Do lực đẩy (động lực đầu dưới) ở rễ
Lực hút do sự thoát hơi nước ở lá (động lực đầu trên)
Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và giữa các phân tử nước với thành mạch gỗ
- Động lực nào giúp dòng nước và các ion khoáng di chuyển được từ rễ lên lá ?
- Điều gì xảy ra nếu không có quá trình thoát hơi nước?
BÀI 3:
THOÁT HƠI NƯỚC
I. VAI TRÒ CỦA QUÁ TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC
I. VAI TRÒ CỦA QUÁ TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC
Sơ đồ về nhu cầu nước của cây
Lượng nước thoát ra ngoài môi trường rất lớn so với lượng nước mà cây sử dụng.
I. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
* Thoát hơi nước là gì?
- Đó là hiện tượng mất nước qua bề mặt lá và các bộ phận khác của cây khi tiếp xúc với không khí.
I. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
-
I. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng?
Vật liệu xây dựng hấp thụ nhiệt làm cho nhiệt độ tăng cao, còn lá cây thoát hơi nước làm hạ nhiệt độ môi trường xung quanh lá. Nhờ vậy, không khí dưới bóng cây vào những ngày hè nóng bức mát hơn so với không khí duới mái nhà che bằng vật liệu xây dựng.
II. THOÁT HƠI NƯỚC QUA LÁ
1- Lá là cơ quan thoát hơi nước:
Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát hơi nước.
+ Lá có các tế bào khí khổng đóng vai trò chính trong quá trình thoát hơi nước
+ Lớp cutin: có khả năng điều chỉnh tốc độ thoát hơi nước.
2. Hai con đường thoát hơi nước:
Qua khí khổng:
Cơ chế thoát hơi nước qua khí khổng:
Thành ngoài MỎNG
Thành trong DÀY
Khi no nước
Khi mất nước
2. Hai con đường thoát hơi nước:
Cơ chế thoát hơi nước qua khí khổng: Phụ thuộc hàm lượng nước trong tế bào khí khổng.
Khi no nước, thành mỏng của tế bào khí khổng căng ra làm cho thành dày cong theo thành mỏng và khí khổng mở ra.
Khi mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại.
-Thoát hơi nước qua cutin trên biểu bì lá
Lớp cutin dày: Thoát hơi nước giảm.
Lớp cutin mỏng: Thoát hơi nước tăng.
Thoát mạnh ở lá non, giảm ở lá trưởng thành, tăng ở lá già
CUTIN
2. Hai con đường thoát hơi nước:
III. CÁC TÁC NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC
+ Ánh sáng: Ánh sang càng mạnh độ mở khí khổng càng lớn-> thoát hơi nước nhiều
+ Nước: Khi tế bào đủ nước khí khổng mở thoát hơi nước cao
+ Nhiệt độ, gió, các ion khoáng: ảnh hưởng đến sự thoát nước, ion kali làm tăng độ mở khí khổng.
Trong các tác nhân đó, tác nhân nào quan trọng nhất? Tại sao?
+ Hàm lượng nước trong tế bào khí khổng là quan trọng vì hàm lượng liên quan đến việc điều tiết độ mở của khí khổng. Còn các tác nhân khác ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước đều thông qua sự điều tiết của các tế bào khí khổng.
IV. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng
- Thực vật có cơ chế tự điều hòa về nhu cầu nước, cơ chế này điều hòa việc hút vào và thải ra. Khi cơ chế điều hòa không thực hiện được cây sẽ không phát triển bình thường.
- Tưới nước hợp lí cho cây trồng:
+ Tưới khi cây cần nước
+ Tưới với lượng vừa đủ.
+ Tưới đúng cách.
Trong các tác nhân đó, tác nhân nào quan trọng nhất? Tại sao?
+ Hàm lượng nước trong tế bào khí khổng là quan trọng vì hàm lượng liên quan đến việc điều tiết độ mở của khí khổng. Còn các tác nhân khác ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước đều thông qua sự điều tiết của các tế bào khí khổng.
Củng cố
Cây sống ở môi trường khô nóng (hoang mạc, sa mạc…) có đặc điểm gì thích nghi như thế nào để trao đổi nước?
Ban đêm có sự thoát hơi nước qua khí khổng và qua tầng cutin không?
Giữa trưa nắng hè oi bức hay lúc trời mưa, khí khổng khép hay mở?
1
2
4
3
5
6
LUCKY
GAME
THPT Thu Duc
20
1. Cây sống ở môi trường khô nóng (hoang mạc, sa mạc…) có đặc điểm gì thích nghi như thế nào để trao đổi nước?
- Rễ đâm sâu, lan rộng
- Có tầng cutin dày, biểu bì trên lá không có khí khổng, lá hóa gai…
- Thân phủ sáp, thân mọng nước…
- Thay đổi phương thức quang hợp, nhiều loài cây khí khổng chỉ mở vào ban đêm
- Chu kì sống ngắn
21
2. Ban đêm có sự thoát hơi nước qua khí khổng và qua tầng cutin không?
- Ban đêm khí khổng không đóng lại hoàn toàn và sự thoát hơi nước vẫn diễn ra. Sự thoát hơi nước qua tầng cutin vẫn diễn ra. Nhưng vào ban đêm, sự thoát hơi nước qua khí khổng và qua tầng cutin giảm đi rất nhiều so với ban ngày
23
3. Giữa trưa nắng hè oi bức hay lúc trời mưa, khí khổng khép hay mở?
- Giữa trưa hè nắng nóng chói chang, khí khổng chủ động khép lại để giữ nước. Nguyên nhân là lúc nắng mạnh, khí khổng bị bốc hơi nước quá nhiều và mất nước nên khép lại
- Sau khi trời mưa, các tế bào biểu bì xung quanh khí khổng trương nước, tăng thể tích ép lên khí khổng làm khe khí khổng khép lại, sự thoát hơi nước qua khí khổng không thực hiện được.
24
Chuùc möøng baïn! Baïn ñaõ daønh ñöôïc ngoâi sao may maén!
25
CONGRATULATIONS!
You have got a lucky star!
26
nguon VI OLET
