có lực (lớn) tác dụng lên nó
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
2. Nhận xét.
C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:
Khi thanh thép (1)…………. vì nhiệt nó gây ra (2)……….. rất lớn.
Khi thanh thép co lại (3)………… nó cũng gây ra (4)……….. rất lớn
lực
vì nhiệt
nở ra
lực
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
3. Kết luận.
 Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn
4. Vận dụng:
C5: Tại sao chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray của đường tàu hỏa phải chừa khe hở.
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Vì nếu không chừa khe hở thì khi trời nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, thanh ray nở ra và bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có đủ khe hở cho thanh ray nở dài => gây mất an toàn giao thông
Hai gối đỡ ở 2 đầu cầu có cấu tạo giống nhau không?
C5) Vì sao 1 gối đỡ của đầu cầu phải đặt trên các con lăn?
Khi nhiệt độ tăng cao
Khi nhiệt độ giảm xuống thấp
Đầu cầu cố định
Các con lăn giúp cầu không bị ngăn cản khi dãn nở vì nhiệt.
Khi nhiệt độ giảm xuống thấp
Cú cỏc con lan
Khi nhiệt độ tăng
Những hình ảnh vật cháy bị biến dạng
Các nha sĩ thường khuyên không nên ăn thức ăn quá nóng. Vì sao?
=> Vì men răng dễ bị rạn nứt.
II. Băng kép:
? Hãy quan sát băng kép và cho biết băng kép có cấu tạo như thế nào?
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
 Cấu tạo của băng kép gồm: 2 thanh kim loại có bản chất khác nhau (đồng và thép), được tán chặt vào nhau dọc theo chiều dài của thanh
1. Cấu tạo của băng kép
II. Băng kép:
? Hãy quan sát khi hơ nóng thì băng kép cong về phía thanh nào? Vì sao
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
2. Hoạt động của băng kép
2) Băng kép cong về phía thanh thép. Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Bang kộp dang th?ng. N?u l�m cho l?nh di thỡ nú cú b? cong khụng? N?u cú, thỡ cong v? phớa thanh thộp hay thanh d?ng? T?i sao?
Tiết 24 - Bài 21:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
 Có bị cong và cong về phía thanh đồng. Vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
 Kết luận: Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại
4. Ứng dụng của băng kép:
4. Ứng dụng của băng kép:
4. Ứng dụng của băng kép:
4. Ứng dụng của băng kép:
4. Ứng dụng của băng kép:
 Băng kép được dùng làm thiết bị đóng ngắt mạch điện tự động
Trong thực tế sự nở vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.

Ứng dụng trong
lắp đặt đường
ray

Ứng dụng trong
xây dựng cầu,
đường

Ứng dụng trong
thiết bị điện
tự động
BÀI TẬP
1/ Băng kép hoạt động dựa trên hiện tượng
A. chất rắn nở ra khi nóng lên
B. chất rắn co lại khi lạnh đi
C. chất rắn co dãn vì nhiệt ít hơn chất lỏng
D. các chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khác nhau
2/ Khi đun nóng băng kép bị uốn cong về phía thanh sắt, vì
A. sắt và đồng dãn nở vì nhiệt như nhau
B. sắt và đồng dãn nở vì nhiệt khác nhau
C. đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn sắt
D. sắt dãn nở vì nhiệt nhiều hơn đồng

Hướng dẫn về nhà:
+ Học thuộc phần ghi nhớ ở trang 67 SGK.
+ Làm bài tập ở SBT.
1. Bài vừa học
2. Bài sau:
Bài 25: NHIỆT KẾ -NHIỆT GIAI
Kẻ bảng 22.1 ở trang 69 SGK.
Đọc trước bài Nhiệt kế - Nhiệt giai