CHÀO MỪNG CÔ
VÀ CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY
TIẾT 27, BÀI 26
CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
B. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
1. Khái niệm
2. Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới
2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch
NỘI DUNG
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Chim sẻ xù lông khi trời lạnh
Chạm tay vào vật nóng
Cảm ứng ở
động vật là gì?
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Cảm ứng là khả năng cơ thể động vật phản ứng lại các kích thích của môi trường (bên trong và bên ngoài cơ thể) để tồn tại và phát triển.
1. Khái niệm
Cây trong nhà vươn ra ánh sáng
Bàn tay hơ trên ngọn lửa
Hãy so sánh tốc độ và cách biểu hiện giữa cảm ứng ở thực vật và cảm ứng ở động vật?
HỆ TK ỐNG
HỆ TK LƯỚI
HỆ TK HẠCH
HỆ TK CHUỖI
CHƯA CÓ HỆ TK
TIẾN HOÁ CỦA HỆ THẦN KINH
SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ
Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phản ứng rụt tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên?
SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ
Bộ phận tiếp nhận kích thích
Tác nhân kích thích
Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin
Bộ phận thực hiện phản ứng
- Cung phản xạ gồm 5 bộ phận:
+ Bộ phận tiếp nhận kích thích.
+ Đường dẫn truyền vào.
+ Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin.
+ Đường dẫn truyền ra.
+ Bộ phận thực hiện phản ứng.
2. Đặc điểm
Ở nhóm động vật có tổ chức thần kinh, phản xạ được coi là một dạng điển hình của cảm ứng.
Phân biệt hiện tượng co cơ trong trường hợp sau:
Kích thích vào cơ đùi ếch khi ếch còn sống?
Kích thích vào cơ đùi ếch đã cắt rời khỏi
cơ thể?
Có phải tất cả các phản ứng đều là phản xạ không? Vì sao?
II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới
2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Bắt đầu
Kích thích
TB cảm giác
Mạng lưới thần kinh
TB biểu mô cơ (có khả năng co rút)
ĐV co toàn thân
Hệ thần kinh dạng lưới
Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch
Giun dẹp
Đỉa
Côn trùng
Con châu chấu sẽ phản ứng như thế nào khi dùng kim nhọn châm vào chân nó?
Tại sao hệ thần kinh dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích (như co một chân ở châu chấu)?
Hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch, dạng nào tiến hoá hơn? Tại sao?
Ngành ruột khoang
Giun dẹp, giun đốt, chân khớp
Các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể và liên hệ với nhau qua các sợi thần kinh, tạo thành mạng lưới thần kinh.
- Các tế bào thần kinh liên hệ với các tế bào cảm giác và tế bào biểu mô cơ.
+ Phản ứng toàn thân
+ Phản ứng nhanh, kịp thời nhưng chưa thật chính xác
+ Tốn nhiều năng lượng
Các tế bào thần kinh tập trung lại thành các hạch, các hạch nối với nhau bằng các dây thần kinh tạo ra dạng chuỗi hạch.
- Riêng ở chân khớp có não – hoạch thần kinh đầu lớn hơn các hạch còn lại.
+ Phản ứng theo vùng
+ Phản ứng mang tính chất định khu, chính xác hơn
+ Tốn ít năng lượng
Đáp án A
Câu 1: Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể
A. phản ứng lại các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển.
B. phản ứng lại các kích thích của môi trường một cách gián tiếp.
C. phản ứng tức thời các kích thích của môi trường một cách gián tiếp.
D. cảm nhận các kích thích của môi trường.
LUYỆN TẬP
Đáp án A
Câu 2: Khi bị kích thích, cơ thể phản ứng bằng cách co toàn thân là thuộc động vật
A. có hệ thần kinh dạng lưới.
B. có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.
C. có hệ thần kinh dạng ống.
D. nguyên sinh.
LUYỆN TẬP
Đáp án D
Câu 3: Trong các sinh vật sau, loại nào có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch?
A. Sứa, san hôm hải quỳ.
B. Cá, ếch, thằn lằn.
C. Trùng roi, trùng amip.
D. Giun đất, bọ ngựa, cánh cam
LUYỆN TẬP
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
Học bài cũ.
Trả lời các câu hỏi cuối bài SGK trang 110.
Chuẩn bị bài mới: bài 27 Cảm ứng ở động vật (tiếp theo).
+ Cấu trúc hệ thần kinh dạng ống : đối tượng , cấu tạo, tiến hóa ?
+ Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện
nguon VI OLET
