CHƯƠNG I – ĐiỆN HỌC
BÀI 4
ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tr? l?i
Cu?ng d? dịng d?�n ch?y qua d�y d?n t? l? thu?n v?i hi?u d?�n th? d?t v�o hai d?u d�y v� t? l? ngh?ch v?i di?n tr? c?a d�y
Trong đó U: Hiệu điện thế (V)
I : Cường độ dòng điện(A).
R : Điện trở (Ω).
Liệu có thể thay thế 2 điện trở mắc nối tiếp bằng 1 điện trở để dòng điện chạy qua mạch không thay đổi?
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
1. Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc nối tiếp
- Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm:
I = I1 = I2 (1)
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi đèn:
U = U1 + U2 (2)
Đ1
Đ2
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C1: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 4.1, cho biết các điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc với nhau như thế nào.
Các điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp với nhau.
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
- Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm:
I = I1 = I2 (1)
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi điện trở:
U = U1 + U2 (2)
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C2: Hãy Chứng minh rằng, đối với đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp, HĐT thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó.
Cường độ dòng điện qua R1: I1 =
Cường độ dòng điện qua R2: I2 =
hay
(3)
Ta có:
Mà: IAB = I1 = I2
Suy ra:
1. Điện trở tương đương:
Rtd
không đổi
(SGK/12)
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp
Điện trở tương đương (Rtđ) là một điện trở có thể thay thế cho các điện trở sao cho với cùng 1 hiệu điện thế thì dòng điện chạy qua đoạn mạch vẫn có giá trị như trước.
Rtd
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C3: Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương Rtđ của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp là:
Rtd = R1 + R2
Rtd
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
C3: Hãy chứng minh:
Rtd = R1 + R2
Ta có:
Hiệu điện thế giữa 2 đầu R1: U1 = I1.R1 = I.R1
Hiệu điện thế giữa 2 đầu R2: U2 = I2.R2 = I.R2
Hiệu điện thế giữa 2 đầu Rtd: U = I.Rtđ
Mà U = U1 + U2 I.Rtđ = I.R1 + I.R2
Rtd = R1 + R2 (4)
3. Thí nghiệm kiểm tra: SGK
Rtd
Biết:
R1; R2
UAB.
? IAB
Biết:
R t đ
? I’ AB
IAB ??? I’AB
4. Kết luận
Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp có điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần:
Rtd = R1 + R2 (4)
II. Điện trở tương đương các đoạn mạch nối tiếp
IAB = 0.5A
I1 = 0.4A
I2 = 0.1A
???
■ Các thiết bị điện có thể được mắc nối tiếp nhau khi chúng chịu được cùng một cường độ dòng điện không vượt quá một giá trị xác định. Giá trị xác định đó gọi là cường độ dòng điện định mức.
IAB = 0.5A
I1 = 0.5A
I2 = 0.4A
???
I2 = 0.4A
R2 bị hỏng
IAB = 0.5A
I1 = 0.5A
I2 = 0.5A
???
cường độ dòng điện định mức.
III. Vận dụng
+ Khi công tắc K mở, hai đèn có hoạt động không? Vì sao?
+ Khi công tắc K đóng, cầu chì bị đứt, hai đèn có hoạt động không? Vì sao?
+ Khi công tắc K đóng, dây tóc đèn Đ1 bị đứt đèn Đ2 có hoạt động không? Vì sao?
C4: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 4.2.
III. Vận dụng
C5: Cho hai điện trở R1 = R2 = 20Ω được mắc như sơ đồ hình 4.3.a.
+ Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó.
+ Mắc R3 = 20Ω vào đoạn mạch trên (hình 4.3.b) thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần.
R1 = R2 = 20Ω
RAB = ?
Điện trở tương đương của đoạn mạch AC:
RAC = R12 + R3 = 40 + 20 = 60 (Ω)
= R1 + R2 + R3
RAB = 2R1 = 2R2
RAC = 3R1 = 3R2 = 3R3
Nhận xét:
Mắc thêm điện trở R3
Mở rộng: Đoạn mạch gồm 3 điện trở mắc nối tiếp: Rtd = R1 + R2 + R3
Điện trở tương đương của đoạn mạch AB:
RAB = R1 + R2 = 20 + 20 = 40 (Ω)
R3 = 20Ω
RAC = ?
Hình 4.3.a
Hình 4.3.b
Bài tập 1
Đặt hiệu điện thế U = 12V vào hai đầu đoạn mạch gồm điện trở R1 = 40Ω và R2 = 80Ω mắc nối tiếp. Hỏi cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch này là bao nhiêu?
A. 0,1A B. 0,15A C. 0,25A D. 0,3A
I = I1 = I2 = ...= In
U = U1 + U2 + ... + Un
Rtd = R1 + R2 + ... + Rn
Trong đoạn mạch nối tiếp:
Ghi nhớ:
Ampe kế thường có điện trở rất nhỏ so với điện trở của đoạn mạch cần đo cường độ dòng điện, dây nối trong mạch cũng có điện trở rất nhỏ không đáng kể, vì vậy khi tính điện trở của đoạn mạch nối tiếp, ta có thể bỏ qua điện trở của ampe kế và dây nối.
Có thể em chưa biết
Học thuộc nội dung bài học.
Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
Làm các bài tập trong sách bài tập.
Xem trước nội dung bài mới: Đoạn mạch song song.
DẶN DÒ
nguon VI OLET
