THÂN CHÀO
CÁC EM HỌC SINH
Môn : Sinh Học
Trường : THPT Lý Tự Trọng
GV : Nguyễn Thanh Mai
SINH HỌC 11
BÀI 3
THOÁT HƠI NƯỚC
Chương I.
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
A – CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở TV
I. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
THOÁT HƠI NƯỚC
Lượng nước thoát ra ngoài môi trường rất lớn so với lượng nước mà cây sử dụng.
I. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
THOÁT HƠI NƯỚC
Vật liệu xây dựng hấp thụ nhiệt làm cho nhiệt độ tăng cao, còn lá cây thoát hơi nước làm hạ nhiệt độ môi trường xung quanh lá. Nhờ vậy, không khí dưới bóng cây vào những ngày hè nóng bức mát hơn so với không khí duới mái nhà che bằng vật liệu xây dựng.
Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng?
II. Lá là cơ quan thoát hơi nước
THOÁT HƠI NƯỚC
CUTIN
Khí khổng
Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát hơi nước.
- Thoát hơi nước ở lá diễn ra theo 2 con đường
+ Khí khổng
+ Lớp cutin
III. Hai con đường thoát hơi nước ở lá
THOÁT HƠI NƯỚC
1. Qua khí khổng
Thành ngoài MỎNG
Thành trong DÀY
Khi no nước
Khi mất nước
Đặc điểm
- Vận tốc lớn
Được điều chỉnh bằng sự đóng mở khí khổng
Cơ chế:
Khi no nước, thành mỏng của tế bào khí khổng căng ra làm cho thành dày cong theo thành mỏng và khí khổng mở ra.
Khi mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại.
III. Hai con đường thoát hơi nước ở lá
THOÁT HƠI NƯỚC
2. Qua lớp cutin
CUTIN
Đặc điểm
- Vận tốc nhỏ
Không được điều chỉnh
Cơ chế
Lớp cutin dày: Thoát hơi nước giảm.
Lớp cutin mỏng: Thoát hơi nước tăng.
Thoát mạnh ở lá non, giảm ở lá trưởng thành, tăng ở lá già
IV. Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước ở lá
THOÁT HƠI NƯỚC
+ Ánh sáng: Ánh sáng càng mạnh độ mở khí khổng càng lớn-> thoát hơi nước nhiều
+ Nước: Khi tế bào đủ nước khí khổng mở thoát hơi nước cao
+ Nhiệt độ, gió, các ion khoáng: ảnh hưởng đến sự thoát nước, ion kali làm tăng độ mở khí khổng.
V. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lý cho cây trồng
THOÁT HƠI NƯỚC
- Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào (A) và lượng nước thoát ra (B)
A > B phát triển bình thường
A = B phát triển bình thường
A < B mất cân nằng nước, cây héo
Tưới nước hợp lí cho cây trồng:
Cơ sở khoa học:
+ Đặc điểm di truyền, pha sinh trưởng, phát triển của giống, loài cây
+ Đặc điểm cấu tạo và điều kiện thời tiết
* Nhu cầu nước của cây chẩn đoán theo 1 số chỉ tiêu sinh lý, áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước và sức hút nước của lá cây
1. Cây sống ở môi trường khô nóng (hoang mạc, sa mạc…) có đặc điểm gì thích nghi như thế nào để trao đổi nước?
- Rễ đâm sâu, lan rộng
- Có tầng cutin dày, biểu bì trên lá không có khí khổng, lá hóa gai…
- Thân phủ sáp, thân mọng nước…
- Thay đổi phương thức quang hợp, nhiều loài cây khí khổng chỉ mở vào ban đêm
- Chu kì sống ngắn
11
THOÁT HƠI NƯỚC
2. Ban đêm có sự thoát hơi nước qua khí khổng và qua tầng cutin không?
- Ban đêm khí khổng không đóng lại hoàn toàn và sự thoát hơi nước vẫn diễn ra. Sự thoát hơi nước qua tầng cutin vẫn diễn ra. Nhưng vào ban đêm, sự thoát hơi nước qua khí khổng và qua tầng cutin giảm đi rất nhiều so với ban ngày
12
THOÁT HƠI NƯỚC
3. Giữa trưa nắng hè oi bức hay lúc trời mưa, khí khổng khép hay mở?
- Giữa trưa hè nắng nóng chói chang, khí khổng chủ động khép lại để giữ nước. Nguyên nhân là lúc nắng mạnh, khí khổng bị bốc hơi nước quá nhiều và mất nước nên khép lại
- Sau khi trời mưa, các tế bào biểu bì xung quanh khí khổng trương nước, tăng thể tích ép lên khí khổng làm khe khí khổng khép lại, sự thoát hơi nước qua khí khổng không thực hiện được.
13
K?T LU?N
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK/ 9
- Chuẩn bị trước bài 4: Vai trò các nguyên tố khoáng
THOÁT HƠI NƯỚC LÀ MỘT TAI HỌA TẤT YẾU ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG
DẶN DÒ
Chúc Các Em
Đạt Kết Quả Tốt Trong H?c T?p
GV : Nguy?n Thanh Mai
Năm học : 2021 - 2022
nguon VI OLET
