Bài 30. Truyền tin qua xináp

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1. Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế bào từ phân cực sang
A. mất phân cực, đảo cực và tái phân cực.
B. mất phân cực, đảo cực.
C. đảo cực, mất phân cực và tái phân cực.
D. đảo cực và tái phân cực.

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2. Nguyên nhân nào sau đây gây ra sự mất phân cực?
A. Cổng K+ mở rộng, K+ di chuyển từ bên ngoài vào bên trong tế bào
B. Cổng Na+ mở rộng, Na+ di chuyển từ bên ngoài vào bên trong tế bào
C. Cổng K+ hé mở, K+ di chuyển từ bên trong ra bên ngoài tế bào
D. Cổng Na+ hé mở, Na+ di chuyển từ bên trong ra bên ngoài tế bào

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 3. Bản chất của bao miêlin là:
A. Cacbohiđrat
B. Phôtpholipit
C. Prôtêin
D. Axit nuclêic

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 4. Vì sao sự lan truyền xung thần kinh trên sợi có bao miêlin lại “nhảy cóc”?
A. Vì sự thay đổi tính thấm của màng chỉ xảy ra tại các eo Ranvie.
B. Vì đảm bảo cho sự tiết kiệm năng lượng.
C. Vì giữa các eo Ranvie, sợi trục bị bao bằng bao miêlin cách điện.
D. Vì tạo cho tốc độ truyền xung nhanh.

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 5. Điểm khác biệt của sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao miêlin so với sợi trục không có bao miêlin là dẫn truyền theo lối “nhảy cóc”,
A. chậm và ít tiêu tốn năng lượng.
B. chậm chạp và tiêu tốn nhiều năng lượng.
C. nhanh và ít tiêu tốn năng lượng.
D. nhanh và tiêu tốn nhiều năng lượng.
Tế bào thần kinh
BÀI 30
TRUYỀN TIN QUA XINÁP
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. KHÁI NIỆM XINÁP
II. CẤU TẠO XINÁP
1. Cấu tạo của xináp hóa học
2. Đặc điểm của xináp hóa học
III. QÚA TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP HÓA HỌC:
1. Các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp hóa học
2. Sự tái tổng hợp chất trung gian hóa học
A
A
Xináp
thần kinh – thần kinh
Xináp
thần kinh - cơ
Xináp
thần kinh – tuyến
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP
Bóng
chứa chất
TG hóa học
Chùy
xináp
Màng trước
xináp
Màng sau
xináp
Khe xináp
Thụ thể tiếp nhận
chất trung gian hóa học
Ti thể
1
2
3
4
7
6
5
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP:
1.Các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp hóa học
Hoạt động nhóm nhor 2 – 3 HS/1 nhóm
Quan sát sơ đồ động của quá trình truyền tin qua xináp. Nêu diễn biến các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp, cử đại diện trình bày.
Thời gian: 4 phút







Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Xung thần kinh
Giai đoạn 1
Giai đoạn 2
Giai đoạn 3
Ca++
Giai đoạn 1
Giai đoạn 2
Giai đoạn 3
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++

Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Xung thần kinh
Giai đoạn 1
Giai đoạn 2
Giai đoạn 3
Ca++
Xung thần kinh đến làm Ca2+ đi vào trong chùy xináp
Ca2+ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra  giải phóng axêtincôlin vào khe xináp
Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động và tiếp tục lan truyền
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
1.
3.
2.
VẬY XUNG THẦN KINH ĐƯỢC TRUYỀN QUA XINAP HÓA HỌC LÀ NHỜ VÀO YẾU TỐ NÀO?
Xung thần kinh được truyền qua xinap nhờ chất trung gian hóa học.
CHẤT TRUNG GIAN HÓA HỌC CÓ VAI TRÒ NHƯ THẾ NÀO TRONG VIỆC LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH QUA XINÁP?
Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau làm thay đổi tính thấm của màng sau xinap xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau, rồi lan truyền đi tiếp.
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khi màng trước xináp vỡ ra giải phóng rất
nhiều chất trung gian hóa học thì tại sao
chất trung gian hóa học không bị ứ đọng
ở màng sau?
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
Axêtat
Côlin

Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
Axêtat
Côlin

Enzin ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin.
2 chất này quay lại màng trước, vào trong chùy và được tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi.
Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?
Vì màng sau không có các bóng chứa chất trung gian hóa học để đi về màng trước.
Màng trước không có thụ thể để nhận chất trung gian hóa học
 Thông tin chỉ truyền 1 chiều từ màng trước tới màng sau mà không theo chiều ngược lại.
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
f
e
“Con đò đưa tin”
Luật chơi:
Mỗi đội (2hs trong 2 phút) quan sát hình sắp xếp đúng theo thứ tự các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp.
Đội thắng là đội lên bảng ghi đáp án đúng và nhanh hơn.
VUI MÀ HỌC!
f
e
Tại sao 45’ học bài căng thẳng cần có 5’ giải lao?
- Sau 1 thời gian dài lao động trí óc căng thẳng thì khả năng nhận và trả lời kích thích của tế bào thần kinh giảm xuống, dẫn đến khả năng tiếp thu bài giảm, cần phải nghỉ ngơi để phục hồi như cũ
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
Những người da đỏ đang săn thú
Do họ tẩm vào đầu mũi lao chất độc, chất độc họ thường sử dụng là chất curare, chất này có khả năng phong tỏa màng sau xinap thần kinh – cơ gây liệt cơ
Các em hãy cho biết tại sao chỉ với những cây lao thô sơ như vậy mà họ lại có thể săn được con thú lớn này?
Cơ chế truyền tin qua xináp được ứng dụng trong thực tế như thế nào?
- Atropin phong bế màng sau của xináp làm mất khả năng nhận cảm với chất axêtycolin của màng sau  hạn chế hưng phấn và làm giảm co thắt  giảm đau.
- Thuốc tẩy giun sán cho lợn (dipterec), sau khi uống vào thuốc ngấm vào giun sán, phá hủy enzim ở các xináp gây co cơ telanos làm giun sán cứng đờ không bám được vào niêm mạc ruột, cơ trơn của ruột lợn tăng cường co bóp đẩy giun sáng ra ngoài.
Dặn dò
Đối với bài học tiết này:
- Khái niệm và cấu tạo xinap
- Diễn biến các giai đoạn truyền tin qua xinap
- Trả lời câu hỏi 2,3 SGK.

Đối với bài học tiết sau.
Bài 31: Tập tính của động vật. Tìm hiểu:
- Tập tính là gì?
- Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được.
Tìm các ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được.
- Cơ sở thần kinh của tập tính.
- Xem lại các kiến thức về phản xạ, phản xạ không điều kiện và có điều kiện