Tiết 101 : Ôn tập văn nghị luận
I. Hệ thống hóa các văn bản nghị luận đã học ( Bài 20,21,23,24 )
1. Điền vào bảng trống theo mẫu dưới đây :
* Thảo luận nhóm :
Nhóm 1 : VB – Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
Nhóm 2 : VB – Sự giàu đẹp của Tiếng Việt .
Nhóm 3 : VB – Đức tính giản dị của Bác Hồ.
Nhóm 4: VB – Ý nghĩa văn chương .
* Thời gian : Thảo luận trong 2 phút
- Từng nhóm cử đại diện trình bày kết quả .
Kể tên các VB nghị luận đã học trong chương trình ngữ văn 7 ?
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
Hồ Chí Minh
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta
Chứng minh
Sự giàu đẹp của tiếng Việt
Đặng Thai Mai
Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay
Chứng minh kết hợp giải thích
Đức tính giản dị của Bác Hồ
Phạm Văn Đồng
Đức tính giản dị của Bác Hồ
Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị với đời sống bình thường vô cùng giản dị của Bác : giản dị trong sinh hoạt , trong cách nói và viết
CM (kết hợp GT và bình luận)
Hoài Thanh
Ý nghĩa của văn chương với ĐS của con người
Nguồn gốc của văn chương là ở sự thương người. Văn chương hình dung , sáng tạo ra sự sống và bồi đắp tình cảm của con người.
Giải thích
( kết hợp bình luận )
Ý nghĩa văn chương
2. Những đặc sắc nghệ thuật của bốn văn bản trên:
- K?t h?p gi?i thích, bình lu?n ng?n g?n
Trình bày vấn đề một cách dung d?, d? hi?u.
L?i van giàu c?m x�c hình ảnh.
Ý nghĩa văn chương
K?t h?p ch?ng minh v?i gi?i thích, bình lu?n ng?n g?n; d?n ch?ng c? th?, tồn di?n
L?i van tr�n d?y c�m x�c.
Đức tính giản dị của Bác Hồ
- Bố cục mạch lạc, kết hợp ch?ng minh v� giải thích.
- Luận cứ xác đáng, toàn diện, chặt chẽ
Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
- Bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, sắp xếp theo trình t? th?i gian,
- So sánh đặc sắc, g?i c?m.
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
4
3
2
1
Tiết 101 : Ôn tập văn nghị luận
I. Hệ thống hóa các văn bản nghị luận đã học ( Bài 20,21,23,24 )
1. Điền vào bảng trống theo mẫu dưới đây :
2. Nêu tóm tắt những nét đặc sắc về nghệ thuật của các văn bản nghị luận đã học ?
3. So sánh văn nghị luận với các thể loại hình trữ tình và tự sự ?
Đọc thầm đoạn thơ và các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi :
- Về nội dung chúng có điểm gì giống nhau ?
Về cách thức thức biểu đạt chúng có gì khác nhau ? Phân tích chỉ rõ những điểm khác nhau đó ?
Có một lần các cháu thiếu nhi đến tham Bác. Chú bảo vệ bảo Bác rất bận, không thể tiếp
các cháu được. Bác biết chuyện li?n ra dón các cháu vào. Bác trò chuyện vui vẻ, dặn dò các cháu chăm ngoan, học giỏi, biết vâng lời ông bà cha mẹ, th?y cô... Khi các cháu ra v?, Bác tiễn dến tận ngõ. Xe từ từ lăn bánh, ngoái lại nhìn các cháu vẫn còn thấy một cụ già hiền từ dứng nhìn theo và vẫy chào tạm biệt.
(Chuyện đời thường của Bác Hồ)
Phương thức biểu đạt: Tự sự.
Căn cứ xác định: Đoạn văn đã kể lại câu chuyện các cháu thiếu nhi đến thăm Bác Hồ.
" Đêm qua em mơ gặp Bác Hồ, râu Bác dài, tóc Bác bạc phơ...". Trước mắt tôi hiện lên hình ảnh Bác thật hiền từ như một
ông Bụt vậy. Nhưng Bác không mặc áo dài thụng, tay chống gậy trúc mà là bộ quần áo kaki đã bạc màu, miệng tươi cười , tay cầm đĩa kẹo để chia cho các cháu thiếu nhi. Hôm qua tôi được
điểm mười, nên tôi cũng được Bác chia kẹo. Tôi háo hức mong chờ đến lượt mình. Chao ôi, ánh mắt Bác nhìn tôi mới thật trìu mến và ấm áp làm sao! Tôi ngỡ như ông ngoại đang nhìn tôi vậy. Ôi! Không lẽ đây lại là một giấc mơ sao? Một giấc mơ kỳ diệu mà tôi ước nó sẽ không kết thúc.
(Bài làm của học sinh)
Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
Căn cứ xác định: Đoạn văn bộc lộ tình cảm, cảm xúc với Bác Hồ kính yêu.
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng....
( Minh Huệ )
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.....
Đêm nay Bác không ngủ
- Đoạn thơ tự sự kể về việc anh đội viên chứng kiến việc làm của Bác vào một đêm không ngủ . Anh bày tỏ sự kính trọng , ngưỡng mộ Bác .
- Đoạn thơ có nhịp điệu tha thiết và cách gieo vần linh hoạt
“ ... Con người của Bác , đời sống của Bác giản dị như thế nào , mọi người chúng ta đều biết : bữa cơm , đồ dùng, cái nhà , lối sống . Bữa cơm chỉ có vài ba món rất giản đơn , lúc ăn Bác không để rơi vãi một hột cơm ,ăn xong cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn còn lại thì được sắp xếp tươm tất . Ở việc làm nhỏ đó , chúng ta càng thấy Bác quý trọng biết bao kết quả sản xuất của con người và kính trọng như thế nào người phục vụ....Giản dị trong đời sống ,trong quan hệ với mọi người , trong tác phong , Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết , vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được , nhớ được và làm được...
Trích “ Đức tính giản dị của Bác Hồ” – Phạm Văn Đồng
* Luận điểm : - Bác giản dị trong đời sống .
- Bác giản dị trong cách nói và cách viết.
* Luận cứ : đời sống của Bác giản dị như thế nào , mọi người chúng ta đều biết : bữa cơm , đồ dùng, cái nhà , lối sống .
- Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết , vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được , nhớ được và làm được...
3.. So sánh văn nghị luận với các thể loại hình trữ tình và tự sự
Tiết 101 : Ôn tập văn nghị luận
I. Hệ thống hóa các văn bản nghị luận đã học ( Bài 20,21,23,24 )
1. Điền vào bảng trống theo mẫu dưới đây :
2. Nêu tóm tắt những nét đặc sắc về nghệ thuật của các văn bản nghị luận đã học ?
3. So sánh văn nghị luận với các thể loại hình trữ tình và tự sự ?
4. Những câu tục ngữ trong bài 18 ,19 có phải là văn bản nghị luận đặc biệt không ? Vì sao ?
Văn nghị luận phân biệt với các thể loại tự sự, trữ tình chủ yếu ở chỗ nghị luận dùng lý lẽ, dẫn chứng và bằng cách lập luận nhằm thuyết phục nhận thức của người đọc. Bài văn nghị luận nào cũng có đối tượng (hay đề tài) nghị luận, các luận điểm, luận cứ và lập luận. Các phương pháp lập luận chính thường gặp là chứng minh, giải thích.
Ghi nhớ:
Nghị luận là một hình thức hoạt động ngôn ngữ phổ biến trong đời sống và giao tiếp của con người để nêu ý kiến, đánh giá, nhận xét bàn luận về các hiện tượng sự vật, vấn đề xã hội, tác phẩm nghệ thuật, hay về ý kiến của người khác.
Em hãy chọn câu trả lời chính xác nhất:
3. Tục ngữ có thể coi là:
Văn bản nghị luận
Không phải là văn bản nghị luận
Một loại văn bản nghị luận đặc biệt ngắn gọn
Bài 1
Điền Đ(đúng) hoặc S(sai) vào ô trống
a) Một bài thơ trữ tình không có cốt truyện và nhân vật .
b) Một bài thơ trữ tình không có cốt truyện nhưng có thể có nhân vật .
c) Một bài thơ trữ tình chỉ biểu hiện trực tiếp tình cảm, cảm xúc của tác giả .
d) Một bài thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm, cảm xúc của tác giả ; cảm xúc qua hình ảnh thiên nhiên ,con người hoặc sự việc.
S
Đ
S
Đ
Bài 2:
Bài 3: Điền Đ(đúng) hoặc S(sai) vào ô trống
a) Trong văn bản nghị luận không có yếu tố miêu tả ,tự sự .
b) Trong văn bản nghị luận không có cốt truyện và nhân vật .
c) Trong văn bản nghị luận có thể có biểu hiện tình cảm ,cảm xúc .
d) Trong văn bản nghị luận không sử dụng phương thức biểu cảm .
S
Đ
Đ
S
Củng cố
Hướng dẫn về nhà
Ôn tập kĩ về văn bản nghị luận.
Phân biệt văn bản nghị luận với các văn bản tự sự và trữ tình.
Soạn bài : “Sống chết mặc bay” của Phạm Duy Tốn.
nguon VI OLET
