Bài 28. Lăng kính

CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC TRỰC TUYẾN
MÔN VẬT LÍ 11
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN CỪ
NĂM HỌC 2019 - 2020
CHƯƠNG VII
MẮT VÀ CÁC DỤNG CỤ QUANG HỌC
TIẾT 51
BÀI 28: LĂNG KÍNH
I/ CẤU TẠO LĂNG KÍNH
Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất (thủy tinh, nhựa,…), thường có dạng lăng trụ tam giác
Lăng kính thường được biểu diễn bởi một tam giác tiết diện thẳng.
Các phần tử của lăng kính gồm: Cạnh, đáy và hai mặt bên.
Đặc trưng của lăng kính về phương diện quang học: góc chiết quang A và chiết suất n
Ta khảo sát lăng kính đặt trong không khí
II/ ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
1/ Tác dụng tán sắc ánh sáng trắng:
Ánh sáng trắng khi qua lăng kính (có thể) bị phân tích thành nhiều chùm sáng đơn sắc khác nhau, được gọi là sự tán sắc ánh sáng bới lăng kính
Ta chỉ xét sự truyền của một chùm tia sáng đơn sắc hẹp qua lăng kính
2/ Đường truyền của tia sáng qua lăng kính
Chiếu đến mặt bên của lăng kính một chùm tia sáng hẹp SI:
Tại I: Tia khúc xạ lệch gần pháp tuyến, lệch về phía đáy lăng kính
Tại J: Tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến, lệch về phía đáy lăng kính
Vậy: Khi có tia ló ra khỏi lăng kính thì bao giờ tia ló cũng lệch về phía đáy lăng kính
Góc tạo bới tia tới và tia ló (góc D) được gọi là góc lệch
Câu C1: Tại sao khi ánh sáng truyền từ không khí vào lăng kính, luôn có sự khúc xạ và tia khúc xạ lệch gần pháp tuyến hơn so với tia tới?
Hướng dẫn trả lời: Vì tia sáng truyền từ môi trường sang môi trường chiết quang hơn, ta áp dụng định luật khúc xạ ánh sang để giải thích.
III/ CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH: (ĐỌC THÊM: HS TỰ HỌC)
IV/ CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH
1/ Máy quang phổ
Lăng kính là bộ phận chính của máy quang phổ
Tác dụng phân tích ánh sáng nhờ đó xác định được cấu tạo của nguồn sáng
2/ lăng kính phản xạ toàn phần
Là lăng kính thủy tinh có tiết diện là một tam giác vuông cân
- Sử dụng để tạo ảnh thuận chiều (ống nhòm, máy ảnh,…)
TỔNG KẾT BÀI
HS nắm được cấu tạo của lăng kính, hình dạng, đặc trưng lăng kính
Vẽ được đường truyền của tia sáng qua lăng kính
Tác dụng, công dụng và ứng dụng của lăng kính
HS tự học các công thức lăng kính