tiết 11+13 -BÀI 4: XÃ HỘI NGUYÊN THỦY
MỤC TIÊU BÀI HỌC
A. KHỞI ĐỘNG
Nếu không có
điện thì sao?
Nếu không có điện đời sống của chúng ta sẽ giống thời kì nguyên thủy.
Từ khi con người xuất hiện
Xã hội có giai cấp và nhà nước
Xã hội nguyên thủy
Xã hội nguyên thủy diễn ra trong khoảng thời gian nào?
I. Các giai đoạn tiến triển của Xã hội nguyên thủy
Sơ đồ mô phỏng tổ chức xã hội của người nguyên thuỷ
CÔNG XÃ THỊ TỘC
Xã hội nguyên thủy phát triển theo mấy giai đoạn?
Quan hệ của con người ở thời kì nguyên thủy như thế nào?
Quan sát sơ đồ và sắp xếp các cụm từ sau để hoàn thành trục thời gian:
Từ khi con người xuất hiện
Xã hội có giai cấp và nhà nước
Xã hội nguyên thủy
Giai đoạn
Tổ chức
Người tối cổ
Người tinh khôn
Bầy người nguyên thủy
Thị tộc
Bộ lạc
Từ khi con người xuất hiện
Xã hội có giai cấp và nhà nước
Xã hội nguyên thủy
Người tối cổ
Người tinh khôn
Bầy người nguyên thủy
Thị tộc
Bộ lạc
Giai đoạn
Tổ chức
Bầy người nguyên thủy
Thị tộc
Bộ lạc
Gia đình
Các gia đình có quan hệ huyết thống và có tộc trưởng đứng đầu
Gia đình gồm bố-mẹ-con
Bầy người nguyên thủy gồm vài gia đình sống cùng nhau
Gồm các thị tộc sinh sống trên cùng địa bàn, đứng đầu là tù trưởng.
Người tối cổ
Người tinh khôn
Như vậy các các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thủy là…
I. Các giai đoạn tiến triển của Xã hội nguyên thủy
Của cải chung, làm chung, hưởng thụ bằng nhau
I. Các giai đoạn tiến triển của Xã hội nguyên thủy
Xã hội nguyên thuỷ kéo dài hàng triệu năm từ khi con người xuất hiện đến khi xã hội có giai cấp và nhà nước.
Tổ chức xã hội: từ bầy người nguyên thuỷ chuyển lên thị tộc, bộ lạc.
Mối quan hệ của con người: Của cải chung, làm chung, hưởng thụ bằng nhau.
Ai nhanh nhất đúng nhất
Hãy biểu diễn khái niệm thị tộc và bộ lạc dưới hình thức phần tử và tập hợp của toán học?
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY
1. Lao động và công cụ lao động
Quan sát hình ảnh kết hợp đọc SGK hoàn thành bảng sau
Theo em nhờ đâu con người ngày càng hoàn thiện bản thân?
1. Lao động và công cụ lao động
- Lúc đầu, người nguyên thuỷ chỉ biết sử dụng những mẩu đá để làm công cụ, dần dần họ biết ghè đá tạo thành những chiếc rìu tay, mảnh tước và biết sử dụng cung tên trong săn bắt động vật.
- Người nguyên thủy sử dụng lửa để sưởi ấm và nướng thức ăn.
=> Vai trò của lao động: giúp con người đã từng bước tự cải biến, hoàn thiện mình và chinh phục tự nhiên để sinh tồn, phát triển
Nhờ lao động con người đã từng bước tự cải biến và hoàn thiện mình.
1. Lao động và công cụ lao động
Tại Việt Nam tìm thấy nhiều công cụ bằng đá của Người tối cổ tại An Khê (Gia Lai), Núi Đọ (Thanh Hóa).
Dấu tích người tiền cổ được tim thấy tại Việt Nam năm 2019
Trong bức tranh là hình ảnh của rất nhiều những con vật chạy nhanh, vì thế việc săn bắt chúng rất là khó. Sự ra đời của cung tên là bước đệm giúp cho con người dễ dàng săn bắt được chúng mà không một vũ khí nào thời ấy có thể dễ dàng thuận tiện giúp con người hơn.
=> Hình ảnh những người nguyên thủy săn bắt khi đã có cung tên.
Xem video, đọc SGK và cho biết tại sao lửa là phát minh quan trọng nhất của người tối cổ?
Dùng cành cây, viên sỏi… để cọ xát sinh nhiệt và gây cháy là cách của người nguyên thủy để tạo ra lửa.
=> Dùng lửa làm chín thức ăn, sưởi ấm, đuổi thú dữ....
Hãy thảo luận theo cặp đôi và cho biết tác động của lửa và lao động đối với sự tiến hóa của người nguyên thủy?
Thảo luận
Thức ăn
Bộ não
Xương hàm
Trán và khuôn mặt
Chi dưới (chân)
Bộ lông
Răng nanh
Chi trên (tay)
Nơi cư trú
Hãy dựa vào các gợi ý sau:
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY
2. Từ hái lượm, săn bắt đến trồng trọt, chăn nuôi
Người nguyên thủy phụ thuộc vào tự nhiên như hái các loại quả, bắt thú rừng
+ từ hái lượm trồng trọt
+ từ săn bắt chăn nuôi
=> Tác động đến đời sống người nguyên thủy: bắt đầu đời sống định cư
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY
2. Từ hái lượm, săn bắt đến trồng trọt, chăn nuôi
Ban đầu người nguyên thủy biết săn bắt, hái lượm Phụ thuộc tự nhiên nên phải di chuyển.
Sau đó người nguyên thủy biết trồng trọt, chăn nuôi Dần sống định cư.
Tại Việt Nam cũng xuất hiện nền nông nghiệp sơ khai và địa bàn cư trú cũng được mở rộng.
Hình 4.9 cho em biết những thông tin gì?
Sahara là vùng đất con người đã từng định cư, sinh sống, chăn nuôi. Nhưng ngày nay nơi đây là 1 sa mạc lớn…
Vậy điều gì đã xảy ra?
III. ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY
III. ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY
- Có tục chôn cất người chết (chôn theo công cụ lao động)
- Biết sử dụng đồ trang sức, biết dùng màu, vẽ lên người để hóa trang hay làm đẹp
- Biết quan sát cuộc sống xung quanh và thể hiện lại bằng hình ảnh
Người nguyên thủy đã biết:
Chôn cất người chết
Sử dụng đồ trang sức
Vẽ tranh trên hang động
Điêu khắc
LUYỆN TẬP
Hòa Bình
Thẩm Hai
(Lạng Sơn)
Núi Đọ
(Thanh Hóa)
Xuân Lộc
(Đồng Nai)
Hình 24-Lược đồ: Một số di chỉ khảo cổ ở VN
Thẩm Khuyên
(Lạng Sơn)
Hạ Long
(Quảng Ninh)
Bàu Tró
(Quảng Bình
Một số dấu tích của người nguyên thủy ở Việt Nam
ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY Ở VIỆT NAM
1. Đời sống vật chất
- Biết trồng trọt, chăn nuôi, sử dụng lửa
- Dùng đá để mài thành các công cụ sắc và dễ sử dụng hơn
->năng suất lao động tăng.
Dùng tre, gỗ, xương, sừng làm công cụ...biết làm đồ gốm,...
Biết chế tác và sử dụng đồ trang sức
Vẽ những hình mô tả cuộc sống tinh thần của mình.
- Đời sống tâm linh: có tục chôn người chết…
2. Đời sống tinh thần:
Em hãy tưởng tượng em đang ở trong một khu rừng già, xa xôi, hoang vắng, chỉ có cây cối, hang đá, thú rừng và không có các vật dụng thời hiện đại như bật lửa, diêm, điện thoại di động, áo mưa, lương thực... Làm thế nào để em có thể tồn tại?
VẬN DỤNG
Giáo viên mời đại diện 4 bạn lên chơi. Giải thích tại sao sắp xếp như vậy.
Các bạn còn lại nhận xét, góp ý.
nguon VI OLET
