Vì sao có lụt vào tháng 7, 8 hàng năm?
=> Do mưa nhiều, ngập úng, nước không thoát được
Vì sao lại có hiện tượng nguyệt thực ?
=> Vì mặt trăng không tự phát ra ánh sáng mà chỉ phản quang lại ánh sáng nhận từ mặt trời. Trong quá trình vận hành trái đất, mặt trăng và mặt trời có lúc cùng đứng trên 1 đường thẳng. Trái đất ở giữa che mất nguồn sáng của mặt trời và lam cho mặt trăng bị tối
Vì sao nước biển mặn ?
=> Nước sông suối có hòa tan nhiều loại muối lấy từ các lớp đất đá trong lục địa, khi ra đến biển mặt biển có độ thoáng rộng nên nước thường bốc hơi, còn các muối ở lại, lâu ngày muối tích tụ lại làm cho nước biển mặn.
Những vấn đề cần giải thích trong văn nghị luận thường gặp như:
- Th? n�o l� h?nh phỳc?
- "U?ng nu?c nh? ngu?n" cú ý nghia nhu th? n�o?
- Th?t th� l� gỡ?
.Trong đời sống, giải thích là làm cho hiểu rõ nh?ng điều chưa biết trong mọi lĩnh vực.
.Giải thích trong van nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ,... cần được giải thích nhằm nâng cao nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tư tưởng, tỡnh cảm cho con người.
Lòng khiêm tốn
Lòng khiêm tốn có thể được coi là một bản tính căn bản cho con người trong nghệ thuật xử thế và đối đãi với sự vật.
Điều quan trọng của khiêm tốn là chính nó đã tự nâng cao giá trị cá nhân của con người trong xã hội. Khiêm tốn là biểu hiện của con người đứng đắn, biết sống theo thời và biết nhìn xa. Con người khiêm tốn bao giờ cũng là người thường thành công trong lĩnh vực giao tiếp với mọi người.
Vậy khiêm tốn là gì? Khiêm tốn là tính nhã nhặn, biết sống một cách nhún nhường, luôn luôn hướng về phía tiến bộ, tự khép mình vào những khuôn thước của cuộc đời, bao giờ cũng không ngừng học hỏi. Hoài bão lớn nhất của con người là tiến mãi không ngừng, nhưng không nhằm mục đích tự khoe khoang, tự đề cao cá nhân mình trước người khác.
Người có tính khiêm tốn thường hay tự cho mình là kém, còn phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi thêm nhiều hơn nữa. Người có tính khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình là tầm thường, không đáng kể, luôn luôn tìm cách học hỏi thêm nữa.
Tại sao con người lại phải khiêm tốm như thế? Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Sự hiểu biết của mỗi cá nhân không thể đem so sánh với mọi người cùng chung sống với mình. Vì thế, dù tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi.
Tóm lại, con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giời chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người.
Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên con đường đời.
( Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế )
Các câu định nghĩa:
* Bài văn: "Lòng khiêm tốn"
"Lòng khiêm tốn có thể được coi là một bản tính ... với sự vật .
"Khiêm tốn là tính nhã nhặn..không ngừng học hỏi".
"Khiêm tốn là thường hay tự cho mình là kém .. nhiều thêm nữa".
"Khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình..đối với mọi người.
=> Là một trong những cách giải thích. Vì nó trả lời cho câu hỏi: Khiêm tốn là gì?
-Biểu hiện của khiêm tốn: Nhã nhặn, nhún nhường, luôn hướng về phía tiến bộ, tự khép mình vào khuôn thước, không ngừng học hỏi
-Đối lập với khiêm tốn: khoe khoang, tự đề cao mình.
=> Cũng là một trong những cách giải thích . Vì đó là thủ pháp nghệ thuật đối lập, nó làm tăng thêm giá trị cho lòng khiêm tốn.
- Chỉ ra cái lợi của khiêm tốn: Khiêm tốn l� dức tính tốt nên được mọi người yêu quí và giúp đỡ.
- Cái hại của không khiêm tốn: Đó là đức tính xấu, nên bị mọi người xa lánh.
- Nguyên nhân của thói không khiêm tốn: Do con người quá tự đề cao mình, cho rằng thành tích của mình là quá mĩ mãn.
=> Được coi là nội dung giải thích.
. Người ta thường giải thích bằng các cách: nêu định nghĩa, kể ra các biểu hiện, so sánh, đối chiếu với các hiện tượng khác, chỉ ra các mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng ho?c noi theo,... của hiện tượng hoặc vấn đề được giải thích.
Bố cục của bài văn:
+ Mở bài: Đoạn 1, 2
Đưa vấn đề và chỉ ra đặc điểm của vấn đề
+ Thân bài: Đoạn 3, 4, 5
Giải thích khiêm tốn
Đặc điểm của tính khiêm tốn
Tại sao con người cần khiêm tốn
+ Kết bài: Đoạn 6, 7
Kết thúc vấn đề giải thích và nêu ý nghĩa
.Bài van giải thích phải có mạch lạc, lớp lang, ngôn từ trong sáng, dễ hiểu. Không nên dùng nh?ng điều không ai hiểu để giải thích nh?ng điều người ta chưa hiểu.
.Muốn làm được bài giải thích tốt, phải học nhiều, đọc nhiều, vận dụng tổng hợp các thao tác giải thích phù hợp.
Ghi nhớ:
. Trong đời sống, giải thích là làm cho hiểu rõ nh?ng điều chưa biết trong mọi lĩnh vực.
. Giải thích trong van nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ,... cần được giải thích nhằm nâng cao nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tư tưởng, tỡnh cảm cho con người.
. Người ta thường giải thích bằng các cách: nêu định nghĩa, kể ra các biểu hiện, so sánh, đối chiếu với các hiện tượng khác, chỉ ra các mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng ho?c noi theo,... của hiện tượng hoặc vấn đề được giải thích.
. Bài van giải thích phải có mạch lạc, lớp lang, ngôn từ trong sáng, dễ hiểu. Không nên dùng nh?ng điều không ai hiểu để giải thích nh?ng điều người ta chưa hiểu.
. Muốn làm được bài giải thích tốt, phải học nhiều, đọc nhiều, vận dụng tổng hợp các thao tác giải thích phù hợp.
- Phân biệt mục đích của phép lập luận giải thích
và mục đích của phép lập luận chứng minh?
- Tìm các văn bản thuộc phép lập luận chứng minh
và văn bản thuộc phép lập luận giải thích mà em đã học?
THẢO LUẬN NHÓM
Nhằm thuyết phục người đọc
tin vào tính chân thật của vấn đề.
Nhằm làm cho người đọc hiểu rõ về một vấn đề chưa biết.
- Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
- Đức tính giản dị của Bác Hồ.
- Sự giàu đẹp của tiếng Việt.
- Ý nghĩa văn chương.
- Tự do và nô lệ
- Óc phán đoán và óc thẩm mĩ.
hiểu rõ
tin vào
* Văn bản: Lòng nhân đạo (Lâm Ngữ Đường)
- Vấn đề được giải thích: Lòng nhân đạo
- Phương pháp giải thích
+ Nêu định nghĩa: Lòng nhân đạo tức là lòng thương người
+ Kể ra các biểu hiện của lòng thương người: ông lão hành khất, đứa trẻ nhặt từng mẩu bánh, mọi người xót thương.
+ Đặt câu hỏi: Thế nào là biết thương người và thế nào là
lòng nhân đạo?
+ Đối chiếu lập luận bằng cách đưa ra câu nói của Thánh
Găngđi : " Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó..
-> làm sao phát huy lòng nhân đạo đến cùng và tột độ vậy"
- Học bài cũ :
+ Học thuộc ghi nhớ và nắm được các cách giải thích trong văn nghị luận.
+ Đọc thêm hai văn bản: Óc phán đoán và óc thẩm mỹ, Tự do và nô lệ
- Soạn bài mới: Văn bản Sống chết mặc bay: trả lời các câu hỏi 1,2,3,4 trong phần đọc hiểu văn bản sgk tr81,82.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
nguon VI OLET
