Tiết 45
Bài 21
Ôn tập chương IV
D?I VI?T TH?I Lấ SO (TH? K? XV - D?U TH? K? XVI)
Đây là cuộc kháng chiến đơn lẻ, không có sự tham gia của nhân dân, nhà Hồ chưua biết dựa vào dân để làm nên sức mạnh chiến thắng kẻ thù. Đất nưuớc rơi vào tay giặc Minh nhưung cuộc khởi nghĩa của quý tộc Trần vẫn còn tiếp diễn.
Đây là cuộc khởi nghĩa của Lê Lợi, cuộc khởi nghĩa buớc đầu vô cùng gian nan vất vả nếm mật nằm gai song nghĩa quân được nhân dân ủng hộ đẫ đánh đuổi quân thù ra khỏi bờ cõi, đất nuớc hoàn toàn độc lập.
Đây là thời kì ổn định và phát triển của đất nước (đặc biệt là thời Lê Thánh Tông). Thời kì này đã để lại cho dân tộc những thành tựu đáng ghi nhớ.
So sánh thời Lê sơ với thời Lý - Trần trên các lĩnh vực:
1. Bộ máy nhà nước
2. Đặc điểm nhà nước
3. Luật pháp
4. Kinh tế
5. Xã hội
6. Văn hoá, giáo dục, khoa học, nghệ thuật
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
TRUNG ƯƠNG
VUA VÀ THÁI THƯỢNG HOÀNG
ĐẠI THẦN VĂN
ĐẠI THẦN VÕ
ĐỊA PHƯƠNG
LỘ
CHÁNH PHÓ TỔNG
PHỦ
TRI PHỦ
CHÂU, HUYỆN
TRI CHÂU, TRI HUYỆN
XÃ
XÃ QUAN
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ – TRẦN
TRUNG ƯƠNG
VUA
CÁC QUAN ĐẠI THẦN
CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN
Bộ binh
Bộ lại
Bộ hộ
Bộ công
Bộ lễ
Bộ hình
Hàn lâm viện
Quốc sử viện
Ngự sử đài
ĐỊA PHƯƠNG
ĐẠO
(Đô ti, Hiến ti, Thừa ti)
PHỦ
Tri phủ
HUYỆN
Tri huyện
XÃ
Xã trưởng
CHÂU
Tri châu
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÊ SƠ
1. Bộ máy nhà nước thời Lê sơ tổ chức hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn thời Lý – Trần thể hiện ở những điểm sau:
- Triều đình:
+ Quyền lực Vua ngày càng củng cố, tăng cường tính tập quyền.
+ Cơ quan và chức vụ giúp Vua sắp xếp quy củ và bổ sung đầy đủ không căn cứ là phải người trong họ.
Đơn vị hành chính:
+ Tổ chức chặt chẽ, mở rộng hơn, đặc biệt là cấp thừa tuyên và cấp xa
+ Chia nươc làm 13 đạo
Cách đào tạo và tuyển chọn nhân tài:
+ Mở rộng thi cử, chọn nhân tài công bằng.
+ Nhà nước lấy phương thức học tập, thi cử làm nguyên tắc để tuyển dụng, bổ nhiệm quan lại.
Ti?t 44 - b�i 21: ễN T?P CHUONG IV
2. Nhà nước thời Lê Sơ và nhà nước thời Lý – Trần có đặc điểm gì khác nhau?
- Nhà nước Tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (vua nắm mọi quyền hành) nhưng không sát bằng thời Lê
- Nhà nước quân chủ quý tộc
Nhà nước thời Lý-Trần
Nhà nước thời Lê sơ
- Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả trong chỉ huy quân đội.
- Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế.
3. Luật pháp thời Lê sơ có điểm gì giống và khác luật pháp thời Lý – Trần?
a. Giống nhau:
- Pháp luật bảo vệ quyền lợi của vua và các quan đại thần.
- Cấm giết mổ trâu, bò
b. Khác nhau:
Thời Lý- Trần
Thời Lê Sơ
- Bảo vệ quyền
lợi tư hữu
- Chưa bảo vệ
quyền lợi của
phụ nữ
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
- Bảo vệ quyền lợi của quốc gia, khuyến
khích phát triển kinh tế
- Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc
- Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ.
- Hạn chế phát triển nô tì
- Pháp luật thời Lê sơ đầy đủ, hoàn chỉnh
hơn thể hiện ở bộ luật Hồng Đức
4. Tình hình kinh tế
+ Nông nghiệp: thực hiện khai hoang để mở rộng diện tích trồng trọt, chăm lo đắp đê phòng lũ lụt, đào vét kênh mương đưa nước vào ruộng, cấm giết hại trâu bò để bảo vệ sức kéo.
+ Thủ công nghiệp: Phát triển nghề thủ công cổ truyền
+ Thương nghiệp: Mở chợ, mở cửa biển buôn bán với người nước ngoài.
+ Nông nghiệp: Cày ruộng tịch điền (thời Lý), thời Trần thì cho vương hầu công chúa lập điền trang
+ Thủ công nghiệp: Thời Lý vua dạy cung nữ dệt gấm vóc
+ Nông nghiệp: Đặt một số chức quan chuyên về nông nghiệp, cho vợi lính về quê cày ruộng sau chiến tranh, thực hiện phép quân điền.
+ Thủ công nghiệp: Có các làng thủ công, phường thủ công, các xưởng do nhà nước quản lý gọi là cục bách tác.
5. Xã hội thời Lý-Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Có gì khác nhau?
Vua – Vương hầu – Quý tộc
Quan lại
Địa chủ
Tầng lớp thống trị
Thợ thủ công
Thương nhân
Nông dân
Tầng lớp bị trị
Xã hội thời Trần
Xã hội
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
Lĩnh canh
Tá điền
6. Văn hoá, giáo dục, khoa học, nghệ thuật.
Mở rộng:
Các đời vua triều Lê sơ đã trải qua:
Lê Thái Tổ (1428 - 1433)
Lê Thái tông (1434 - 1442)
Lê Nhân Tông (1443 - 1459)
Lê Nghi Dân (1549 – 1640)
Lê Thánh Tông (1460 - 1497)
Lê Hiến Tông (1497 - 1504)
Lê Túc Tông (1504)
Lê Uy Mục (1505 - 1509)
Lê Tương Dực (1510 - 1516)
Lê Chiêu Tông (1516 – 1522)
Lê cung Hoàng (1522 - 1527)
Chuyên mục: hỏi - đáp lịch sử
Câu 1: Sơ đồ bộ máy nhà nước1, 2, 3 dưới đây tương ứng với triều đại nào?
1
2
3
Lý
Trần
Lê sơ
Câu 3: Điểm giống nhau giữa tổ chức quân đội thời Lê sơ so với thời Lý - Trần:
Câu 2: So với tổ chức nhà nước thời Trần, tổ chức nhà nước thời Lê sơ tập quyền hơn, chặt chẽ, hoàn chỉnh hơn?
a. Đúng
b. Sai
c. Có quân đội của các vương hầu, quý tộc.
e. Vua trực tiếp chỉ huy quân đội
d. Có năng lực chiến đấu bảo vệ lãnh thổ
b. Tổ chức chặt, luyện tập võ nghệ hằng năm
a. Ngụ binh ư nông
Câu 4: Sắp xếp nội dung ở cột A với cột B cho phù hợp
Câu 5: Điểm tiến bộ trong luật pháp thời Lê sơ?
Bảo vệ quyền lợi Vua và giai cấp thống trị.
b. Bảo vệ quyền lợi phụ nữ, đề cập vấn đề bình đẳng nam nữ.
c. Bảo vệ sản xuất nông nghiệp, trật tự xã hội
1-c; 2-a; 3-b
Câu 6: Tổ chức bộ máy chính quyền và pháp luật thời Lê sơ được hoàn chỉnh nhất, chặt chẽ nhất, đầy đủ và tiến bộ nhất ở thời vua nào?
a. Lê Thái Tổ
b. Lê Thái Tông
c. Lê Nhân Tông
d. Lê Thánh Tông
nguon VI OLET
