TIẾT 47:
CHỦ ĐỀ
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
( Tích hợp bài 29 và 30)
QUÁ TRÌNH PHÁP XÂM LƯỢC VŨ TRANG Ở VIỆT NAM
KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT
1858
1884
1896
1897
1913
Pháp xâm lược
Việt Nam
Hoàn thành xâm lược Việt Nam
Cơ bản hoàn thành bình định Việt Nam
Hoàn thiện bộ máy cai trị
1. Thiết lập bộ máy nhà nước cai trị
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa giáo dục
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN
THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 – 1914)
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN
THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 – 1914)
1. Thiết lập bộ máy nhà nước cai trị
Năm 1897 Pháp thành lập Liên bang Đông Dương
ĐẤT
BẢO
HỘ
NỬA BẢO HỘ
THUỘC ĐỊA
LIÊN BANG ĐÔNG DƯƠNG
“Không một xứ sở nào trên cái thế giới này lại có nhiều nguồn lợi như cái xứ Bắc Kì.Biết bao nhiêu ngành kĩ nghệ cần phải thiết lập.Biết bao chiến dịch xán lạn cần phải vạch ra.Xứ Bắc Kì giàu có.Nơi đây chính quốc tha hồ mà bòn rút đầy tay đưa của cải về nước.Ngành xuất cảng của nước Pháp cũng sẽ thấy nơi đây là một nguồn tiêu thụ hàng hóa rất có lợi cho minh.Vậy thì hãy tiến lên, tiến lên”
( Những tài nguyên xứ Bắc kì)
Sơ đồ tổ chức bộ máy Đông Dương
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
(PHÁP)
BẮC KÌ
(Thống sứ Pháp)
NAM KÌ
(Thống sứ Pháp)
TỈNH (PHÁP)
PHỦ, HUYỆN, CHÂU (PHÁP+BẢN XỨ)
LÀNG XÃ (BẢN XỨ)
Sơ đồ bộ máy cai trị của Pháp ở nước ta:
Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy cai trị
của thực dân Pháp?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 – 1914)
1. Chính sách về tổ chức bộ máy nhà nước
- Năm 1897 Pháp thành lập Liên bang Đông Dương,
- Chia nhỏ nước ta làm 3 kì để dễ bề cai trị
- Thâu tóm quyền hành từ châu, huyện trở lên
Phủ Khâm sai năm 1945, tức Dinh Thống sứ Bắc Kỳ (1917-1945)
2. Chính sách về kinh tế
Căn cứ vào nội dung mục 2, trang 138, hoàn thành thông tin ở bảng sau:
2. Chính sách về kinh tế
- Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất.
- Bóc lột bằng phát canh thu tô.
- Khai thác mỏ (than và kim loại)
- Chế biến thực phẩm, hàng tiêu dùng.
- Đẩy mạnh xây dựng các tuyến đường giao thông.
- Độc chiếm thị trường Việt Nam
- Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách, đặc biệt muối, rượu và thuốc phiện
Số liệu ruộng đất bị thực dân Pháp chiếm:
C? nu?c
(10.900 ha)
ha
C? nu?c
(301.000 ha)
Bắc Kì
(470.000 ha)
Nam Kì
(1.528.000 ha)
Năm
Đồn điền café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
Đđiền chè, café
Đđiền caosu
Đđiền lúa
Rượu, bia, xay xát, sử chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của TD Pháp ở Việt Nam
? Vì sao Pháp chỉ tập trung vào phát triển công nghiệp khai khoáng, chế biến thực phẩm, hàng tiêu dùng (công nghiệp nhẹ) ?
=> Kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào nước Pháp
HÀ NỘI
TP Hồ Chí Minh
GIAO THÔNG VẬN TẢI
Ga Sài Gòn
CẦU BÌNH LỢI ( Sài Gòn)
CẦU LONG BIÊN( Hà Nội)
CẦU TRÀNG TIỀN ( Huế)
Ngân hàng Đông Dương (Ngân hàng nhà nước hiện nay)
Nhà hát lớn Hà Nội
2. Chính sách về kinh tế
- Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách, đặc biệt muối, rượu và thuốc phiện
- Độc chiếm thị trường Việt Nam
Ra sức vơ vét, bóc lột trên nhiều lĩnh vực và bằng nhiều hình thức.
MỤC ĐÍCH
3. Chính sách về văn hóa, giáo dục
Thực dân Pháp thực hiện những chính sách gì về văn hóa và giáo dục ở nước ta?
3. Chính sách về văn hóa, giáo dục
- Duy trì chế độ giáo dục phong kiến
- Mở trường học mới và một số cơ sở văn hóa, y tế.
Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay)
Giờ học môn Vật lý tại giảng đường Đại học Đông Dương
Lớp học phong kiến
3. Chính sách về văn hóa, giáo dục
Theo em, những chính sách về văn hóa, giáo dục của Pháp có phải để “khai hóa văn minh” cho người Việt hay không? Vì sao?
3. Chính sách về văn hóa, giáo dục
- Duy trì chế độ giáo dục phong kiến
- Mở trường học mới và một số cơ sở văn hóa, y tế.
Nhằm nô dịch, ngu dân để dễ bề cai trị
MỤC ĐÍCH
I. Chính sách khai thác thuộc địa của Thực dân Pháp
1. Thiết lập bộ máy nhà nước cai trị
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa giáo dục
Trước những chính sách khai thác của thực dân Pháp, nước ta có những chuyển biến nhưng theo chiều hướng có lợi cho Pháp.
II. Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918
1. Phong trào yêu nước trước chiến tranh thế giới thứ nhất
- Hai xu hướng cứu nước: bạo động của Phan Bội Châu và cải cách của Phan Châu Trinh.
Phan Bội châu (1867-1940)
Phan Bội Châu
Học sinh trong phong trào Đông Du
Phan Bội Châu chủ trương nhờ Nhật đánh Pháp, đưa người sang Nhật học đó là phong trào Đông Du.
Chủ trương bạo động vũ trang để giành độc lập là đúng, nhưng tư tưởng cầu viện là sai.
Phan Châu Trinh (1872-1926)
Vận động cải cách ( theo cái mới ) và khai dân trí với cuộc vận động Duy tân và chống thuế ở Trung Kì. Chủ trương:
- Đấu tranh ôn hòa, công khai, dựa vào Pháp để đánh đổ vua quan phong kiến hủ bại, xem đó là điều kiện tiên quyết để giành độc lập
- Kêu gọi dân quyền, dân sinh, dân khí.
2. Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước:
Đọc phần chữ nhỏ ở mục 3, trang 148?
Nội dung bạn vừa đọc giới thiệu cho chúng ta biết những gì?
2. Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước:
* Giới thiệu tiểu sử của Nguyễn Tất Thành
LÀNG SEN QUÊ NỘI BÁC HỒ
LÀNG HOÀNG TRÙ QUÊ NGOẠI BÁC HỒ
2. Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước:
* Giới thiệu tiểu sử của Nguyễn Tất Thành
* Nguyên nhân Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước mới:
Đất nước bị Pháp thống trị, các phong trào yêu nước chống Pháp đều thất bại.
Yêu nước, thương dân, khâm phục các nhà yêu nước nhưng không tán thành đường lối hoạt động của họ.
Tàu Đô đốc La-tu-sơ Tơ-rê-vin
GIBUTI
HÀNH TRÌNH ĐI TÌM ĐƯỜNG CỨU NƯỚC CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC TỪ NĂM 1911 ĐẾN NĂM 1917
* Những hoạt động:
- 5-6-1911, từ cảng Nhà Rồng Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước.
- Từ 1911 đến 1917, Bác đi nhiều nơi trên thế giới.
- Từ 1917, trở lại Pháp, tham gia các hoạt động yêu nước, tiếp nhận ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, có chuyển biến trong tư tưởng.
Hướng đi của Nguyễn Tất Thành có gì mới so với những nhà yêu nước chống Pháp thời đó?
*Còn Nguyễn Tất Thành lựa chọn hướng đi sang các nước phương Tây và một số nơi khác.
Cách đi của Nguyễn Ái Quốc là: đi vào tất cả các giai cấp tầng lớp, đi vào phong trào quần chúng giác ngộ, đoàn kết họ đứng lên giành độc lập bằng sức mạnh của mình là chính.
*Con đường cứu nước của các bậc tiền bối trước đó, tiêu biểu: cụ Phan Bội Châu đã chọn con đường sang phương Đông (Nhật Bản) xin họ giúp Việt Nam đánh Pháp.
So sánh hướng đi của Nguyễn Tất Thành
* Những hoạt động:
- 5-6-1911, từ cảng Nhà Rồng Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước.
- Từ 1911 đến 1917, Bác đi nhiều nơi trên thế giới.
- Từ 1917, trở lại Pháp, tham gia các hoạt động yêu nước, tiếp nhận ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, có chuyển biến trong tư tưởng.
Là điều kiện quan trọng để Người xác định con đường cứu nước đúng cho dân tộc Việt Nam.
2. Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước:
KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ
Chính sách khai thác của thực dân Pháp ở nước ta
Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918
Hai xu hướng cứu nước: bạo động của Phan Bội Châu và cải cách của Phan Châu Trinh.
Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước
Tổ chức bộ máy cai trị
Chính sách về văn hóa, giáo dục
Chính sách về kinh tế
II. Những chuyển biến của xã hội Việt Nam (trang 140) theo nội dung sau:
Lập bảng thống kê các giai cấp, tầng lớp trong xã hội
VN từ thế kỉ XIX đầu XX
2. Nêu điểm mới của xu hướng cứu nước đầu thế kỉ XX.
HỌC SINH TỰ HỌC
Địa chủ phong kiến
Nông dân
Tư sản
Tiểu tư sản
Công nhân
Kinh doanh ruộng đất, bóc lột địa tô
-Tay sai của đế quốc
-Một bộ phận nhỏ có tinh thần yêu nước
Làm ruộng, nộp tô thuế
- Sẵn sàng tham gia đấu tranh cách mạng
Kinh doanh công thương nghiệp
-Thoả hiệp với đế quốc.
-Một bộ phận nhỏ có tinh thần dân tộc.
Làm công ăn lương, buôn bán nhỏ
- Tích cực tham gia các cuộc vận động đầu thế kỉ XX
Bán sức lao động, làm thuê
- Kiên quyết đấu tranh chống giới chủ, đòi cải thiện cuộc sống
XÃ HỘI VIỆT NAM CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
1- Học thuộc bài trên cơ sở nắm các sự kiện chính.
2- Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu về các sự kiện và nhân vật lịch sử
3- Chuẩn bị cho Tiết 48: Ôn tập Lịch sử Việt Nam (1858 - 1918)
ND 1: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ 1858 đến 1884:
Trình bày các sự kiện tiêu biểu
ND 2: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX
- Tôn Thất Thuyết và phong trào Cần Vương
- Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896)
ND 3: Xã hội Việt Nam từ năm 1897 đến năm 1918
- Nêu ngắn gọn chính sách khai thác thuộc địa của TD Pháp và lí giải mục đích của cuộc khai thác.
- Trình bày về hai xu hướng cứu nước chính: bạo động và cải cách gắn liền với một số nhà yêu nước tiêu biểu.
- Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước.
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT
nguon VI OLET
