Bài 33. Đặc điểm sông ngòi Việt Nam

Địa lí 8
S. MÃ
S. BẾN HẢI
S. CẢ
S. THU BỒN
BÀI 33
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
1. Đặc điểm chung
Quan sát hình 33.1:
Lược đồ các hệ thống sông lớn ở Việt Nam (SGK)
1.Đặc điểm chung:
Bài 33 : ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
Thảo luận nhóm : 5 phút
1: Nêu đặc điểm mạng lưới sông ngòi ở nước ta ? Giải thích tại sao? Tại sao sông ngòi nước ta chủ yếu là sông nhỏ, ngắn và dốc ? Xác định trên lược đồ một số con sông lớn ở nước ta ?
2: Sông ngòi nước ta chảy theo những hướng chính nào ? Xác định trên lược đồ các sông ngòi chảy theo các hướng chính ? Giải tích tại sao ?
3: Sông ngòi nước ta có mấy mùa nước ? Nêu đặc điểm của từng mùa ? Giải thích tại sao? Mùa lũ trên các lưu vực sông có trùng nhau không ? Giải thích tại sao?Khi có lũ về, nhân dân ta có những biện pháp nào đề khai thác nguồn lợi từ lũ ? Để hạn chế tác hại từ lũ, chúng ta cần có biện pháp gì ?
4: Nêu đặc điểm phù sa của sông ngòi nước ta ? Giải thích tại sao? Lượng phù sa lớn như vậy đã có những tác động như thế nào tới thiên nhiên và đời sống cư dân đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long ?
1: Nêu đặc điểm mạng lưới sông ngòi ở nước ta ? Giải thích tại sao? Tại sao sông ngòi nước ta chủ yếu là sông nhỏ, ngắn và dốc ? Xác định trên lược đồ một số con sông lớn ở nước ta ?
S. MÃ
S. BẾN HẢI
S. CẢ
S. THU BỒN
- Mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên phạm vi cả nước. - Vì khí hậu nước ta mưa nhiều, ¾ diện tích là đồi núi.
Lãnh thổ nước ta hẹp ngang, nằm sát biển  sông ngắn, nhỏ. Địa hình ¾ là núi, ăn ra sát biển  sông ngòi dốc.
- Các sông lớn chỉ có phần trung lưu và hạ lưu chảy qua nước ta như sông Hồng, sông Mê Công.
1. Đặc điểm chung
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước

- Nước ta có 2360 con sông dài trên 10 km, chủ yếu là các sông nhỏ và ngắn.
- Các sông lớn: S.Hồng, S.Cửu Long.
2: Sông ngòi nước ta chảy theo những hướng chính nào ? Xác định trên lược đồ các sông ngòi chảy theo các hướng chính ? Giải thích tại sao ?
SÔNG HỒNG
SÔNG MÃ
SÔNG ĐÀ
SÔNG TIỀN
* Hướng chảy Tây Bắc - Đông Nam và vòng cung:
- Hướng TB-ĐN: sông Đà, sông Hồng, sông Mã, sông Tiền, sông Hậu
SÔNG GÂM
SÔNG BA
SÔNG CẦU
SÔNG LÔ
- Hướng vòng cung: sông Lô, sông Cầu, sông Thương…
Hướng cấu trúc địa hình định hướng cho các dòng sông. Địa hình nước ta có 2 hướng chính: Tây Bắc – Đông Nam và vòng cung.
1. Đặc điểm chung
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước

b. Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính: Tây Bắc - Đông Nam và vòng cung


3: Sông ngòi nước ta có mấy mùa nước ? Nêu đặc điểm của từng mùa ? Giải thích tại sao? Mùa lũ trên các lưu vực sông có trùng nhau không ? Giải thích tại sao? Khi có lũ về, nhân dân ta có những biện pháp nào đề khai thác nguồn lợi từ lũ ? Để hạn chế tác hại từ lũ, chúng ta cần có biện pháp gì ?
SÔNG HỒNG
SÔNG HẬU
Chế độ nước theo mùa: mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt: - Mùa lũ (mùa mưa), chiếm 70-80% lượng nước cả năm, mùa cạn (mùa khô) chiếm 20 – 30% lượng nước cả năm.
- Vì khí hậu nước ta có 2 mùa: mùa mưa và mùa khô
Hiện nay, ĐBSCL đang bị nước mặn xâm nhập, đất đai bị mặn hóa. Thảm họa này ngày càng gia tăng bởi biến đổi khí hậu do nước biển dâng cao và do việc tích nước hàng loạt tại các đập thủy lợi, thủy điện của các quốc gia lân cận ở thượng nguồn, làm giảm mực nước hệ thống sông Cửu Long vào mùa khô.
Các dòng sông Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long đang bị xâm nhập mặn vào nội địa trên 70 km, và có chiều hướng tăng nhanh. Hiện một số địa phuơng trong vùng ĐBSCL đã xuất hiện tình trạng thiếu nước ngọt trầm trọng.
Mùa lũ trên các lưu vực sông không trùng nhau vì chế độ mưa trên mỗi lưu vực một khác, các sông ở Trung Bộ lũ vào các tháng cuối năm vì mùa mưa vào các tháng cuối năm.
Khi có lũ về, nhân dân ta có những biện pháp nào đề khai thác nguồn lợi từ lũ ? Để hạn chế tác hại từ lũ, chúng ta cần có biện pháp gì ?
Nhân dân ta đã tiến hành những biện pháp để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ lụt là:
Khai thác nguồn lợi từ lũ: thủy sản, gtvt, bồi đắp phù sa, tháu chua rửa mặn, khai thác con giống tự nhiên, mở rộng đồng bằng, …
- Sống chung với lũ, trồng rừng, đắp đê bao, xây nhà nơi cao ráo, …
BÀI 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
Những biện pháp khai thác các nguồn lợi từ sông ngòi nước ta
Những biện pháp khai thác các nguồn lợi từ sông ngòi nước ta
Những biện pháp hạn chế tác hại lũ lụt
BẢO VỆ RỪNG ĐẦU NGUỒN
ĐÀO HỒ
ĐẮP ĐÊ
1. Đặc điểm chung
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước

b. Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính: Tây Bắc - Đông Nam và vòng cung
c. Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước: mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm 70- 80% lượng nước cả năm.
- Mùa cạn chiếm 20-30% lượng nước cả năm.
Tổ 4: Nêu đặc điểm phù sa của sông ngòi nước ta ? Giải thích tại sao ? Lượng phù sa lớn như vậy đã có những tác động như thế nào tới thiên nhiên và đời sống cư dân đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long ?
PHÙ SA SÔNG HỒNG
* Lượng phù sa: hàm lượng phù sa lớn: - Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn / năm. - 1m3nước sông có 223 g cát bùn và các chất hoà tan khác
SÔNG HỒNG
- Do ¾ địa hình đồi núi dốc, mưa tập trung 1 mùa tạo nên sự bóc mòn, xói mòn mạnh mẽ.
Phù sa S. Hồng
Phù sa S. Cửu Long
Đất đai màu mỡ
Tạo nên phong tục tập quán
trong nông nghiệp .
Tiết 38 - Bài 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
1. Đặc điểm chung
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước

b. Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính: Tây Bắc - Đông Nam và vòng cung
c. Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước: mùa lũ và mùa cạn
d. Sông ngòi nước ta có lượng phù sa lớn.
- Các sông có hàm lượng phù sa rất lớn, trung bình 223g /m3. Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn / năm.
Cho biết mối quan hệ giữa sông ngòi với địa hình, khí hậu ?
- Địa hình : quyết định độ dốc, hướng chảy của dòng sông.
- Khí hậu (lượng mưa và nhiệt độ) : quyết định mùa nước của dòng sông.
1. Đặc điểm chung
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các
dòng sông
a. Giá trị của sông ngòi
Thủy điện Hòa Bình
Thuỷ lợi
Khai thác, nuôi trồng thuỷ sản
Em hãy cho biết một số giá trị của sông ngòi nước ta ?
Giao thông
Bồi đắp phù sa
Giao thông, du lịch
1. Đặc điểm chung
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các
dòng sông
a. Giá trị của sông ngòi
- Phát triển thủy điện, thủy lợi, thủy sản, bồi đắp phù sa, giao thông vận tải, du lịch, cung cấp nước sinh hoạt, sản xuất, nuôi trồng thủy sản, khai thác cát, …
Các hệ thống sông lớn ở Việt Nam
Hồ Hòa Bình
(Sông Đà)
Hồ Trị An
(Sông Đồng Nai)
Hồ Thác Bà
(Sông Chảy)
Hồ Dầu Tiếng
(Sông Sài Gòn)
Hồ Y-a-ly
(Sông Xê-xan)
Tìm trên lược đồ, các hồ Hòa Bình, Trị An, Y-a-ly, Thác Bà, Dầu Tiếng và cho biết chúng nằm trên những dòng sông nào?
Quan sát tranh, em có nhận xét gì về nguồn nước sông ở nước ta?
Sông Thị Vải (Đồng Nai)
Sông Đáy (Hà Nội)
Sông Hậu (khu CN)
Sông Cà Ty (Đà Nẵng)
1. Đặc điểm chung
a. Giá trị của sông ngòi
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các
dòng sông
b. Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
Em có nhận xét gì về màu của nước sông ?
Sông Thị Vải (Đồng Nai)
Sông Đáy (Hà Nội)
Sông Hậu (khu CN)
Sông Cà Ty (Đà Nẵng)
Vì sao sông ngòi nước ta bị ô nhiễm?
*Nguyên nhân: do mất rừng, chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt chưa xử lí đã thải trực tiếp xuống sông ngòi, …
1. Đặc điểm chung
a. Giá trị của sông ngòi
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các
dòng sông
b. Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
- Nguyên nhân: chặt phá rừng quá mức, chất thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, …
? Nêu hậu quả khi dòng sông bị ô nhiễm ?
Ngày 6/9/2015, các cơ sở chế biến hải sản tại xã Tân Hải, huyện Tân Thành(Bà Rịa- Vũng tàu) xả nước thải ra sông Chà Và, khiến cá nuôi lồng bè chết hàng loạt.
Ngày 16/2/2016, hơn 1.000 tấn cá chết trên sông ở Đồng Tháp, An Giang
HẬU QUẢ
Để dòng sông không bị ô nhiễm chúng ta cần phải làm gì ?
Bảo vệ sông ngòi
Khơi thông lòng sông
Khơi thông lòng sông
Trồng cây gây rừng
Trồng cây gây rừng
Xử lý, tái chế chất thải
Xây dựng nhà máy xử lí nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt. Kiểm tra vấn đề bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp, các khu công nghiệp, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
BÀI 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
1. Đặc điểm chung
a. Giá trị của sông ngòi
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các
dòng sông
b. Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
Nguyên nhân: chặt phá rừng quá mức, chất thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, …
- Biện pháp:
+ Bảo vệ rừng đầu nguồn
+ Xử lí các chất thải.
+ Bảo vệ và khai thác hợp lí các nguồn lợi từ sông ngòi.
Em có nhận xét gì về thực trạng của các dòng sông nơi em sinh sống ?
Là học sinh, em cần làm gì để bảo vệ các dòng sông ?
Là học sinh em cần: vệ sinh nơi ở, vệ sinh trường, lớp, không vứt rác, xác động vật, ... xuống dòng sông, trồng cây.
CỦNG CỐ
Nêu đặc điểm sông ngòi Việt Nam ?
Giá trị của sông ngòi
Thủy lợi, cung cấp nước sinh hoạt
Thủy điện
Nuôi trồng đánh bắt thủy sản
Giao thông
Du lịch
Khai thác vật liệu xây dựng
CỦNG CỐ
Vì sao sông ngòi nước ta bị ô nhiễm ?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Vẽ biểu đồ dòng chảy trong năm tại trạm Sơn Tây (sông Hồng) theo bảng số liệu trang 120 SGK.
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Tháng
m3 /s
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Chuẩn bị bài 34: CÁC HỆ THỐNG SÔNG LỚN CỦA NƯỚC TA
- Xác định 9 hệ thống sông lớn của nước ta
- Sự khác nhau về đặc điểm của sông ngòi 3 khu vực : Bắc bộ, Trung bộ và Nam bộ.
- Sưu tầm tranh, ảnh, tư liệu về sông ngòi Việt Nam.