TIẾT 47: CHỦ ĐỀ
Những chuyển biến kinh tế xã hội ở Việt Nam
và phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu TK XX - 1918
Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất
của thực dân Pháp
QUÁ TRÌNH PHÁP XÂM LƯỢC VŨ TRANG Ở VIỆT NAM
KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT
1858
1884
1896
1897
1913
Pháp xâm lược vũ trang VN
Hoàn thành xâm lược vũ trang Việt Nam
Cơ bản hoàn thành bình định VN
Hoàn thiện bộ máy cai trị
Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất
của thực dân Pháp
01
02
03
Tổ chức bộ máy nhà nước
Chính sách kinh tế
Chính sách văn hóa, giáo dục
0 1
Tổ chức bộ máy nhà nước
Sau khi chiếm được nước ta, thực dân Pháp đã làm gì?
- 1897, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương (Việt Nam, Lào, Cam – pu – chia).
Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (từ 1897-1902), người cho tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất tại Việt Nam
(Trích: Paul Doumer - Những tài nguyên xứ Bắc Kì)
“Không một xứ sở nào trên cái thế giới này lại có nhiều nguồn lợi như cái xứ Bắc Kì. Biết bao nhiêu ngành kĩ nghệ cần phải thiết lập. Biết bao chiến dịch xán lạn cần phải vạch ra. Xứ Bắc Kì giàu có. Nơi đây chính quốc tha hồ mà bòn rút đầy tay đưa của cải về nước. Ngành xuất cảng của nước Pháp cũng sẽ thấy nơi đây là một nguồn tiêu thụ hàng hóa rất có lợi cho mình. Vậy thì hãy tiến lên, tiến lên”.
Paul Doumer, toàn quyền Đông Dương (từ 1897-1902)
BẢN ĐỒ LIÊN BANG ĐÔNG DƯƠNG
LÀO
Liên bang Đông Dương gồm: Việt Nam, Cam-pu-chia, Lào.
0 1
Tổ chức bộ máy nhà nước
- Sơ đồ bộ máy thống trị:
Bộ máy thống trị của Pháp ở Đông Dương được tổ chức như thế nào?
Sơ đồ bộ máy cai trị của Pháp ở Đông Dương:
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
Bộ máy chính quyền cấp Xã, Thôn (Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Tỉnh, Huyện (Pháp + Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Kì (Pháp)
Bắc Kì
(Thống sứ)
Trung Kì
(Khâm sứ)
Nam Kì
(Thống đốc)
Lào
(Khâm sứ)
Cam-pu-chia
(Khâm sứ)
Dinh toàn quyền Đông Dương của Pháp tại Sài Gòn
(nay là Dinh Thống Nhất)
Tòa án của Pháp tại Sài Gòn
(nay là tòa án nhân dân TP.HCM)
0 1
Tổ chức bộ máy nhà nước
1897, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương (Việt Nam, Lào, Cam – pu – chia).
Sơ đồ bộ máy nhà nước: từ trung ương đến địa phương đều do Pháp nắm giữ.
Nhận xét về cách thức tổ chức bộ máy nhà nước của Pháp ở Đông Dương?
Là nhà nước thuộc địa nửa phong kiến.
Việc Pháp tổ chức bộ máy nhà nước như vậy nhằm mục đích gì?
Chia rẽ các nước Đông Dương, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc Việt Nam. Chia nhỏ để dễ bề cai trị.
- Tăng cường áp bức, kìm kẹp, dễ dàng tiến hành khai thác các nước thuộc địa, làm giàu cho Pháp.
- Biến khu vực Đông Dương thành một tỉnh của Pháp, xóa tên Lào, Cam-pu-chia và Việt Nam trên bản đồ thế giới.
0 2
Chính sách kinh tế
Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất.
Tập trung vào khai thác than và kim loại.
Xây dựng một số ngành: xi-măng, điện nước, giấy, rượu, đường, vải sợi...
Xây dựng hệ thống giao thông vận tải: đường bộ, đường thủy, đường sắt.
Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam.
Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.
Lĩnh vực
Nội dung các chính sách
Nông nghiệp
Công nghiệp
Giao thông vận tải
Thương nghiệp
Tài chính
Nông nghiệp
Công nghiệp
Bóc lột triệt để nguồn tài nguyên thiên nhiên và sức lao động của nhân dân bản xứ.
Phục vụ nhu cầu về thị trường nguyên liệu và nhân công.
Bù đắp những thiệt hại trong quá trình xâm lược và bình định Việt Nam.
GTVT
TN và TC
MỤC ĐÍCH VỀ CHÍNH SÁCH KINH TẾ CỦA PHÁP
Hình ảnh người nông dân Việt Nam thời Pháp thuộc
Cạo mủ cao su
Cảnh làm việc ở đồn điền cao su
Cao su đi dễ khó về
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo
Cao su đi dễ khó về
Trai đi mất vợ, gái về thêm con
Cao su xanh tốt lạ đời
Mỗi cây bón một xác người công nhân.
Biểu đồ sản lượng khai thác than 1903 -1913
(285.915
Tấn)
(415.000
Tấn)
(500.000
Tấn)
Tấn
Năm
Khai mỏ
“Những bọn người rách rưới, đôi cánh tay khẳng khiu, gầy guộc, làm việc rất nặng nhọc dưới mặt trời mà lương rất thấp. Có cả đàn bà và đi sau những chiếc xe goòng là những đứa trẻ độ 10 tuổi, mặt mày bơ phờ dưới lớp bụi than nên trông già đến 40. Chúng chạy đi chạy lại không ngừng để hàng ngày lĩnh 10 hay 15 xu’’…
( Theo R. Dorgelor, Trên con đường cải quan)
café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
chè, café
cao su
Lúa gạo
Rượu, bia, xay xát, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của Pháp ở Việt Nam
0 3
Chính sách văn hóa, giáo dục
Trường Bưởi (trường Chu Văn An-Hà Nội)
Trong một lớp học
- 1906: Mở trường Đại học Đông Dương.
- Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến.
- 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục phổ thông gồm 3 bậc: Ấu học, Tiểu học, Trung học.
? Mục đích chính sách văn hóa, giáo dục của thực dân Pháp ở Việt Nam có phải là “khai hóa văn minh” cho người Việt Nam không? Vì sao ?
- Không khai hóa văn minh cho người Việt. Mà thông qua giáo dục phong kiến, nhằm tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng.
Vì muốn kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt, lạc hậu, mê muội và sa vào tệ nạn xã hội để dễ bề cai trị…
- Hậu quả: Hơn 90% người dân Việt Nam đương thời mù chữ, tăm tối bởi chính sách ngu dân của Pháp.
Cảnh hút thuốc phiện và nấu rượu thời Pháp thuộc
“Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học, chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước, thương nòi của ta, chúng tắm những cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược…”
(Hồ Chủ tịch, "Tuyên ngôn độc lập")
nguon VI OLET
