Bài 28
I. Điện thế nghỉ (điện thế màng, điện tĩnh)
1. Khái niệm
- Điện thế được đo ở loại tế bào nào?
Trạng thái của tế bào khi đo?
Dụng cụ đo?
Cách đặt dụng cụ đo?
Kết quả đo?
Quan sát hình 28.1 và thông tin mục I.1 trong sgk trang 109, trả lời các câu hỏi sau:
I. Điện thế nghỉ (điện thế màng, điện tĩnh)
1. Khái niệm
- Là hiệu điện thế giữa trong và ngoài màng của nơron khi không bị kích thích.
- Ở trạng thái nghỉ, mặt trong nơron tích điện âm (-), mặt ngoài tích điện dương (+).
Ví dụ:
+ Trị số điện thế nghỉ ở tế bào thần kinh mực ống là -70mV.
+ Tế bào nón trong mắt ong mật là -50mV.
2. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ
- Sự chênh lệch nồng độ Na+, K+ hai bên màng:
+ [K+] trong dịch bào > ngoài dịch bào
+ [Na+] ngoài dịch mô > trong dịch bào
2. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ
- Trạng thái nghỉ, màng có tính thấm chọn lọc đối với K+ + Kênh K+ mở → K+ đi ra
+ Kênh Na+ đóng
- Lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu.
- Hoạt động của bơm Na+/K+: Bơm Na+/K+ thường xuyên chuyển Na+ ra và K+ vào (tỉ lệ 3Na+ ra, 2K+ vào).
Kênh K+ mở
Kênh Na+ đóng
K+
ATP
P+ADP
K+
II. Điện thế hoạt động
1. Khái niệm
- Là sự thay đổi hiệu điện thế giữa trong và ngoài màng khi nơron bị kích thích.
Điện thế hoạt động là gì?
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
- Khi tế bào bị kích thích tới ngưỡng → tính thấm của màng thay đổi:
+ Kênh Na+ mở → Na+ khuyếch tán nhanh vào tế bào gây mất phân cực (khử cực) → đảo cực
+ Kênh K+ mở và kênh Na+ đóng → K+ tràn qua màng ra ngoài dịch mô → tái phân cực.
+ Bơm Na+/K+ hoạt động phân bố lại nồng độ ion ở 2 bề mặt màng tế bào → Lập lại trật tự ban đầu.
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Đồ thị điện thế hoạt động
3. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin và trên sợi thần kinh có bao miêlin
Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Có bao miêlin bao bọc bên ngoài.
+ Bao miêlin bao bọc không liên tục, ngắt quãng tạo thành các eo ranvie.
+ Bao miêlin có bản chất là photpholipit, có màu trắng và cách điện.
Sợi trần, không có bao miêlin bao bọc bên ngoài.
Xung thần kinh truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác
Xung thần kinh lan truyền theo cách “nhảy cóc” từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác.
Chậm(3 – 5 m/s)
Nhanh hơn rất nhiều (120m/s)
Câu 1. Xung thần kinh xuất hiện sẽ:
a. Được lan truyền dọc theo sợi thần kinh của nơron thần kinh.
b. Đứng yên tại một điểm
c. Ngay lập tức mất đi.
d. Cả a và b.
Câu 2. Mặt ngoài của màng tế bào thần kinh ở trạng thái nghỉ ngơi tích điện
a. Âm
b. Dương
c. Trung tính
d. Hoạt động
Câu 3. Điện động xuất hiện khi
a. Tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi
b. Khi tế bào bị kích thích tới ngưỡng
c. Khi tế bào bị tổn thương.
d. Cả a và b đúng.
1. Trả lời các câu hỏi trong SGK trang 112.
2. Đọc mục “Em có biết”,
3. Đọc trước bài 29.
Bài tập về nhà
nguon VI OLET
