Bài 23. Hướng động

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 11 A9
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TẤT THÀNH
GIÁO VIÊN: TRẦN QUỐC CƯỜNG
- Cơ thể con người có tất cả 8 hệ cơ quan, mỗi hệ cơ quan thực hiện một chức năng nhất định chẳng hạn như:
+ Hệ tiêu hóa biến đổi các chất phức tạp có trong thức ăn thành các chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được
+Hệ hô hấp cung cấp oxi để oxi hóa các chất hữu cơ thành năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống
+ Hệ bài tiết có vai trò bài tiết các chất thừa, chất độc ra khỏi cơ thể.
- Tuy mỗi hệ cơ quan thực hiện một chức năng riêng
nhưng giữa chúng luôn luôn có sự thống nhất chặt chẽ với nhau giúp cơ thể tồn tại và phát triển bình thường
KIỂM TRA BÀI CŨ
.........(1).......
.........(2).......
.........(3).......
............(4)............
.....(6).....
.........(7).......
...........(8)............
...............(5)................
Chương ii: cảm ứng
- Giúp các em tìm hiểu về hiện tượng cảm ứng ở sinh vật nói chung và ở thực vật, động vật nói riêng
- Cơ chế và đặc điểm của hiện tượng cảm ứng, phân loại hiện tượng cảm ứng.
- Phân biệt cảm ứng ở động vật và thực vật.
- Tìm hiểu khái niệm, cơ chế phát sinh dòng điện sinh học, điện thế nghỉ, điện thế động trong cơ thể sinh vật.
- Khái niệm và cơ chế hình thành tập tính ở động vật, phân loại tập tính.
- Ứng dụng kiến thức về cảm ứng, về tập tính vào cuộc sống con người.
Chương ii: cảm ứng
Thế nào là hiện tượng cảm ứng ở sinh vật (nói chung) và ở thực vật (nói riêng)?
Hãy quan sát các hình ảnh sau đây:
Gấu sẽ phản ứng như thế nào khi mùa đông đến?
Gấu sẽ ngủ suốt mùa đông để tránh khí hậu lạnh lẽo.
Khi thấy con nai đứng một mình thì báo đốm sẽ phản ứng như thế nào?
Thấy nai đứng một mình báo đốm lao nhanh tới vồ mồi
Động vật đã phản ứng rất nhanh trước các tác nhân kích thích của môi trường giúp chúng thích nghi với môi trường để tồn tại và phát triển
Thế còn thực vật thì sao? Chúng có phản ứng hay không trước các tác nhân kích thích của môi trường?
Lá cây sẽ khép lại để giảm sự sát thương do tác động của ngoại lực
Điều gì xảy ra nếu ta dùng tay tác động một lực vào lá cây trinh nữ đang xòe ra?
Điều gì xảy ra khi một con côn trùng đậu trên phiến lá cây gọng vó?
Lá cây sẽ khép lại giữ chặc mồi và sau đó tiết enzim tiêu hóa con mồi
Như vậy em hãy cho biết trước sự tác động của các tác nhân kích thích thích từ môi trường thì cơ thể sinh vật sẽ như thế nào?
Cơ thể sinh vật luôn phản ứng trả lời lại các tác nhân kích thích từ môi trường
Theo em thì thế nào là hiện tượng cảm ứng của sinh vật (nói chung) và thế nào là tính cảm ứng ở thực vật nói riêng?
- Cảm ứng ở sinh vật là sự phản ứng của sinh vật đối với các kích thích từ môi trường.
- Tính cảm ứng của thực vật là khả năng phản ứng của thực vật đối với các kích thích từ môi trường.

Hiện tượng cảm ứng ở thực vật và động vật có sự khác biệt nhau rất lớn. Sự khác biệt như thế nào sẽ dần dần được làm rõ qua các bài học của chương.
Một trong những hiện tượng cảm ứng rất phổ biến ở thực vật đó là sự hướng động
Vậy thế nào là Hướng động? Hướng động có vai trò gì đối với đời sống của thực vật và được ứng dụng như thế nào trong đời sống con người
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG
TIẾT 24, BÀI 23: HƯỚNG ĐỘNG
Hướng động là gì? Hướng động gồm những loại nào? Đặc điểm và cơ chế của từng loại hướng động?
Chúng ta cùng theo dõi báo cáo của nhóm 3+4:


Nhóm 3+4 xin kính chào quý thầy cô và xin chào tất cả các bạn. Nhóm 3+4 xin chúc quý thầy cô và các bạn một buổi sáng thật vui và thành công như mong đợi

Mời quý thầy cô cùng các bạn theo dõi bài báo cáo của nhóm 3+4
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG
TIẾT 24, BÀI 23: HƯỚNG ĐỘNG
Thế nào là hiện tượng
hướng động?

a. Cây được chiếu sáng từ một phía
b. Cây mọc trong tối hoàn toàn
c. Cây được chiếu sáng từ mọi phía
a
Sự sinh trưởng của thân cây non sẽ như thế nào trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau?
a. Cây được chiếu sáng từ một phía
c. Cây được chiếu sáng từ mọi phía
a
 Thân cây sinh trưởng hướng về phía nguồn sáng
 Cây mọc vống lên và có màu vàng úa
 Cây mọc thẳng, khỏe, lá có màu xanh lục đặc trưng
b. Sống trong tối hoàn toàn
Như vậy ở chậu a ánh sáng tác động theo một hướng xác định thì phản ứng của cây sẽ khác hẳn so với chậu c ánh sáng tác động từ nhiều hướng
Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định
Có những loại hướng động nào? Đặc điểm và cơ chế của từng loại đó?
Mời các bạn theo dõi thí nghiệm của nhóm 1+2 và kiểm chứng kết quả với thí nghiệm các bạn đã chuẩn bị.
-Thí Nghiệm: Đặt chậu cây đậu xanh ở mép trong cửa sổPhía bên ngoài là ánh sáng tự nhiên, bên trong là phòng tối. Khoảng 5 ngày sau đem chậu cây quan sát hướng sinh trưởng của thân và rễ
- Kết quả: thân cây mọc hướng ra phía bên ngoài còn rễ cây mọc hướng vào trong phòng tối
Phía Phòng tối
Phía Ngoài sáng
Nguồn sáng
Hướng động dương : là sự vận động của cơ quan hướng tới nguồn kích thích
Ví dụ: thân cây hướng sáng dương
- Hướng động âm: Là sự vận động của cơ quan tránh xa nguồn kích thích
Ví dụ: Rễ cây hướng sáng âm
Cơ chế nào đã làm cho thân cây hướng tới nguồn sáng còn rễ cây thì tránh xa nguồn sáng?
Phía tiếp xúc với ánh sáng ít hoocmon auxin
Phía không tiếp xúc với ánh sáng lượng hoocmon Auxin nhiều
Các tế bào của rễ thì có đặc điểm sinh trưởng ngược lại so với các tế bào của thân:
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG
+ Hướng động dương: Là sự vận động của các cơ quan hướng tới nguồn kích thích
* Cơ chế: Tế bào phía không tiếp xúc với kích thích sinh trưởng nhanh hơn tế bào phía tiếp xúc với kích thích sự vận động của cơ quan thực vật hướng tới nguồn kích thích
+ Hướng động âm: Là sự vận động của các cơ quan thực vật theo hướng tránh xa nguồn kích thích
* Cơ chế: Tế bào phía không tiếp xúc với tác nhân kích thích sinh trưởng chậm hơn tế bào phía tiếp xúc với kích thích sự vận động của cơ quan tránh xa nguồn kích thích
- Khái niệm: Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
- Có 2 loại hướng động:

CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI BÀI BÁO CÁO
Hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập sau:
I. Khái niệm hướng động
- Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định
....(1)......
.................(2).......................
.......(3)......
.......(4)......
.......(5)......
.......(6)......
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
- Dựa vào tác nhân kích thích người ta chia hướng động thành những kiểu nào?
- Đặc điểm của từng kiểu hướng động và vai trò của chúng đối với đời sống thực vật
- Cơ chế chung của các kiểu hướng động?
Chúng ta cùng theo dõi bài thuyết trình của nhóm 1+2:
Mời quý thầy cô cùng các bạn theo dõi bài báo cáo của nhóm 1+2
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
Dựa vào loại tác nhân kích thích hướng động được chia thành các kiểu sau:
1. Hướng sáng
- Khái niệm: Là phản ứng của cây đối với ánh sáng từ môi trường
2. Hướng trọng lực
- Khái niệm: Là phản ứng của cây đối với trọng lực của trái đất
Rễ cây và thân cây phản ứng như thế nào với tác nhân kích thích là trọng lực ?
Mời các bạn theo dõi thí nghiệm:
Đặt một chậu cây đậu xanh nằm ngang trên miếng đệm khoảng 5 ngày sau quan sát hướng mọc của thân và rễ?
Rễ cây hướng trọng lực dương
Thân cây hướng trọng lực âm
...(1)...
...(2)...
Đặt một chậu cây đậu xanh nằm ngang trên miếng đệm nhưng gắng chậu cây với máy hồi chuyển
Tại sao trong thí nghiệm này thân và rễ lại mọc theo hướng nằm ngang?
 Máy hồi chuyển quay chậu cây làm mất tác dụng của trọng lực từ mọi phía nên thân và rễ mọc theo hướng nằm ngang.
Rễ cây hướng trọng lực dương giúp rễ đâm sâu vào đất, giúp cây đứng vững và dễ tìm nguồn nước, khoáng cho cây
Vai trò của hướng trọng lực
3. Hướng hóa:
Khái niệm: Hướng hóa là phản ứng của cây đối với các hợp chất hóa học
+ Hướng hóa dương là sự vận động của cơ quan của cây hướng tới nguồn hóa chất
+ Hướng hóa âm là sự vận động của cơ quan của cây tránh xa nguồn hóa chất
Vai trò: Giúp cây tìm tới nguồn dinh dưỡng phân bón
4. Hướng nước:
Khái niệm: Hướng nước là sự sinh trưởng của rễ cây hướng tới nguồn nước
Vai trò: Giúp cây tìm tới nguồn nước
 Rễ cây đước hướng nước
5. Hướng tiếp xúc:
- Khái niệm: Là sự vận động sinh trưởng của cây đối với sự tiếp xúc.
- Vai trò: Giúp cây tiếp xúc với giá thể (trụ) để leo lên
- Ví dụ các loài thực vật thân dây leo như đậu hà lan, cây mướp, dây hồ tiêu...
Cơ chế chung cho các kiểu hướng động
Do hàm lượng hoocmon auxin phân bố không đồng đều của các tế bào ở phía tiếp xúc với tác nhân kích thích và phía không tiếp xúc với tác nhân kích thích làm cho tốc độ sinh trưởng của các tế bào ở 2 phía là khác nhau  nên cơ quan của thực vật có thể hướng tới hoặc tránh xa nguồn kích thích
Hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập sau đây:
.......(1)......
...(2)......
......(3).....
...(4)......
..... (5)................
...(6)......
...(7).....
........(8).........
........(10)............
........(9).....
III. VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG
TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
Em hãy cho biết vai trò chung của hướng động đối với đời sống thực vật?
III. VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG
TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
Hướng động giúp cây thích nghi với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển
C A M U N G
T R O N G L U C
H U O N G T I E P X U C
H U O N G N U O C
T R A N H X A
2
3
4
5
1
Giải đáp trò chơi ô chữ
? Đáp án hàng dọc
02/12/2019



KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ CÙNG
CÁC EM HỌC SINH ĐÓN MỘT DỊP TẾT
HẠNH PHÚC – SUM VẦY
AN KHANG – THỊNH VƯỢNG