Máy điện xoay chiều
ba pha – Máy biến áp ba pha
Bài 25
Mục tiêu bài học
Biết được khái niệm, phân loại & công dụng của máy điện xoay chiều ba pha.
Biết công dụng, cấu tạo, cách nối dây & nguyên lí làm việc của máy biến áp ba pha.
Cấu trúc bài học
Một số loại
máy điện xoay chiều ba pha máy biến áp ba pha
1. Khái niệm
Máy điện xoay chiều ba pha là máy điện làm việc với dòng điện ba pha.
Hoạt động dựa trên nguyên lí cảm ứng điện từ và lọc từ.
2. Phân loại và công dụng
Máy điện xoay chiều ba pha
Máy điện tĩnh
Máy điện quay
Máy phát điện
Động cơ điện
Máy điện tĩnh: Biến đổi các thông số (điện áp, dòng điện,..) của hệ thống điện.
2. Phân loại và công dụng
Máy điện quay:
+ Máy phát điện: Biến cơ năng thành điện năng, làm nguồn cấp cho điện tải.
+ Động cơ điện: Biến điện năng thành cơ năng, làm động lực cho các máy và thiết bị.
1. Khái niệm & Công dụng
Máy biến áp ba pha là máy điện tĩnh, dùng để biến đổi điện áp của hệ thống dòng điện xoay chiều ba pha nhưng giữ nguyên tần số.
Sử dụng trong hệ thống truyền tải và phân phối điện năng, điện dân dụng và công nghiệp, trong các phòng thí nghiệm.
1. Cấu tạo
1. Dây cuốn cao áp
Gồm: Lõi thép và dây cuốn.
2. Dây cuốn hạ áp
3. Trụ từ có bọc cách điện
4. Gông từ
2. Cấu tạo – Lõi Thép
Lõi thép có ba trụ từ đặt dây cuốn và gông từ để khép kín mạch.
Lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật điện (Thép Silic) dày 0,35 ÷ 0.5 mm phủ sơn và ghép lại.
2. Cấu tạo – Dây quấn
Là dây phủ đồng cách điện và cuốn quanh trụ từ của lõi thép.
Mỗi máy biến áp có 3 dây cuốn sơ cấp và 3 dây cuốn thứ cấp.
? Tại sao lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật điện?
? Vậy tại sao các lá thép kĩ thuật điện được phủ sơn?
Có thể bạn chưa biết ???
Lõi thép làm bằng các lá thép kĩ thuật điện để hạn chế dòng điện Fu-cô sinh ra khi từ trường biến đổi.
Các lá thép kĩ thuật điện được phủ sơn để chống gỉ & cách điện.
3. Sơ đồ đấu dây & kí hiệu.
Ba dây cuốn nhận điện vào (dây sơ cấp) kí hiệu: AX, BY, CZ.
Ba dây cuốn đưa điện ra (dây thứ cấp) kí hiệu: ax, by,cz.
Một số cách đấu dây:
+ Nối sao – sao có dây trung tính.
+ Nối sao – tam giác.
+ Nối tam giác – sao có dây trung tính.
Máy biến áp cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ, dây cuốn thứ cấp thường nối hình sao có dây trung tính.
Một số cách đấu dây
Nối sao – sao
Nối sao – tam giác.
Nối tam giác – sao
? Hãy giải thích tại sao ở các máy biến áp cung cấp cho các hộ tiêu thụ, dây cuốn thứ cấp thường nối hình sao có dây trung tính?
Có thể bạn chưa biết ???
Tải của mỗi hộ tiêu thụ khác nhau (tức là tổng trở các pha khác nhau). Nhờ có dây trung tính nên điện áp pha trên các tải không vượt quá điện áp định mức.
Thuận tiện cho việc sử dụng đồ dùng điện vì nối hình sao tạo ra 2 trị số điện áp khác nhau: Ud và Up
4. Nguyên lí làm việc
Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.
Dòng điện được tạo ra trong cuộn dây sơ cấp khi nối một hiệu điện thế sơ cấp và một từ trường biến thiên trong lõi sắt.

Từ trường biến thiên này tạo ra trong mạch điện thứ cấp một hiệu điện thế thứ cấp.
Như vậy, hiệu điện thế sơ cấp có thể thay đổi được hiệu điện thế thứ cấp thông qua từ trường.

Sự biến đổi này có thể được điều chỉnh qua số vòng cuốn trên lõi sắt.
Do cách đấu dây nên máy biến áp có hệ số biến áp pha Kp và hệ số biến áp dây Kd :
5. Hệ số biến áp
Vì máy biến áp có:
 Kd = Kp
TH 1: Nối sao - sao có dây tr.tính. (Y/Yo)
Vì máy biến áp có:
Cuộn thứ cấp nối tam giác: Ud2 = Up2
TH 2: Nối sao – tam giác. (Y/)
Vì máy biến áp có:
Cuộn sơ cấp nối tam giác : Ud1 = Up1
TH 3: Nối tam giác – sao có dây tr.tính (/Yo)
Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy Thanh và các bạn để bài thuyết trình hoàn thiện hơn.
Thank You!
Các thành viên: Bá Thạch, Phương Uyên, Hồng Phượng, Thiên Trang, Thúy Quỳnh, Đức Hoàng, Đức Hải, Anh Phi, Thu Nga, Ánh Linh, Kim Yên. Chân thành cảm ơn sự quan tâm theo dõi của các bạn!
nguon VI OLET