Bài 4. Đoạn mạch nối tiếp

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH CÀ MAU
-    -
KẾ HOẠCH BÀI DẠY: TUẦN 3 –TIẾT 5
Năm học 2021 - 2022
Tên bài dạy: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
Số tiết thực hiện: 01
Người soạn: NGUYỄN THỊ NGỌC BÍCH
Đơn vị công tác: Trường THPT Hồ Thị Kỷ
ĐIỆN HỌC
CHƯƠNG I
BÀI 4:
ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
TIẾT 5
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 :
a) Phát biểu và viết biểu thức của định luật Ôm


Trả lời : Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ
thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ
nghịch với điện trở của dây.
Trong đó :
U : Hiệu điện thế (V)
I : Cường độ dòng điện ( A)
R : Điện trở của dây ( )
Biểu thức của định luật:
CHÚ Ý
Từ biểu thức của định luật Ôm :
Ta thấy theo biểu thức trên :
+Nếu U không đổi thì I tỉ lệ nghịch với R
+Nếu I không đổi thì U tỉ lệ thuận với R
+Nếu R không đổi thì I tỉ lệ thuận với U
Liệu có thể thay thế hai điện trở mắc nối tiếp
bằng một điện trở để dòng điện chạy qua mạch
không thay đổi ?
1.Nhớ lại kiến thức lớp 7
Trong đoạn mạch gồm hai
bóng đèn mắc nối tiếp :


BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm:
I = I1 = I2



Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện
thế mỗi đèn
U = U1 + U2
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở nối tiếp
C1: Quan sát sơ đồ mạch điện hình
4.1, cho biết các điện trở R1, R2 và
Ampe kế được mắc với nhau như thế
nào?


BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
Trả lời: Điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp nhau
Các hệ thức : I = I1 = I2
U = U1+ U2
vẫn đúng với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở nối tiếp
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
Mở rộng : Nếu đoạn mạch có n điện
trở mắc nối tiếp thì hệ thức được
mở rộng như sau:
Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm :
I = I1 = I2 = . . . = In (1)
Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện
thế trên mỗi điện trở
U = U1+ U2 + . . . +Un (2)
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở nối tiếp
C2: CMR trong đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp, hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó.


BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
Vì R1 nối tiếp với R2 nên ta có :
I1 = I2
Kết luận: Trong đoạn mạch mắc nối tiếp hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó
1. Điện trở tương đương:
Điện trở tương đương ( Rtđ) của một đoạn mạch gồm các điện
trở là điện trở có thể thay thế cho đoạn mạch này , sao cho với
cùng một hiệu điện thế thì cường độ dòng điện chạy qua đoạn
mạch vẫn có giá trị như trước.


BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C3 : Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương Rtđ
của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp là:
Rtđ = R1 + R2
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C3 : CMR
Rtd = R1+ R2


BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
Vì R1 nối tiếp với R2 nên ta có :
U = U1 + U2
 I.Rtđ = I1. R1 + I2 R2
Mà : I = I1 = I2
=> Rtd = R1 + R2
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
Mở rộng:
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
Nếu trong đoạn mạch có n điện trở mắc nối tiếp thì chứng minh tương tự ta sẽ có :
Rtd = R1 + R2 + . . . + Rn (4)
3. Thí nghiệm kiểm tra:
Ta có:
R1 , R2
UAB (đã biết)
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
Bước 1 : Mắc mạch điện như hình 4.1 đo IAB
Bước 2: Giữ nguyên UAB thay R1, R2 bằng Rtđ của nó. Đo I’AB
Bước 3: So sánh giá trị IAB & I’AB
4. Kết luận: Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp có điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần.
Rtđ = R1 + R2
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
Các thiết bị điện có thể được mắc nối tiếp nhau khi chúng chịu
được cùng một cường độ dòng điện không vượt quá một giá trị
xác định. Giá trị xác định đó gọi là cường độ dòng điện định
mức
C4 : Cho mạch điện có sơ đồ
như hình 4.2
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
III. Vận dụng:
+ Khi công tắc K mở , hai đèn
có hoạt động không? Vì sao?
TL: Khi công tắc K mở hai đèn không hoạt động vì mạch hở không có dòng điện chạy qua hai đèn
+ Khi công tắc K đóng , cầu chì bị đứt , hai đèn có hoạt động không? Vì sao?
TL: Khi công tắc K đóng, cầu chì đứt hai đèn không hoạt động vì mạch hở, không có dòng điện chạy qua hai đèn
C4:Cho mạch điện có sơ
đồ như hình 4.2
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
III. Vận dụng:
+ Khi công tắc K đóng , dây tóc bóng đèn 1 bị đứt , đèn hai có hoạt động không? Vì sao?
TL: Khi công tắc K đóng, dây tóc bóng đèn 1 bị đứt thì đèn 2 không hoạt động vì mạch hở , không có dòng điện chạy qua đèn.
Điện trở tương đương của đoạn mạch AC là:
Rtđ = R12+R3 = ( 20+20) +20) = 3.20 = 60
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
III. Vận dụng:
R1 = R2 = 20Ω
RAB = ?
R3 = 20Ω
RAC = ?
Mắc thêm điện trở R3
Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là
R12 = R1+ R2 = 20 + 20 = 2.20 = 40
Nếu đoạn mạch có n điện trở có giá trị như
nhau mắc nối tiếp thì : Rtđ = n R ( 5) và Rtđ luôn
lớn hơn các điện trở thành phần
C5: Cho hai điện trở
R1 = R2 = 20 được mắc như sơ đồ hình 4.3.
+ Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó
+ Mắc thêm R3= 20
Vào đoạn mạch trên thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu?So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần?
CỦNG CỐ
GHI NHỚ
TRONG ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I = I1 = I2 = ... = In

U = U1 + U2 + ... + Un

Rtd = R1 + R2 + ... + Rn




Rtđ = n. R
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Ampe kế thường có điện trở rất nhỏ so với điện trở của đoạn mạch cần đo cường độ dòng điện, dây nối trong mạch cũng có điện trở nhỏ không đáng kể, vì vậy khi tính điện trở của đoạn mạch nối tiếp ta có thể bỏ qua điện trở của ampe kế và dây nối
DẶN DÒ
Học và nắm vững các công thức của bài học.
- Làm các bài tập trong sách bài tập vật lý 9/ trang 7-8.
-Ôn lại phần nội dung đoạn mạch song song đã học ở lớp 7.
Tiết học đến đây là kết thúc
Chúc các em học tốt