2
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Để làm rõ đức tinh giản dị của Bác Hồ, tác giả đã chứng minh ở những phương diện nào?
? Nêu ý nghiã văn bản?
Tiết 97
Văn bản:
- Hoài Thanh-
Ý nghĩa văn chương
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
1. Tác giả:
Hoài Thanh (1902 – 1982 )
- Tên thật: Nguyễn Đức Nguyên.
Quê: xã Nghi Trung- huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
- Là nhà phê bình văn học xuất sắc.
Năm 2000, được Nhà nước phong giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật.
Tác phẩm nổi tiếng: Thi nhân Việt Nam.
2. Tác phẩm:
I. Đọc- Tìm hiểu chung:
3. Đọc- hiểu chú thich:
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
“ Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.
Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài. (...)”
cốt yếu
- Văn chương xuất hiện khi con người có cảm xúc mãnh liệt trước một hiện tượng đời sống.
- Văn chương là niềm xót thương của con người trước những điều đáng thương.
4, Thể loại, bố cục:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương:
I. Đọc- Tìm hiểu chung:
- Bố cục: 2 phần
+ Phần 1: Từ đầu -> Muôn loài
Nguồn gốc của văn chương
+ Phần 2: còn lại
Nhiệm vụ, công dụng của văn chương
II. Đọc- Tìm hiểu văn bản:
-Thể loại: Nghị luận văn học.
?Theo Ho�i Thanh ngu?n g?c c?c y?u c?a van chuong l� gi ?
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương chính là lòng yêu thương.
Nêu vấn đề tự nhiên, hấp dẫn, từ việc kể một câu chuyện đời xưa dẫn đến kết luận.
Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến
Truyện Kiều
(Nguyễn Du)
Lão hạc
(Nam Cao)
Tức nước vỡ bờ
(Ngô Tất Tố)
Trâu ơi, ta bảo trâu này.
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động.
-> Văn chương bắt nguồn từ thực tế đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm.
-> Văn chương bắt nguồn từ văn hoá, lễ hội, trò chơi...
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương.
a. Nhiệm vụ của văn chương.
“ Văn chương sẽ là hình dung, của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.(...)”
- Văn chương phản ánh hiện thực cuộc sống.
“Vụt qua mặt trận đạn bay vèo vèo”.
( Lượm - Tố Hữu)
“Cái cò lặn lội bờ ao..” ( Ca dao )
-> Văn chương phản ánh cuộc chiến đấu.
-> Phản ánh cuộc sống lao động.
+ Cuộc sống của con người, của xã hội vốn muôn hình vạn trạng, văn chương có nhiệm vụ phản ánh cuộc sống đó.
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương.
a. Nhiệm vụ của văn chương.
- Văn chương là hình dung của sự sống
- Văn chương sáng tạo ra sự sống
Truyện “Thạch Sanh”
Truyện “ Cây bút thần”
Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động của người xưa.
+ Văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có để mọi người phấn đấu xây dựng, biến chúng thành hiện thực tương lai tốt đep.
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương.
b. Công dụng của văn chương.
- Văn chương giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.
Ví dụ: (Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)
Ví dụ: “ Cuộc chia tay của những con búp bê “ ( Khánh Hoài)
- Văn chương gây cho ta những tình cảm không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
“ Một người hàng ngày chỉ lo cặm cụi vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở đâu đâu ... hay sao “ ( Hoài Thanh)
Văn chương làm giàu tình cảm của con người.
“ Cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thấm đẫm và trở nên rộng rãi đến trăm nghìn lần” ( Hoài Thanh)
-> Văn chương làm đẹp làm hay những thứ bình thường
* Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì rất nghèo nàn.
Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc
sáng tạo ra sự sống, nguồn gốc của
văn chương đều là tình cảm, là lòng vị
tha.Và vì thế, công dụng của văn
chương cũng là giúp cho tình cảm
và gợi lòng vị tha.[…. ]
? Sau khi đọc xong truyện cổ tích “Tấm Cám”, em có những cảm tình cảm, cảm xúc gì? Khi chưa đọc, em có những cảm xúc đó không?
?Tình cảm của em đối với cha mẹ ra sao? Khi học xong văn bản “Cổng trường mở ra” và những bài ca dao nói về công lao trời biển của cha mẹ, thì tình cảm ấy trở nên như thế nào?
Ti?t 97 . í nghia van chuong
- Hoài Thanh -
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật.
- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, cảm xúc dồi dào, giàu hình ảnh.
Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng yêu thương.
Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, làm giàu tình cảm con người.
2. Nội dung.
Em có nhận xét gi về cách lập luận của tác giả?
IV. Luyện tập.
21
IV. Luyện tập.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Em hãy tìm thêm dẫn chứng để chứng minh rằng: văn chương phản ánh cuộc sống, sáng tạo cuộc sống qua các văn bản đã học?
V. Vận dụng và mở rộng:
Một số tác phẩm văn học nổi tiếng
24
D?N Dề
-V? nh� h?c b�i, d?c l?i van b?n, l�m b�i t?p (SGK - trang 63).
.Ngu?n g?c c?t y?u c?a van chuong l� gỡ ? .Van chuong cú nh?ng cụng d?ng n�o ?
-Chu?n b? b�i: Tr? l?i cỏc cõu h?i "Chuy?n d?i cõu ch? d?ng th�nh cõu b? d?ng"(tt).
Cảm ơn quý thầy cô và các em !
nguon VI OLET
