Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

Câu 1:
Chiều dòng điện được quy ước như thế nào?
Trả lời:
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị điện tới cực âm của nguồn điện
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đáp án
KIỂM TRA BÀI CŨ
Cho mạch điện hãy vẽ sơ đồ mạch điện khi khóa K đóng, có ghi chiều của dòng điện.
Câu 2:
Bài22: Chủ đề
Các tác dụng của dòng điện
Bài 22: CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I/ Tác dụng nhiệt:
C1: Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua.
I/ Tác dụng nhiệt:
C2: Lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung sau đây:
a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào để xác nhận điều đó?
- Bóng đèn bị nóng lên, ta có thể cảm thấy khi sờ bằng tay
b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua ?
- Dây tóc bóng đèn
Tiết 24- Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 2500o C.
Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc bóng đèn thường được làm bằng vonfram?
Người ta thường dùng Vonfram để làm dây tóc bóng đèn vì vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Dây sắt
Mảnh giấy nhỏ
Cầu chì
C3. Các em hãy quan sát thí nghiệm theo hình 22.2
Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết:
Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
Các mảnh giấy bị dây sắt đốt cháy đứt và rơi xuống
Trả lời
b/Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây tác dụng gì với dây sắt?
b/Dòng điện đã làm cho dây sắt nóng lên ( gây tác dụng nhiệt)
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em có kết luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện ?
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị . . . . . . . .
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới. . . . . . . . . cao và. . . . . . . . . . .
nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
Trả lời
Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở ( bị ngắt mạch ), tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra.
II/ Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
C5: Trong bóng đèn bút thử điện có chứa một chất khí ( khí nêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và cho nhận xét về hai đầu dây bên trong nó
Hai đầu dây bên trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau
Tiết 24- Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
C6: Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lời câu hỏi sau đây:
Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng ?
Trảlời
Đèn sáng do vùng chất khí giữa hai dầu dây đèn phát sáng
Qua các câu hỏi trên các em hãy hoàn thành kết luận cho phần này
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này. . . . . . . . . . .
phát sáng
b/ Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng cách nối hai đầu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện theo hình 22.5. Quan sát xem đèn có sáng không ?
Hình 22.5
Pin
K
Đèn không sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED)
a) Hãy quan sát ảnh của đèn điôt phát quang để nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng.
C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét xem khi khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn
Hình 22.5
Pin
K
+
_
Đèn LED chỉ sáng khi bản kim loại nhỏ bên trong đèn được nối với cực dương của pin và bản kim loại to hơn được nối với cực âm.
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo. . . . . . . . . . nhất định và khi đó đèn sáng
một chiều
I/ Tác dụng nhiệt:
* Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng đến nhiệt độ cao thì phát sáng.
* Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
C8: Dòng điện không gây tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường
A. Bóng đèn bút thử điện
B. Đèn điôt phát quang
C. Quạt điện
D. Không có trường hợp nào
III/ Vận dụng:
C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5. Nguồn điện là một chiếc pin với các cực (+) và(-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch
- Đóng khoá K, nếu đèn không sáng đổi hai đầu dây đèn. Khi đèn sáng, bản kim loại nhỏ trong đèn LED nối với cực nào thì đó là cực dương. Cực kia là cực âm
+
III. Tác dụng từ:
* Tính chất từ của nam châm:
Nam châm có tính chất từ vì nó có khả năng hút các vật bằng sắt hoặc thép. Mỗi nam châm có hai từ cực, tại đó các vật bằng sắt hoặc thép bị hút mạnh nhất.
* Nam châm điện:
Lõi sắt non
Dây dẫn mảnh có vỏ cách điện
I. Tác dụng từ:
* Tính chất từ của nam châm.
* Nam châm điện.
+ -
K
C1: a)
Thanh sắt (thép)
Thanh đồng
Thanh nhôm
I. Tác dụng từ:
* Tính chất từ của nam châm.
* Nam châm điện.
+ -
K
C1: b)
I. Tác dụng từ:
* Tính chất từ của nam châm.
Nam châm có tính chất từ vì nó có khả năng hút các vật bằng sắt hoặc thép Mỗi nam châm có hai từ cực, tại đó các vật bằng sắt hoặc thép bị hút mạnh nhất.
* Nam châm điện.
1. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là …………………………
2. Nam châm điện có ……………......... vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
nam châm điện
tính chất từ
* Vậy: Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
Kết luận:
Ứng dụng tác dụng từ của dòng điện
D?ng co di?n m?t chi?u
Đinamô xe đạp
K
Hình 23.3
IV. Tác dụng hoá học
Nắp nhựa
Thỏi than
Dung dịch muối đồng sunfat
Kết luận: Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp đồng đó là tác dụng hoá học của dòng điện.
Ứng dụng trong công nghiệp mạ kim loại
V. Tác dụng sinh lí
Quan sát hình ảnh và cho biết các hình ảnh này minh họa điều gì?
4 Dùng điện bắt cá
+ -
K
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Tiếp điểm
Chuông
Cuộn dây quấn quanh lõi sắt non
Hình 23.2
* Tìm hiểu chuông điện: Trả lời câu C2 C3.
V. Tác dụng sinh lí
Quan sát hình ảnh và cho biết các hình ảnh này minh họa điều gì?
4 Dùng điện để châm cứu
Hậu quả tai nạn điện
Những nguyên nhân có thể gây tai nạn điện
Cho trẻ nhỏ nắm, cầm những vật mang điện
Leo trèo lên cột điện hoặc xây nhà gần đường dây tải điện
Chơi ở gần đường dây dẫn điện cao thế
Do đến gần dây dẫn có điện bị đứt và rơi xuống đất
C7: Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn
B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh
C.Một cuộn dây dẫn có dòng điện chạy qua
D. Một đoạn băng dính


C8: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?
A. Làm tê liệt thần kinh
B. Làm quay kim nam châm
C. Làm nóng dây dẫn
D. Hút các vụn giấy
A. Khi quạt điện hoạt động lâu,sờ vào ta thấy quạt bị nóng lên.
E. Bị điện giật do sơ ý chạm tay vào dây điện không có vỏ bọc cách điện.
B. Bóng đèn điện phát sáng.
C. Nam châm điện
D. Mạ vàng cho vỏ chiếc đồng hồ.
1) Ph�t s�ng
5) Ho?a h?c
4) Nhi?t
3) Sinh lí
2) T?
NỘI DUNG CẦN NHỚ
Hướng dẫn về nhà
Làm bài tập 22.1 đến 22.10 sbt
Học thuộc phần ghi nhớ sgk/65
Đọc phần “có thể em chưa biết” và bài 24: cường độ dòng điện (Hoặc ôn tập)