Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Hãy cho biết từ năm 1862-1884 triều đình Huế đã kí với TD Pháp những bản Hiệp ước nào?
Hiệp ước Nhâm Tuất (1862)
Hiệp ước Giáp Tuất (1874)
Hiệp ước Hác-Măng (1883)
Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884)

Câu 2: Bốn hiệp ước trên có tác động thế nào đến xã hội phong kiến đương thời ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 40 - Bài 26.
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
Tiết 40,41 - Bài 26.
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
Tiết 40: Bài 26
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG

I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế
tháng 7-1885
Tôn Thất Thuyết
Tôn Thất Thuyết sinh ngày 12 tháng 5 năm 1835, quê ở Xuân Long, TP Huế . ông đã bí mật lập hai đội quân mang tên Phấn Nghĩa và Đoàn Kiệt, ngày đêm luyện tập chờ cơ hội giết giặc.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tôn Thất Thuyết (1835-1913)
Nguyên nhân
+ Phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp.

+ Về phía Pháp: tìm cách tiêu diệt phe chủ chiến.
? Sau hai Hiệp ước 1883, 1884, phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu có mong muốn gì?
Vua Hàm Nghi có tên húy là Nguyễn Phúc Ưng Lịch, sinh ngày 3/8/1872. Năm 13 tuổi, ông được chọn làm vị vua thứ bảy của triều
Nguyễn.. Ông trong trang phục rất giản dị, đầu quấn khăn đen, mặc áo the như dân thường, nhưng nét mặt lộ rõ vẻ kiên nghị, tính khẳng khái, thông minh và quả cảm.
Vua Hàm Nghi
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
* Diễn biến:
- Đêm 4 sáng 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Toà Khâm sứ.
- Pháp: nhờ có ưu thế về vũ khí, chúng phản công, tràn vào chiếm kinh thành Huế
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885
2. Phong trào Cần vương
2. Phong trào Cần vương
Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương.
Cuộc rút khỏi kinh thành Huế
của phe chủ chiến
Tân Sở-nơi ban chiếu Cần vương lần I (13-7-1885)
Phú Gia-nơi ban chiếu Cần vương lần II (20-9-1885)
Căn cứ thượng lưu sông Gianh - nơi vua Hàm Nghi bị bắt (11-1888)
Sau khi cuộc phản công thất bại, Tôn Thất Thuyết đã có chủ trương gì ?
Vua Hàm Nghi
(1872-1943)
“Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài ba điều: đánh, giữ, hòa. Đánh thì chưa có cơ hội; giữ thì khó định hẹn được sức; hoà thì họ đòi hỏi không biết chán.
...Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình mỗi ngày một quá thêm. Hôm trước chúng tăng thêm binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể nào làm được...; trong triều đình đắn đo về hai điều: cúi đầu tuân mạng, ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước? Vì bằng việc xảy ra không thể tránh, thì cũng còn có cái việc ngày nay để mưu tốt cái lợi sau này, ấy là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dự chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?”
(Trích “Chiếu Cần vương”)
2. Phong trào Cần vương
- Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương.

- Mục đích: Kêu gọi văn thân cùng nhân dân cả nước đứng lên giúp vua cứu nước.
- Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì.
Mục đích của “Chiếu Cần Vương” là gì ?
Phong trào diễn ra như thế nào ?
Nguyễn Duy Hiệu,
Trần Văn Dự
Lê Trung Đình,
Nguyễn Tự Tân
Mai Xuân Thưởng
Trương Đình Hội
Phan Đình Phùng
Phạm Bành
Nguyên Thiện Thuật
Lê Trực,
Nguyễn Phạm Tuân
Nguyễn Xuân Ôn
Ngô Quang Bích
Nguyễn Văn Giáp
2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng
- Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương.
- Mục đích: Kêu gọi văn thân cùng nhân dân cả nước đứng lên giúp vua cứu nước.
- Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì.
+ 1888-1896: Phong trào tiếp tực duy trì, quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô, trình độ tổ chức cao.
Lược đồ phong trào Cần Vương cuối TKXIX
Khởi nghĩa Hương Khê
Khởi nghĩa Bãi Sậy
Đọc mục II và hoàn thành biểu mẫu:
Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?
GỢI Ý
Về thời gian
Về địa bàn hoạt động
Về tổ chức, trang - thiết bị quân sự
Về phương thức tác chiến
Về thời gian
Tồn tại dài nhất trong các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương: 10 năm
Về địa bàn hoạt động
4 tỉnh bắc Trung Kỳ: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
Về tổ chức, trang – thiết bị quân sự
Về tổ chức: chia làm 4 căn cứ lớn với 15 quân thứ.
Về trang thiết bị quân sự: cùng kiểu trang phục, được xây dựng công sự, rèn – đúc – chế tạo vũ khí (đặc biệt là súng trường và chông…)
Về phương thức tác chiến
Dựa vào địa hình hiểm trở, đánh du kích, sử dụng phương thức tác chiến linh hoạt….
Ý nghĩa
Là đỉnh cao nhất trong phong trào Cần Vương chống Pháp cuối thế kỷ XIX.
- Thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỷ XIX?
Lãnh đạo:
Tính chất:
Thời gian :
Lực lượng tham gia:
Kết quả:
Ý nghĩa :
Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước
Cuối TK XIX
Đông đảo quần chúng nhân dân
Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến
Thất bại (do ý thức hệ phong kiến, lãnh đạo, so sánh lực lượng...)
Thể hiện truyền thống yêu nước của dân tộc ta.
Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống quân xâm lược.
Để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
1: Học bài cũ, trả lời câu hỏi bài tập cuối bài. Phân tích nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương.

2: Bài mới: Đọc và soạn bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào kháng chiến chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỷ XIX.