Bài 27. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật

 Đáp án: Gồm 4 pha
- Pha tiềm phát: Vi khuẩn thích nghi với môi trường. Số lượng tế bào trong quần thể chưa tăng.
- Pha lũy thừa: Vi khuẩn sinh trưởng với tốc độ lớn và không đổi. Số lượng tế bào trong quần thể tăng lên rất nhanh.
- Pha cân bằng: Số lượng tế bào trong quần thể đạt đến mức cực đại và không đổi theo thời gian.
- Pha suy vong: Số tế bào sống trong quần thể giảm dần.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Quần thể vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục sinh trưởng theo đường cong gồm mấy pha? Kể tên? Nêu đặc điểm chính của từng pha? (6đ)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Vì sao trong nuôi cấy không liên tục vi khuẩn phân hủy ở pha suy vong, còn trong nuôi cấy liên tục hiện tượng này không xảy ra? (2đ)
Đáp án: Vì
Trong nuôi cấy không liên tục, các chất dinh dưỡng dần cạn kiệt, các chất độc được tạo ra qua quá trình chuyển hóa tích lũy ngày càng nhiều làm cho vi khuẩn bị phân hủy.
Trong nuôi cấy liên tục, các chất dinh dưỡng và các chất được tạo ra qua quá trình chuyển hóa luôn ở trạng thái tương đối ổn định nên không có hiện tượng vi khuẩn tự phân hủy.
Vì sao phơi khô hoặc
sấy khô sẽ bảo quản
thực phẩm được lâu?
Bài 27. CÁC YẾU TỐ
ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT
Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật
Chất hóa học
Các yếu tố
lí học
Chất dinh dưỡng
Chất ức chế
Nhiệt độ
Độ ẩm
Độ pH
Ánh sáng
Áp suất thẩm thấu
I. Chất hóa học
1. Chất dinh dưỡng
Chất dinh dưỡng
là gì?
Chất dinh dưỡng là những chất giúp cho VSV đồng hóa và tăng sinh khối hoặc thu năng lượng.
Các đại phân tử hữu cơ như cacbohidrat, protein, lipit…
Một số chất vô cơ chứa các nguyên tố vi lượng như Zn, Mn, Mo…
1. Chất dinh dưỡng
Nhân tố
sinh trưởng
Hàm lượng rất ít
Cần cho sự sinh trưởng của vi sinh vật
Vi sinh vật không tự tổng hợp được từ các chất vô cơ
các axit amin, vitamin,…
Nhân tố
sinh trưởng
1. Chất dinh dưỡng
VSV khuyết dưỡng
VSV nguyên dưỡng
VSV không tự tổng hợp được các nhân tố sinh trưởng.
VSV tự tổng hợp được các nhân tố
sinh trưởng.
Vì sao có thể dùng vi sinh vật khuyết dưỡng (ví dụ E.coli triptôphan âm) để kiểm tra thực phẩm có triptôphan hay không?
Vì bằng cách đưa vi khuẩn này vào trong thực phẩm, nếu vi khuẩn mọc lên được tức là thực phẩm có triptôphan
2. Chất ức chế sinh trưởng
Chất ức chế là một số chất hóa học có thể dùng làm VSV không sinh trưởng được, hoặc làm chậm tốc độ sinh trưởng của VSV.
Iốt, rượu iốt
Diệt khuẩn, tẩy trùng bệnh viện
2. Chất ức chế sinh trưởng
Thanh trùng nước hồ bơi
Khử trùng nhà ở
Khử trùng trong bệnh viện
2. Chất ức chế sinh trưởng
Các hợp chất kim loại nặng
2. Chất ức chế sinh trưởng
Thanh trùng phòng
thí nghiệm
Sát trùng vết thương
2. Chất ức chế sinh trưởng
Chất hoạt động bề mặt (như xà phòng)
Xà phòng có phải là
chất diệt khuẩn không?”
Không phải là chất diệt khuẩn
2. Chất ức chế sinh trưởng
Các chất kháng sinh
Dùng trong y tế, thú y…
II. Các yếu tố lí học
…(1)…của các phản ứng sinh hóa học và biến tính các …(2)…. khi nhiệt độ cao.
- Hàm lượng nước trong môi trường quyết định đến …(4)...
- Nước là dung môi của các chất khoáng dinh dưỡng, tham gia vào quá trình thủy phân các chất.
- Tính thấm qua màng, hoạt động chuyển hóa vật chất trong tế bào, hoạt tính enzim,…
- VSV tiết các chất ra ngoài làm …(6)…của môi trường.
- Tác động đến …(8)…
- Bức xạ ánh sáng có thể …(9)…VSV.
Gây …(11)… làm cho VSV không phân chia được.
…(3)…
…(5)…
…(7)…
…(10)…
…(12)…
II. Các yếu tố lí học
- Dùng nhiệt độ cao để thanh trùng.
- Dùng nhiệt độ thấp để kìm hãm sự ST.
…(1)…
…(2)…
…(3)…
II. Các yếu tố lí học
…(4)…
…(5)…
Nước có thể dùng để khống chế sự sinh trưởng VSV.
II. Các yếu tố lí học
…(6)…
…(7)…
Khống chế sự phát triển của VSV
Vì sao trong
sữa chua hầu như không có
vi sinh vật gây bệnh?
Vì trong sữa chua lên men tốt, vi khuẩn lactic đã tạo ra môi trường axit, ức chế mọi vi khuẩn kí sinh gây bệnh (vì những vi khuẩn này thường sống trong điều kiện pH trung tính).
II. Các yếu tố lí học
- Tia gamma, tia X dùng để khử trùng thiết bị y tế, thiết bị PTN, bảo quản thực phẩm.
- Tia tử ngoại dùng để tẩy uế, khử trùng bề mặt các vật thể…
…(8)…
…(9)…
…(10)…
II. Các yếu tố lí học
Bảo quản thực phẩm như dùng đường ướp hoa quả, muối ướp thịt ,cá…
…(11)…
…(12)…
Bài 27. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT
Câu 1
Câu 2
Câu 3
Câu 4
Câu 5
Câu 6
Câu 7
CỦNG CỐ
Về nhà học bài
Chuẩn bị trước bài mới
Đặc điểm về hình thái và cấu tạo chung của virut.
Một số bệnh ở người, động vật và thực vật do virut gây ra.
Dặn dò
Tìm hiểu thêm phần “Em có biết?”
Bài 27. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Giải thích “VÌ SAO”
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Vì ngâm rau sống trong nước muối để gây co nguyên sinh làm cho VSV không thể phân chia được, ngâm trong thuốc tím pha loãng vì thuốc tím có tác dụng ôxi hóa rất mạnh.
Vì sao khi rửa rau sống nên ngâm trong nước muối hay thuốc tím pha loãng 5 – 10 phút?
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Giải thích “VÌ SAO”
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Vì sao thức ăn chứa nhiều nước rất dễ bị nhiễm vi khuẩn?
Vì thức ăn chứa nhiều nước có độ ẩm cao nên tạo điều kiện cho vi khuẩn hoạt động, sinh trưởng.
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Giải thích “VÌ SAO”
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Vì các thức ăn còn dư thường bị nhiễm các vi sinh vật mà trong tủ lạnh chỉ kìm hãm sự sinh trưởng của VSV chứ không tiêu diệt chúng.
Vì sao nên đun sôi lại thức ăn còn dư trước khi lưu giữ trong tủ lạnh?
Trả lời câu
trắc nghiệm
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Câu 1 : Cơ chế tác động của chất kháng sinh là

A. diệt khuẩn có tính chọn lọc.
B. ôxi hoá các thành phần tế bào.

C. gây biến tính các protein.

D. bất hoạt các protein.
Trả lời câu
trắc nghiệm
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Câu 3 : Yếu tố vật lý ức chế sự sinh trưởng của vi sinh vật có hại trong quá trình muối chua rau quả là

A. nhiệt độ.
B. ánh sáng.
C. độ ẩm.
D. độ pH.
Trả lời câu
trắc nghiệm
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Câu 4: Sử dụng chất hoá học ức chế sinh trưởng của vi sinh vật nhằm mục đích

A. sản xuất chất chuyển hoá sơ cấp.
B. sản xuất chất chuyển hoá thứ cấp.

C. kích thích sinh trưởng của vi sinh vật.

D. kiểm soát sinh trưởng của vi sinh vật
Trả lời câu
trắc nghiệm
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Câu 6. Giữ thực phẩm được khá lâu trong tủ lạnh vì

A. nhiệt độ thấp có thể diệt khuẩn.

B. nhiệt độ thấp làm cho thức ăn đông lại, vi khuẩn không thể phân huỷ được.

C. trong tủ lạnh vi khuẩn bị mất nước nên không hoạt động được.

D. nhiệt độ thấp trong tủ lạnh các vi khuẩn kí sinh bị ức chế.