Bài 25. Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)

Giáo viên: Nguyễn Thị Minh Hồng-Tổ: KHXH
BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884)
I. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ NHẤT. CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KÌ
G
A
C
N
I
E
A
A
A
T
H
A
N
H
H
A
D
U
Y
P
U
Y
1
2
3
X
X
X
Ô chữ gồm 6 chữ cái:
Đây là kẻ đã chỉ huy quân Pháp ra đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất (1873)?
2. Ô chữ gồm 7 chữ cái:
Đây là tên của một cửa ô ở Hà Nội?
3. ễ ch? g?m 6 ch? cỏi:
Dõy l� tờn quõn gi?c theo l?nh Phỏp dó gõy r?i ? H� N?i nam 1873?
TR
Ô
C
H
Ữ
U
N
G
Y
E
N
H
A
T
G
CH
I
4
X
A
I
A
P
T
U
5
X
A
6
X
A
H
I
P
H
A
M
V
A
N
N
G
7
X
A
O
Y
E
U
N
U
4. Ô chữ gồm 7 chữ cái:
Đây là tên một tỉnh bị Pháp chiếm cuối năm 1873?
5. Ô chữ gồm 8 chữ cái:
Đây là tên bản Hiệp ­ước nhà Nguyễn ký với Pháp ngày 15-3-1874)?
6. Ô chữ gồm 11 chữ cái:
Đây là ng­ười đứng đầu căn cứ chống Pháp tại Phong Doanh (Ý Yên, Nam Định.
7. Ô chữ gồm 7 chữ cái:
Đây là tinh thần quý báu của dân tộc ta?
C
Hàng dọc
A
U
G
I
A
Y
C
BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
I. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ NHẤT. CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KÌ
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
? Sau 8 năm kí Hiệp ước Giáp Tuất (1874) tình hình Pháp và Việt Nam có gì thay đổi ?
- Chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa phát triển mạnh.
- Kinh tế kiệt quệ, chính trị bất ổn
- Khước từ Duy tân
- Triều đình bất lực.
- Nhu cầu về thuộc địa tăng cao
- Rối loạn và suy yếu
TIẾT 39- BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
* Âm mưu của thực dân Pháp:
+ Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước năm 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh, Pháp đem quân xâm lược bắc Kì lần thứ hai.
* Diễn biến:
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
Quân Pháp đánh thành Hà Nội
Sông Hồng
“Thần là một kẻ thư sinh, biết đâu việc binh bị mà Bệ hạ lại giao cho cái chức vụ quá quan trọng. Làm sao tin được lòng giặc, nên thần lo sửa soạn đề phòng. Việc chưa xong thì binh Pháp kéo đến. Thần trộm nghĩ, Hà Nội là cuống họng của Bắc Kì, nên thần thường tâu về triều xin thêm binh, nhưng lại bị Bệ hạ quở trách... Một mình thề với Long thành, nguyện theo Nguyễn Tri Phưương nơi suối vàng vậy”.
hoàng diệu
(1829 - 1882)
* Âm mưu của thực dân Pháp:
+ Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước năm 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh, Pháp đem quân xâm lược bắc Kì lần thứ hai.
* Diễn biến:
+ Ngày 3/4/1882, quân Pháp do Ri- vi- e chỉ huy đã kéo quân ra Hà Nội khiêu khích
+ Ngày 25/4/1882, Ri- vi-e gửi tối hậu thư yêu cầu Tổng đốc Hoàng Diệu buộc phải nộp thành. Không đợi trả lời, Pháp mở cuộc tiến công và chiếm thành Hà Nội
* Kết quả:
- Thành Hà Nội thất thủ, quân Pháp chiếm một số nơi: Hòn Gai, Nam Định...
TIẾT 39- BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
Theo em vì sao thành Hà Nội thất thủ?
- Thực dân Pháp đánh bất ngờ, Hoàng Diệu bị động trong việc đối phó
- Lực lượng thực dân Pháp mạnh
- Nhà Nguyễn không quyết tâm đánh giặc
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
Sau khi thành Hà Nội thất thủ, triều đình Huế đã có hành động gì?
- Cầu cứu quân Thanh
- Cử ngưười ra Hà Nội thương thuyết với Pháp
- Ra lệnh cho quân ta phải rút lên mạn ngược
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
* Hà Nội:
- Nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn bước tiến của quân giặc
- Ngày 19/5/1883, quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần thứ II, Ri- vi- e bị giết tại trận.
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
Huế
Quốc tử giám
Cầu Giấy
sơn tây
19 -5 - 1883
Hòn Gai
Nam D?NH
Thành Hà Nội
Chiến thắng Cầu Giấy lần 2 (19/5/1883)
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)

RI – VI – E BỊ GIẾT TẠI CẦU GIẤY ( 1883 )
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
* Hà Nội:
- Nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn bước tiến của quân giặc
- Ngày 19/5/1883, quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần thứ II, Ri- vi- e bị giết tại trận.
-> Chiến thắng Cầu Giấy lần II làm cho Pháp thêm hoang mang, dao động, chúng định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại tiếp tục chủ trương thương lượng với Pháp và hi vọng chúng sẽ rút quân.
* Các địa phương khác:
- Nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để ngăn bước tiến của giặc.
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
Pháp tấn công Thuận An - cửa ngõ Kinh thành Huế
CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 1883,1885
* Hoàn cảnh:
Ngày 18/8/1883, Pháp bắt đầu tấn công Thuận An, uy hiếp kinh thành Huế
Triều đình Huế hoảng hốt xin đình chiến.
Ngày 25/8/1883, Triều đình Huế kí với Pháp hiệp ­ước Hác-măng
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
Đất bảo hộ
§Êt
nöa
b¶o
hé
§©t thuéc Ph¸p
Vùng đất cai quản của triều đình Huế
Nội dung Hiệp ước Hác-măng
- Triều đình chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh đư­ợc sáp nhập vào Bắc Kì.
- Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
* Hoàn cảnh:
Ngày 18/8/1883, Pháp bắt đầu tấn công Thuận An, uy hiếp kinh thành Huế
Triều đình Huế hoảng hốt xin đình chiến.
Ngày 25/8/1883, Triều đình Huế kí với Pháp hiệp ­ước Hác-măng
* Nội dung:
+ Triều đình chính thức thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì...
+ Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên khâm sứ Pháp ở Huế
+ Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do Pháp nắm.
+ Triều đình phải rút quân ở Bắc Kì về Trung Kì.
- Pháp chiếm hàng loạt các tỉnh ở Bắc Kì: Bắc Ninh, Tuyên Quang, Thái Nguyên...
- Ngày 6/6/1884, Pháp buộc triều đình Huế kí Hiệp ước Pa- tơ- nốt
TIẾT 39 - BÀI 25 - KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882 - 1884
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
* Nội dung:
- Cơ bản giống Hiệp ước Hác -măng, chỉ sửa đổi ranh giới khu vực Trung Kì.
- Nhà Nguyễn chính thức thừa nhận quyền cai quản của pháp trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
* Hậu quả
- Nhà nước phong kiến Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập đã hoàn toàn sụp đổ.
- Việt Nam trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến.
Hiệp ước Pa-tơ-nốt
Đất bảo hộ
Đất thuộc Pháp
Hiệp ước Hác -măng
Vùng
đất
cai
quản
của
triều
đình
Huế
Đất bảo hộ
Đất thuộc Pháp
Việt Nam là nước thuộc địa nửa phong kiến
Việt Nam là nước bảo hộ
Tại sao Pháp không giữ nguyên bản Hiệp ước Hác-măng mà lại kí tiếp bản Hiệp ước Pa-tơ-nốt với triều đình?
=> Nới rộng một số điều khoản để lấy lòng vua quan nhà Nguyễn.
=> Sự nham hiểm của Pháp: muốn sử dụng nhà nước phong kiến Nguyễn làm tay sai (công cụ thống trị)
Luyện tập

Câu 1: Hãy nối thời gian (cột A) với sự kiện (cột B) sao cho đúng:
Pháp xâm
lược VN
Pháp hoàn thành việc XL VN
Mất 3 tỉnh miền Đông NK
Mất 3 tỉnh miền Tây NK
VN mất quyền độc lập
VẬN DỤNG
VN trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến
Em hãy tóm tắt ngắn gọn nội dung sự kiện theo thứ tự từng mốc thời gian?
Trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc mất nước
... “Nay từ nước mất nhà tan,
Cũng vì những lũ vua quan ngu hèn.
Năm Tự Đức thập nhất niên
Nam Kì đã lọt dưới quyền giặc Tây.
Hăm lăm năm sau trận này
Trung Kì cũng mất, Bắc Kì cũng tan,
Ngàn năm gấm vóc giang san
Bị vua nhà Nguyễn đem hàng cho Tây
Tội kia càng đắp càng đầy
Sự tình càng nghĩ càng cay đắng lòng”
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 2)
VẬN DỤNG
Lập bảng nêu nội dung chủ yếu của các Hiệp ước Hác-măng (1883) và Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884) theo mẫu:
- Triều đình chỉ đưược cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do người Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
- Triều đình chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi vùng Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì.
- Ranh giới khu vực Trung Kì được điều chỉnh: sáp nhập thêm 3 tỉnh Thanh - Nghệ -Tĩnh ở phía Bắc và tỉnh Bình Thuận ở phía Nam.
4
3
2
1
 Lợi dụng cơ hội nào Pháp đưa quân tấn công Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế?
Trận Cầu giấy lần 2 diễn ra vào thời gian nào?
Chiến thắng Cầu Giấy lần 2, quân Pháp hoang mang dao động, triều đình Huế có chủ trương, thái độ như thế nào?
Đội quân của ai đã hai lần giết sĩ quan Pháp tại Cầu Giấy?
Quân cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc
 Vua Tự Đức qua đời, nội bộ triều đình Huế lục đục.
Thương thuyết với Pháp.
19/5/1883
NHẬN DIỆN LỊCH SỬ
3
4
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Start
HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
- Sưu tầm hình ảnh, tài liệu, nhận định đánh giá về cuộc kháng chiến toàn quốc.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI SAU
Xem lại kiến thức đã học
Nghiên cứu tiếp bài các phần tiếp theo
Chúc các em sức khoẻ và thành công!