LÃO HẠC
VĂN BẢN
NAM CAO
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Nam Cao
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
Nam Cao (1915-1951) tên thật là Trần Hữu Tri
Quê ở làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.
- Là nhà văn hiện thực xuất sắc.
- Tác phẩm tiêu biểu: Giăng sáng, Đời thừa, Chí Phèo, Lão Hạc,..
- Chuyên viết về đề tài nông dân , tri thức nghèo.
2. Tác phẩm
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
Truyện ngắn “ Lão Hạc” là truyện xuất sắc viết về người nông dân (1943)
Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
a. Xuất xứ
b.Tóm tắt đoạn trích
c. Phương thức biểu đạt
d Ngôi kể: ngôi thứ nhất
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
e Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Từ đầu… “đáng buồn”
=>Lão Hạc kể chuyện bán con chó, ông giáo thông cảm, lão nhờ ông giáo hai việc.
- Phần 2: Còn lại
=> Cái chết của lão Hạc
I. Tìm hiểu chung
Tóm tắt tác phẩm
Lão Hạc nhà nghèo, vợ đã mất. Lão sống cảnh gà trống nuôi con. Lão Hạc rất khổ tâm vì không đủ tiền cưới vợ cho con. Người con trai phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su biền biệt, hơn một năm nay chẳng có tin tức gì.
Lão sống lủi thủi một mình với cậu Vàng. Lão cố làm thuê làm mướn kiếm tiền, còn tiền thu được từ hoa lợi của mảnh vườn lão dành dụm chờ con về để cưới vợ cho con. Sau trận ốm dài hai tháng, tiền dành dụm cạn kiệt. Rồi bão lại phá sạch hoa màu, lão Hạc lâm vào tình cảnh đói deo đói dắt.
Lão Hạc đau lòng quyết định bán cậu Vàng đi. Sau đó lão nhờ ông giáo giữ hộ mảnh vườn khi nào con trai lão về thì trao lại cho nó. Lão Hạc lại gửi ông giáo 30 đồng bạc để khi chết có tiền ma chay. Từ đó lão từ chối tất cả mọi sự giúp đỡ của ông giáo. Khi không còn kiếm được gì để ăn lão đã xin bả chó tự tử, lão chết thật đau đớn vật vã thê thảm. Lão ra đi để lại trong lòng ông giáo một nỗi ngậm ngùi xót xa.
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn bản
- Nhà nghèo, vợ mất sớm, một mình nuôi con, con trai không có tiền cưới vợ làm đồn điền cao su không có tin tức gì.
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1 / Nhân vật Lão Hạc
a. Tình cảnh
- Già yếu, ngày cũng như đêm chỉ thui thủi một mình làm bạn với con chó Vàng.
=> nghèo khổ, cô đơn, bất hạnh
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
Hình ảnh trong tranh là ai?
Cậu Vàng đối với lão Hạc có quan trọng không? Vì sao?
Cậu vàng quan trọng với lão Hạc như vậy tại sao lão lại bán nó?
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1 / Nhân vật Lão Hạc
b. Tâm trạng của Lão Hạc khi bán cậu Vàng
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
- Lão gọi là cậu Vàng, chăm sóc như một con người: bắt rận, tắm, cho ăn, chửi yêu...
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1 / Nhân vật Lão Hạc
b. Tâm trạng của Lão Hạc khi bán cậu Vàng
- Con chó: là kỉ vật của con trai lão để lại, là người bạn thân thiết trong cuộc sống nghèo, cô độc của lão
Lão Hạc phải bán cậu Vàng vì
Con chó lại ăn quá khoẻ nên lão đành phải bán đi mặc dù không muốn
Hoa màu bị mất sạch, tiêu vào số tiền dành dụm cho đứa con trai
Bị ốm, túng quẫn ,không có việc làm
Em hãy tìm những chi tiết miêu tả nét mặt, cử chỉ, lời nói của lão Hạc sau khi bán chó?
+ Lão cố làm ra vui vẻ, …cười như mếu
+ Đôi mắt lão ầng ậng nước
+ Mặt... co rúm lại, vết nhăn xô lại.., ép …nước mắt..
+ Cái đầu ….ngoẹo…., miệng móm mém…mếu…
+ Lão hu hu khóc
Các từ được gạch chân thuộc kiểu từ gì?
II. Đọc - hiểu văn bản
1/ Nhân vật Lão Hạc
b. Tâm trạng của Lão Hạc khi bán cậu Vàng
- Trước khi bán: suy tính đắn đo nhiều, coi đó là việc rất hệ trọng
- Sau khi bán : Thái độ, cử chỉ
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1. Nhân vật Lão Hạc
b. Tâm trạng của Lão Hạc khi bán cậu Vàng
Nghệ thuật: Từ láy, từ tượng hình, từ tượng thanh
=>Miêu tả ngoại hình để thể hiện nội tâm
Suy nghĩ: “nó có biết gì đâu, nó làm y như nó trách tôi, thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó”
Khi nói chuyện với ông giáo tâm trạng của lão còn được thể hiện qua lời nói nào của lão?
Từ ngoại hình em cảm nhận gì về tâm trạng lão Hạc ?
Tâm trạng vô cùng đau đớn,xót xa, dằn vặt, ân hận, tự trách mình.
Ông là người nhân hậu, tình nghĩa, thuỷ chung, giàu tình thương con.
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
c. Cái chết của Lão Hạc
1 Nhân vật Lão Hạc
* Trước khi chết:
- Lão gửi ông Giáo ba sào vườn, gửi 30 đồng để làm đám tang cho mình.
-Giữ vườn cho con, không muốn gây phiền hà cho hàng xóm.
-> Lão Hạc là người cẩn thận, chu đáo, thương con sâu sắc, giàu lòng tự trọng.
-Duy trì cuộc sống: ăn khoai, củ chuối, sung luộc, rau má, của ráy, bữa trai bữa ốc,...
-Từ chối mọi sự giúp đỡ
* Khi chết:
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
II. Đọc- hiểu văn bản
1 / Nhân vật Lão Hạc
c. Cái chết của Lão Hạc
“ Lão đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép trào ra, chốc chốc lại bị giật mạnh nảy lên, vật vờ đến hai giờ mới chết”.
->Cái chết vật vã, đau đớn, dữ dội, thê thảm và thương tâm.
=>Là người có ý thức cao về lẽ sống, coi trọng nhân phẩm, sống trong sạch, lương thiện
- Đói khổ, tự tử bằng bả chó
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
II. Đọc- hiểu văn bản
1 Nhân vật Lão Hạc
c. Cái chết của Lão Hạc
Nguyên nhân
Giải thoát khỏi cảnh túng quẫn, đói nghèo
Bảo toàn vốn liếng -> dành tương lai cho con.
Không để cái đói đẩy mình vào con đường tha hoa, biến chất -> giữ trọn vẹn lòng tự trọng
Giải toả nỗi day dứt “ vì trót lừa một con chó”
Tố cáo xã hội thối nát, đề cao phẩm chất con người.
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1 Nhân vật Lão Hạc
c. Cái chết của Lão Hạc
-Tố cáo chế độ xã hội tàn ác đã đẩy người nông dân vào cảnh cùng cực, tước đi của họ mọi niềm vui, niềm hi vọng, đẩy họ đến chỗ chết.
- Phản ánh một cách chân thực, sâu sắc về số phận nghèo khổ, bế tắc của người nông dân.
=>Lão Hạc là nhân vật điển hình cho người nông dân trước Cách mạng tháng Tám với số phận cơ cực, đáng thương nhưng có phẩm chất tốt đẹp, đáng kính trọng.
-Ca ngợi, khẳng định phẩm chất cao đẹp của người nông dân nghèo: thương con sâu nặng, sẵn sàng hi sinh mạng sống của mình vì tương lai của con.
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Nhân vật Lão Hạc
2.Nhân vật ông Giáo
Ông Giáo là người như thế nào?
- Là người chứng kiến, tham gia và kể lại câu chuyện
- Là một trí thức nghèo, giàu tình thương và lòng tự trọng, được mọi người kiêng nể.
- Cả hai cùng có chung nỗi đau khổ của sự nghèo túng, phải bán đi những vật quý giá nhất của mình. Đó là chỗ gần gũi và làm cho 2 người láng giềng này thân thiết với nhau.
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1. Nhân vật Lão Hạc
2.Nhân vật ông Giáo
Đối với Lão Hạc :
+ Thông cảm và xót thương cho số phận của lão “tôi muốn ôm choàng lấy lão mà khóc”
+ Tìm cách an ủi, giúp đỡ lão Hạc “Tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng ngấm ngầm giúp đỡ lão”
+ Buồn khi thấy lão Hạc xa lánh mình
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1. Nhân vật Lão Hạc
2.Nhân vật ông Giáo
+ Ngỡ ngàng, buồn, thất vọng vì nghĩ rằng: một người đáng kính như lão Hạc cũng có lúc trở nên tha hóa biến chất. “Cuộc đời mỗi ngày một thêm đáng buồn...”/ “Hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác”
+ Thấy được phẩm chất cao đẹp và trong sạch của lão Hạc, giữ trọn niềm tin yêu và cảm phục “Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, ...không bao giờ ta thương”
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1. Nhân vật Lão Hạc
2.Nhân vật ông Giáo
=> Ông Giáo là người hiểu đời, hiểu người giàu lòng nhân ái và vị tha, biết cảm thông, trân trọng mọi người
=> Cần đặt mình vào vị trí cảnh ngộ của người khác thì mới thấy được sự đáng quí, đáng thương của họ.
III. TỔNG KẾT
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
1.Nghệ thuật
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, người kể là nhân vật hiểu, chứng kiến toàn bộ câu chuyện và cảm thông với lão Hạc.
- Kết hợp tự sự, trữ tình, lập luận, thể hiện được chiều sâu tâm lí nhân vật với diễn biến tâm trạng phức tạp, sinh động.
- Sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, tạo được lối kể khách quan, xây dựng hình tượng nhân vật có tính cá thể hóa cao.
III. TỔNG KẾT
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
2. Ý nghĩa văn bản
-Truyện thể hiện một cách chân thực số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ. Đồng thời ca ngợi phẩm chất cao quý tiềm tàng của người nông dân.
-Tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân và tài năng nghệ thuật xuất sắc của tác giả Nam Cao.
Lão Hạc
Tắt đèn
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
Chị Dậu và Lão Hạc là hình tượng điển hình, tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám
Chị Dậu: tiểu biểu cho hình ảnh người phụ nữ nông thôn Việt Nam thời kì trước cách mạng.
Lão Hạc là hình tượng tiêu biểu cho số phận đau khổ, bi thảm của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
Bức chân dung Chị Dậu và Lão Hạc đã tô đậm giá trị hiện thực và tinh thần nhân đạo của hai tác phẩm.
Cả hai nhà văn đều có sự đồng cảm, xót thương đối với số phận bi kịch của người nông dân.
Phê phán xã hội bất công, tàn nhẫn đẩy người nông dân vào hoàn cảnh bần cùng, bi kịch
Lão Hạc
Tắt đèn
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1.Vẽ sơ đồ tư duy bài học
2. Qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn “Lão Hạc” em hiểu như thế nào về cuộc đời và tính cách của người nông dân trong xã hội cũ ?
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
Tiết 11+12 : LÃO HẠC
- Học bài, nắm những nội dung chính của bài
- Soạn bài : Từ tượng hình, từ tượng thanh
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
- Học bài, nắm những nội dung chính của bài
- Soạn bài : Xây dựng đoạn văn trong văn bản
Đọc kĩ và soạn kĩ văn bản: Lão Hạc
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
nguon VI OLET
